"He was wonderful, very pure, very bitter but the bitterness was beautifully and very sparely rendered. He was completely authoritative, a very, very fine poet, completely off on his own, out of the loop but a real individual. It's not about being a major or minor poet. It's about getting a work absolutely right by your own standards and he did that wonderfully well."
[Hij was geweldig, heel puur, heel bitter maar de bitterheid was prachtig en werd zeer spaarzaam weergegeven. Hij was volledig gezaghebbend, een heel, heel fijne dichter, helemaal alleen, geen trendsetter maar echt een individu. Het gaat er niet om een groot of klein dichter te zijn. Het gaat erom een werk te krijgen dat helemaal klopt je eigen maatstaven en dat deed hij wonderwel.'
Al Alvarez, Engels poëzie-criticus, bij de dood van Thomas in 2000.
Boekomslag
R.S. Thomas, 1913-2000; one of the leading poets of modern Wales. Zie POETRY FOUNDATION
Pas door mij ontdekte dichter, met prachtige religieuze poëzie. Gaf uitdrukking onder andere aan de Via negativa, ook wel bekend als de negatieve theologie. Zoals Christopher zegt: God beschouwen: dat wil zeggen: op de manier van wat niet is ('by way of what is not' - term van Christopher Morgan).
Studie van C. Morgan over Thomas. Op PDF te lezen op de computer.
De oudste poëzie over dit thema komt van Dionysus de Aeropagiet. Apofatische theologie, ook bekend als negatieve theologie is een vorm van theologisch denken en religieuze praktijk die probeert het Goddelijke te benaderen door ontkenning, om alleen te spreken in termen van wat niet gezegd mag worden over de volmaakte goedheid van God. Het tegendeel is de katafatische theologie, die het Goddelijke benadert door bevestigingen of positieve uitspraken over wat God is. 
Pseudo-Dionysius de Areopagiet;
5-6e eeuw na Christus. God wordt beter gekarakteriseerd en benaderd door negaties dan door affirmaties. Alle namen en theologische voorstellingen moeten worden ontkend. Volgens pseudo-Dionysius zal, wanneer alle namen worden genegeerd, "goddelijke stilte, duisternis en onwetendheid" volgen.
Ook is de via negativa bekend geworden door The Cloud of Unknowing, een anoniem middeleeuws (14e eeuws) Engels werk. 
Wikipedia zegt hierover: The Cloud of Unknowing is een spirituele gids over contemplatief gebed in de late middeleeuwen. Geef het op Gods specifieke activiteiten en eigenschappen te kennen, en wees zo moedig om je geest en ego over te geven aan het rijk van "niet weten". Op dat moment kun je mogelijk een glimp opvangen van de aard van God. - Beide genoemde werken hadden invloed op Meister Eckhart.
Terug naar R.S. Thomas:
Thomas schreef ook veel over de natuur in Wales. Het rauwe, kale en sobere van het landschap zit ook in zijn religieuze poëzie. Hij schrijft beslist niet troostrijk, zijn God is soms als de oudtestamentische god, een god van ellende, wraak, meedogenloosheid.
Overigens schreef hij ook wél over de via positiva, over een troostrijke, liefdevolle God.
Thomas was Anglicaans priester. Hij staat in de traditie van T.S. Eliot.
Ik geef van enkele gedichten mijn eigen pogingen tot (vrije) vertaling:
Uit: Later Poems, 1983:
I have come to the borders
of the understanding. Instruct
me, God, whether to press
onward or to draw back.
To say I am a child
is a pretence at humility
that is unworthy of me.
Rather am I at one with those
minds. all of whose instruments
are beside the point of
their sharpness. I need a technique
other than that of physics
for registering the ubiquity
of your presence. A myriad prayers
are addressed to you in a thousand
languages and you decode
them all. Liberty for you
is freedom from our too human
senses, yet we die
when they nod. Call your horizons
in. Suffer the domestication
for a moment of the ferocities
you inhabit, a garden for us to refine
our ignorance in under the boughs of love.
(Zie p. 411, Collected poems)
Geleidelijk
A Marriage
We met under a shower
of bird-notes.
Fifty years passed
love's moment
in a world in
servitude to time.
She was young;
I kissed with my eyes
closed and opened
them on her wrinkles.
"Come," said death,
choosing her as his
partner for
the last dance. And she,
who in life
had done everything
with a bird's grace,
opened her bill now
for the shedding
of one sigh no
heavier than a feather.
Uit: Mass for Hard Times, 1992;
Collected Poems, p. 533.
Een huwelijk
We ontmoetten elkaar
onder een douche
van vogelnoten.
Vijftig jaar gingen voorbij
liefde is een oogwenk
in een wereld die
dienstbaar is aan de tijd.
Ze was jong;
Ik kuste haar met gesloten ogen
opende ze en zag
dat ze rimpels had.
'Kom', zei de dood,
die haar als zijn
partner koos voor
de laatste dans. En zij,
die in het leven
alles gedaan had
met de gratie van een vogel,
opende nu haar snavel
voor het slaken
van een zucht niet
zwaarder dan een veer.
The other
There are nights that are so still
that I can hear the small owl
calling
far off and a fox barking
miles away. It is then that I lie
in the lean hours awake listening
to the swell born somewhere in
the Atlantic
rising and falling, rising and
falling
wave on wave on the long shore
by the village that is without
light
and companionless. And the
thought comes
of that other being who is
awake, too,
letting our prayers break on him,
not like this for a few hours,
but for days, years, for eternity.
De ander
Er zijn nachten zo stil
dat ik de kleine uil van ver kan horen roepen
en een vos mijlen ver weg hoor blaffen.
Op zo’n moment lig ik
in de kleine uurtjes wakker en luister
naar de golfslag die ergens geboren werd
in de Atlantische Oceaan,
zijn stijgen en dalen, stijgen en
vallen,
golf na golf op de lange kust
door het dorp dat zonder
licht
is en zonder metgezel. En de
gedachte komt op
van dat andere wezen dat
ook wakker is,
die onze gebeden op zich laat breken,
niet zoals dit gedurende een paar uur,
maar gedurende dagen, jaren, voor de eeuwigheid. 
Ik ben aan de grens gekomen
van mijn begrip. Vertel me,
God, of ik door moet zetten
of terughoudend moet zijn.
Om te zeggen dat ik een kind ben.
is nederigheid pretenderen:
dat is me onwaardig.
Liever verenig ik me met die
denkers, wier instrumenten allemaal
precisie missen.
Ik heb een andersoortige techniek nodig
dan die van de natuurkunde
voor de registratie van uw totale
alomtegenwoordigheid
Myriaden van gebeden
zijn gericht aan u in duizend
talen en u ontcijfert
ze allemaal. Vrijheid voor u
is vrijheid van onze al te menselijke
zintuigen, maar we sterven
als ze falen. Verklein uw horizon
Lijd voor één moment
aan de domesticatie van de wreedheden
waarin u tegenwoordig bent, een tuin voor ons waarin
we onze onwetendheid te boven kunnen komen
onder takken van liefde.
van mijn begrip. Vertel me,
God, of ik door moet zetten
of terughoudend moet zijn.
Om te zeggen dat ik een kind ben.
is nederigheid pretenderen:
dat is me onwaardig.
Liever verenig ik me met die
denkers, wier instrumenten allemaal
precisie missen.
Ik heb een andersoortige techniek nodig
dan die van de natuurkunde
voor de registratie van uw totale
alomtegenwoordigheid
Myriaden van gebeden
zijn gericht aan u in duizend
talen en u ontcijfert
ze allemaal. Vrijheid voor u
is vrijheid van onze al te menselijke
zintuigen, maar we sterven
als ze falen. Verklein uw horizon
Lijd voor één moment
aan de domesticatie van de wreedheden
waarin u tegenwoordig bent, een tuin voor ons waarin
we onze onwetendheid te boven kunnen komen
onder takken van liefde.
Mildred E. Eldridge,
"Study of a Turtle Dove at Bardsey"
Zie ook DIT PRACHTIGE BLOG.
Rain on the hill, Mildred E. Eldridge
We met under a shower
of bird-notes.
Fifty years passed
love's moment
in a world in
servitude to time.
She was young;
I kissed with my eyes
closed and opened
them on her wrinkles.
"Come," said death,
choosing her as his
partner for
the last dance. And she,
who in life
had done everything
with a bird's grace,
opened her bill now
for the shedding
of one sigh no
heavier than a feather.
Uit: Mass for Hard Times, 1992;
Collected Poems, p. 533.
Mildred Eldridge, 1909-1991. Echtgenote van R.S. Thomas; Thomas schreef het gedicht A Marriage bij haar dood.
We ontmoetten elkaar
onder een douche
van vogelnoten.
Vijftig jaar gingen voorbij
liefde is een oogwenk
in een wereld die
dienstbaar is aan de tijd.
Ze was jong;
Ik kuste haar met gesloten ogen
opende ze en zag
dat ze rimpels had.
'Kom', zei de dood,
die haar als zijn
partner koos voor
de laatste dans. En zij,
die in het leven
alles gedaan had
met de gratie van een vogel,
opende nu haar snavel
voor het slaken
van een zucht niet
zwaarder dan een veer.
Het volgende gedicht wordt vaak geciteerd als men spreekt over Thomas. In het YouTube-filmpje draagt hij het zelf voor, zie onderaan:
The other
There are nights that are so still
that I can hear the small owl
calling
far off and a fox barking
miles away. It is then that I lie
in the lean hours awake listening
to the swell born somewhere in
the Atlantic
rising and falling, rising and
falling
wave on wave on the long shore
by the village that is without
light
and companionless. And the
thought comes
of that other being who is
awake, too,
letting our prayers break on him,
not like this for a few hours,
but for days, years, for eternity.
Uit: Destinations,
Collected Poems, p. 457
De ander
Er zijn nachten zo stil
dat ik de kleine uil van ver kan horen roepen
en een vos mijlen ver weg hoor blaffen.
Op zo’n moment lig ik
in de kleine uurtjes wakker en luister
naar de golfslag die ergens geboren werd
in de Atlantische Oceaan,
zijn stijgen en dalen, stijgen en
vallen,
golf na golf op de lange kust
door het dorp dat zonder
licht
is en zonder metgezel. En de
gedachte komt op
van dat andere wezen dat
ook wakker is,
die onze gebeden op zich laat breken,
niet zoals dit gedurende een paar uur,
maar gedurende dagen, jaren, voor de eeuwigheid.
H’m
and one said
speak to us of love
and the preacher opened
his mouth and the word God
fell out so they tried
again speak to us
of God then but the preacher
was silent reaching
his arms out but the little
children the ones with
big bellies and bow
legs that were like
a razor shell
were too weak to come
Uit: H'm, 1972
Collected Poems p.232
razor shell, Ensis magnus
H'm
en iemand zei
spreek tot ons over de liefde
en de predikant opende
zijn mond en het woord God
viel eruit uit, zodat ze het opnieuw
probeerden spreek dan maar tot ons
over God, maar de prediker
was stil en breidde
zijn armen uit, maar de kleine
kinderen met
de ronde buikjes en kromme
beentjes als scheeermesschelpen
waren te zwak om te komen.
Filmpje van ongeveer 5 minuten, waarin we Thomas zelf zien, in het prachtige Welshe landschap. Hij draagt het gedicht voor dat ik hierboven heb uitgetikt en vertaald: The other. Prachtig!
Uit:
The flower:
I asked for riches
You gave me the earth, the sea,
the immensity
of the broad sky. I looked at them
and learned I must withdraw
to possess them. I gave my eyes
and my ears, and dwelt
in a soundless darkness
in the shadow
of your regard.
The soul
grew in me, filling me
with its fragrance.
Violier
De bloem
Ik vroeg om rijkdom.
Je gaf me de aarde, de zee.
de onmetelijkheid
van de brede hemel. Ik keek ernaar
en begreep dat ik me moest terugtrekken
om ze te bezitten.
Ik gaf mijn ogen
en mijn oren en dwaalde
in een geluidloze duisternis
in de schaduw
van uw aandacht.
De ziel
groeide in mij, vulde mij
met zijn geur.
De weg die gevolgd wordt is de via negativa: ascetische terugtrekking, het opgeven van geluid en zicht, het verblijven in duisternis en schaduw. En toch spreken de openingsregels van spirituele rijkdom, een soort mystieke eenheid met het goddelijke. Deze presentie komt dus voor bij Thomas, maar is niet normaal, vaker is er sprake van Gods absentie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten