Zie over deze biografie MIJN HERZIENE BLOG VAN 2013.
Terwijl ik mijn blog over de biografie van Henriëtte Roland Holst over Rosa Luxemburg aan een onderzoekje onderwierp, stuitte ik op recente artikelen over Rosa, omdat het dit jaar 100 jaar geleden is dat zij werd vermoord.
Logo KNAW
Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam, behorend bij de KNAW (zie logo hierboven) organiseerde in maart van dit jaar een FESTIVAL LIEFDE VOOR DE WERELD: OVER ROSA LUXEMBURG EN HANNAH ARENDT. Het vond op 8 maart van dit jaar plaats.
Rosa Luxemburg en Pieter Jelles Troelstra, archief IISG
Ik las erover in het zeer lezenswaardige artikel in De Groene, Monter ondanks alles, van 6 maart 2019.Bij het festival hoort een boek van Joke Hermsen, Het tij keren met Rosa Luxemburg en Hannah Arendt.
Boek bij de 100-jarige sterfdag van R. Luxemburg.
Ik vond ook nog een interessant artikel in De Volkskrant, van de hand van Erik van den Berg, die regelmatig fragmenten van historische dagboeken publiceert. Het was een DAGBOEKFRAGMENT HARRY GRAAF KESSLER, getiteld: Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg zijn vermoord. De publicatie was van 15 januari van dit jaar.
Uit het krantenbericht: Liebknecht verscuhte zu fliehen.... een regelrechte leugen.
Ik neem het artikel hier over. Het dagboekfragment is van de hand van Harry graaf Kessler (1868-1937), Duitse mecenas en diplomaat. Ingekort fragment uit De dans op de vulkaan. Vertaling Peter Claessens; De Arbeiderspers, 2002.
Boek waaruit het fragment stamt.
Harry Graaf Kessler. Beeld Rudolf Dührkoop
Berlijn, 16 januari 1919
Liebknecht en Rosa Luxemburg zijn op een verschrikkelijke, onvoorstelbare manier aan hun eind gekomen. Liebknecht is gisterennacht naar het heet bij een vluchtpoging van achteren doodgeschoten. Rosa Luxemburg is door de menigte in hotel Eden, waar ze door officieren van de bereden garde schuttersdivisie verhoord was, bewusteloos geslagen en toen ze daarna in een auto weggevoerd werd, bij de brug over het kanaal tussen de Kurfürstendamm en de Hitzigstrasse uit de wagen gehaald en naar men zegt gedood.
17 januari
Vandaag worden de feestdecoraties, guirlandes, rode linten en vaandels, met opschriften als ‘Vrede en Vrijheid’, die daar met het oog op de intocht van de troepen waren aangebracht, van de Brandenburger Tor gehaald. De grote Spartakusopstand, waarvan het brandpunt tussen Brandenburger Tor en Wilhelmstrasse lag, heeft zich binnen deze feestelijke omlijsting afgespeeld. Vandaag staat op de hoek Unter den Linden en Wilhelmstrasse een 10,5-cm-vlakbaangeschut met bedieningsmanschappen met stormhoeden op.
’s Avonds naar een cabaret in de Bellevuestrasse. Temperamentvolle, Spaanse danseres. Midden in haar nummer was de knal van een schot ergens op straat te horen. Niemand besteedde er aandacht aan.
Indrukwekkend!
Verder stond er een mooi portret van Rosa in het Belgische opinieblad DOORBRAAK.
Ik was overigens nieuwsgierig naar het bestaan van biografieën. Ik vond de volgende:
"Toen de SPD-krant Vorwärts opriep tot de “Stunde der Abrechnung” was er geen houden meer aan. Vrijkorpssoldaten maakten genadeloos jacht op linkse sympathisanten. Sommige eenheden kondigden luidkeels hun bedoelingen aan:
Liebknecht en Rosa Luxemburg zijn op een verschrikkelijke, onvoorstelbare manier aan hun eind gekomen. Liebknecht is gisterennacht naar het heet bij een vluchtpoging van achteren doodgeschoten. Rosa Luxemburg is door de menigte in hotel Eden, waar ze door officieren van de bereden garde schuttersdivisie verhoord was, bewusteloos geslagen en toen ze daarna in een auto weggevoerd werd, bij de brug over het kanaal tussen de Kurfürstendamm en de Hitzigstrasse uit de wagen gehaald en naar men zegt gedood.
17 januari
Vandaag worden de feestdecoraties, guirlandes, rode linten en vaandels, met opschriften als ‘Vrede en Vrijheid’, die daar met het oog op de intocht van de troepen waren aangebracht, van de Brandenburger Tor gehaald. De grote Spartakusopstand, waarvan het brandpunt tussen Brandenburger Tor en Wilhelmstrasse lag, heeft zich binnen deze feestelijke omlijsting afgespeeld. Vandaag staat op de hoek Unter den Linden en Wilhelmstrasse een 10,5-cm-vlakbaangeschut met bedieningsmanschappen met stormhoeden op.
’s Avonds naar een cabaret in de Bellevuestrasse. Temperamentvolle, Spaanse danseres. Midden in haar nummer was de knal van een schot ergens op straat te horen. Niemand besteedde er aandacht aan.
Indrukwekkend!
Verder stond er een mooi portret van Rosa in het Belgische opinieblad DOORBRAAK.
Ik was overigens nieuwsgierig naar het bestaan van biografieën. Ik vond de volgende:
Stripboek over Luxemburgs leven, Kate Evans. 2015.
Een Duitse biografie, van 2000-2001, door Annelies Laschitza: Im Lebensrausch, trotz alledem - Rosa Luxemburg.
Deze Amerikaanse biografie verscheen oorspronkelijk in 1962, en werd dit jaar heruitgegeven.
Onderschrift: Panzerwagen in den Strassen der Reichshauptstadt.
Gewapende Freikorps paramilitairen in Berlijn, in 1919.
Natuurlijk waren er nog veel meer her- en gedenkingen, vooral als ik ook de naam Karl Liebknecht intikte. Ik citeer hier bijvoorbeeld Rob Kammelar, op de site Wereldoorlog1418/Berlijn, over het neerslaan van de Spartacusopstand in Berlijn:
"Toen de SPD-krant Vorwärts opriep tot de “Stunde der Abrechnung” was er geen houden meer aan. Vrijkorpssoldaten maakten genadeloos jacht op linkse sympathisanten. Sommige eenheden kondigden luidkeels hun bedoelingen aan:
Hakenkreuz am Stahlhelm,
schwarz-weisz-rotes Band,
die Brigade Erhardt
werden wir genannt.
Die Brigade Erhardt
schlägt alles kurz und klein,
wehe Dir, wehe Dir,
du Arbeiterschwein.
Honderden opstandelingen kwamen om bij straatgevechten of werden standrechtelijk geëxecuteerd."
schwarz-weisz-rotes Band,
die Brigade Erhardt
werden wir genannt.
Die Brigade Erhardt
schlägt alles kurz und klein,
wehe Dir, wehe Dir,
du Arbeiterschwein.
Honderden opstandelingen kwamen om bij straatgevechten of werden standrechtelijk geëxecuteerd."
In deze sfeer kwam er ook een eind aan het leven van Luxemburg, en Liebknecht.
Dit Freikorps was verantwoordelijk voor de moord op de twee politici.
Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht; uiteraard was het ook een herdenkingsjaar voor Karl Liebknecht. Beiden werden kort na elkaar op 15 januari 1919 vermoord.
Het zou nog even duren voor de rust weerkeerde:
Maart 1919. Regeringsgetrouwe troepen schieten met een mijnenwerper op
woonblokken in de arbeiderswijk Lichtenberg. Ook schrokken ze er niet voor
terug vlammenwerpers en zelfs vliegtuigen in te zetten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten