Blauwhelmen en moslims.
Coen Verbraak interviewt oud-Dutchbatters over de val van Srebrenica in 1995.
In juli is het precies 25 jaar geleden dat de moslimenclave Srebrenica in Bosnië viel. Het Nederlandse bataljon Dutchbat ondersteunde een VN-missie om de strijdende partijen uit elkaar te houden, maar kon niet verhinderen dat duizenden moslimmannen door Bosnisch-Servische troepen werden vermoord. Het was de grootste genocide in Europa na de Tweede Wereldoorlog. In de driedelige documentaireserie ‘Srebrenica – de machteloze missie van Dutchbat’ spreekt journalist en historicus Coen Verbraak (Onze Jongens op Java, Kijken in de ziel) met negen betrokken Dutchbatters, onder wie bataljonscommandant Thom Karremans. Verbraak blikt met hen terug op de dramatische gebeurtenissen van toen, en op de impact ervan op hun verdere leven. ‘Srebrenica – de machteloze missie van Dutchbat’ was op maandag 6, dinsdag 7 en woensdag 8 juli 2020 te zien. 
Enkele mannen van de serie Onze jongens op Java (2019).
De stijl van het documentaire-drieluik lijkt op die van de BNNVARA-reeks ‘Onze Jongens op Java’ uit 2019, waarin Verbraak sprak met veertien Indië-veteranen. Zij vertelden – vaak voor het eerst – hun verhaal over de zogeheten ‘politionele acties’ in Nederlands-Indië van 1945 tot 1949. Begin juni werd ‘Onze Jongens op Java’ onderscheiden met de prestigieuze journalistieke prijs de Tegel. 
Materieel werd gepikt, Dutchbatters werden stenen achterna gegooid. Ze zaten klem tussen de diverse bevolkingsgroepen.
Coen Verbraak: ‘Ik had gehoord dat Dutchbat-veteranen zich hadden herkend in dat Indië-vierluik. Ook zij kwamen terug uit een oorlog, ontvingen geen waardering voor hun inzet, maar kregen hoon over zich heen. Nu de val van Srebrenica precies 25 jaar geleden is, wilde ik de voormalige blauwhelmen graag interviewen. Hoe hadden ze zich destijds voorbereid op hun missie? Hoe helder was het VN-mandaat eigenlijk? Wat troffen ze aan bij aankomst in Bosnië? Waarom was de bewapening van Dutchbat niet op orde? Hoe kijken de veteranen nu terug op de rol van de politiek en de media destijds? En hoe zijn ze in hun verdere leven omgegaan met de beeldvorming over hun missie?’
Onderzoekers van het International War Crimes Tribunal ruimen massagraf nabij het dorp Pilica.
Onderzocht ging worden, of Nederland aansprakelijk kon worden gesteld voor de dood van meer dan 300 moslimmannen die tijdens het bloedbad van Srebrenica werden vermoord.
Foto AP, Staton R. Winter.
Ik heb de Dutchbat-serie bekeken, en vond hem prachtig, aangrijpend. Ik ben uiteraard een groot fan van het werk van Coen Verbraak!
Ratko Mladic, 'the Butcher of Bosnia'. - Ik kom in een ander blog op hem terug.
Ik volsta met wat beelden ter herinnering. De interviews hebben mijn kijk op de gebeurtenissen veranderd. Ik kon me volop verplaatsen in wat de Dutchbatters hadden meegemaakt, ik voelde geen enkele behoefte hen te veroordelen. In plaats daarvan was er bij mij mededogen. Uiteraard allereerst nog steeds met de vermoorde moslims - maar ook, nu méér dan voorheen - met de Dutchbatters, die met het doel daarheen gingen om te helpen. En die zó pijnlijk geconfronteerd werden met hun eigen machteloosheid, en hun verlatenheid. Noch van Nederland, noch van de rest van de wereld kregen ze enige steun.
Ik toon hier foto's van de Dutchbatters die werden geïnterviewd. Allemaal hadden ze diepe littekens overgehouden van de missie, die ze niet waar hadden kunnen maken. Ze hadden alleen maar goede bedoelingen. Ze deden hun plicht in de afschuwelijkste omstandigheden.
Ik ken geen namen.
Dit was de werkelijkheid.
Iedereen kent natuurlijk overste Thom Karremans; en de beschamende videao van hem met Mladic. Nu vertelt hij duidelijk hoe hij de Serviërs op afstand moest zien te houden 'met een klappertjespistool.'
Ook een ooggetuige, Dutchbatter.
'De lichtbewapende Nederlandse VN-blauwhelmen stonden machteloos toen de troepen van Ratko Mladic (links) Srebrenica onder de voet liepen. Mladic liet eerst nog snoep uitdelen aan kinderen, toen de Servische cameraploeg vetrok, werden vrouwen en kinderen gescheiden van mannen. Bij moordpartijen door de Bosnische-Servische troepen zijn in de dagen erna naar schatting 8.000 moslimmannen -en jongens om het leven gekomen. (Citaat en foto HLN-nieuws)
Dutchbatter.
Mevludin Oric, overlevende. 'De grond is hier doordrenkt met bloed.'
11 juli 1995: Bosnische moslims zoeken na de val van de enclave Srebrenica hun toevlucht tot de Nederlandse VN-basis in het nabijgelegen Potocari. De Nederlandse VN-blauwhelmen staan machteloos tegen de Bosnisch-Servische troepen.
A woman with newly identified victims' bodies in 2019; foto Getty Images
Raviv van Renssen dodelijk geraakt, 10 juli 1995
'Van een onzer verslaggeefsters AMSTERDAM - De kogel werd afgevuurd door moslim-militairen die tot hun wanhoop en woede zagen hoe hun laatste bescherming, de VN-observatiepost Foxtrot, werd verlaten. Het pantservoertuig met zeven Nederlandse blauwhelmen was nauwelijks het moslim-checkpoint voorbijgerden op weg naar Srebenica, of Raviv Renssen (25) werd dodelijk geraakt. Eén van de Bosniërs moet zaterdag gericht op hem hebben geschoten.'
Deze jonge vrouw maakte ook diepe indruk. Ze was pas 19 toen ze werd uitgezonden. Ze vertelde ook over de nawerking van de uitzending in haar leven.
Natuurlijk was de opluchting groot toen de mannen en vrouwen terug konden naar huis. Het was wel weer even schrikken toen we daarna zagen hoe ze los gingen met drank, feesten en dansen. Ik begreep de ontlading, toch bleef het een schrijnend gezicht, tegen het licht van het lot van de moslims.
In de Srebrenica-herdenkingsweek (25 jaar geleden, de val van Srebrenica) werd elke dag het Srebrenica-journaal uitgezonden; met Herman van der Zand en Christ Klep, die een boek over Screbrenica schreef.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten