Poster
De ondertitel van de tentoonstelling luidt: 'Dialogen over werkelijkheid en eeuwigheid, religie en schoonheid'. De tentoonstelling liet telkens twee schilderijen 'in dialoog' zien, een Spaanse tegenover een Hollandse meester.
Ik heb, net als in het blog over de Koele Wateren, een soort uittreksel gemaakt; ik laat een paar van de gesprekjes zien die mij het meeste troffen.
Velázquez, Zelfportret, ca. 1640. Valencia, Real Academia de Bellas Artes de San Carlos
Rembrandt, Zelfportret met baret en gouden ketting, 1654. Kassel, Museumslandschaft Hessen Kassel, Gemäldegalerie Alte Meister
Om te beginnen maar de twee hoofdpersonen van de tentoonstelling: Velzquez en Rembrandt, volgens hen zelf.
De heilige Paulus de kluizenaar, Jusepe Ribera, Lo Spagnoletto,
Copyright ©Museo Nacional del Prado
Stilleven met boeken, Jan Lievens, ca. 1627 - ca. 1628
Deze twee bovenstaande schilderijen werden verbonden door het thema 'perkament': dat van de boeken, en dat van de oude huid van de apostel. Prachtig!
Kopje water en een roos, Francisco de Zurbarán, beïnvloed door Caravaggio; geschilderd rond 1630.
Bundeltje asperges, Adriaen Coorte, 1697; hangt naast het witte kopje van De Zurbarán.
Tessel vertelde ons, dat een bepaald pigment van dit schilderijtje door de tijd aan het verdwijnen is. Dat verklaart de gedeeltelijke doorzichtigheid van de asperges.
Juan Sánchez Cotán, 1602. Stilleven.
Ik vond de soberheid, leegte van dit schilderij mooi; Ton vond het te leeg.
Geen tegenhanger opgenomen.
Juseppe de Ribera, De oude woekeraarster; 1638.
Onze discussie ging erover, of dit schilderij ontroerde. Dat doet het niet (mij niet), het straalt een zekere hardheid uit. En tóch is het mooi. Ook hier geen tegenhanger.
De bedreigde zwaan, Jan Asselijn, ca. 1650
Francisco de Zurbarán, De heilige Serapion, 1628. Asselijn en deze Zurbarán hangen 'in dialoog' naast elkaar.
Als ik het me goed herinner was het verbindende thema 'overgave'. Bij de heilige is dat misschien duidelijker dan bij de zwaan: de zwaan verbeeldt de raadspensionaris Oldenbarneveldt, die met zijn hele lijf vecht voor zijn land.
Francisco de Zurbarán, Agnus Dei, 1635–1640. Madrid, Museo Nacional del Prado
Pieter Saenredam, Interieur van de St Odulphuskerk in Assendelft, 1649. Amsterdam, Rijksmuseum.
Twee verschillende uitbeeldingen van religie: het Lam Gods, en het interieur van een kerk. Opvallend is bij Saenredam dat de mensen ook op de grond zitten.
Velázquez, Kijk op de Tuinen van de Villa van de Medici, Rome, c. 1630 or c. 1650. Madrid, Museo Nacional del Prado
Johannes Vermeer, View of Houses in Delft, known as The Little Street, c. 1658. Amsterdam, Rijksmuseum, gift of H.W.A. Deterding, London
De twee schilderijen hierboven laten zien, dat kunstenaars ook eenvoudige onderwerpen uit het dagelijks leven konden schilderen.
Francisco Ribalta, Christus omarmt St Bernard, c. 1625–1627. Madrid, Museo Nacional del Prado
Rembrandt, Isaac and Rebecca, bekend als Het Joodse Bruidje, ca. 1665. Amsterdam, Rijksmuseum.
Beide schilderijen boven hebben van doen met het thema liefde. De omarming van St. Bernard door Christus is buitengewoon ontroerend.
Het Joodse Bruidje is natuurlijk ook mooi als beeld van de liefde - maar ik heb het al iets te vaak gezien.
Rembrandt van Rijn, Lezende oude vrouw, 1655.
Sibille met een leeg bord, 1648, Velazquez.
De Sibille van Velazquez, en de Lezende oude vrouw, zijn allebei profetessen. Ze doen hun profetie door middel van het licht: vanuit de bijbel van de oude vrouw straalt het licht omhoog, De sibille wijst met haar wijsvinger, die een grote schaduw werpt, op een leeg bord.
Rembrandt van Rijn (1606-1669), Portretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit, 1634. Olieverf op doek. Gezamenlijke aankoop van de Staat der Nederlanden en de Republiek Frankrijk, collectie Rijksmuseum/collectie Musée du Louvre, 2016
Wij waren geobsedeerd door het merk dat in de zijden kousen van Marten geweven zat.
Tegenhanger weet ik niet meer.
Het oordeel van Graaf Willem de GoedeMaker, Nicolaes van Galen, 1657
Bij dit schilderij bleven we lang hangen, omdat er zulke merkwaardige onvolkomenheden in zaten: wat doet het grijze doek daar? Koppen rechts ogen modern, et cetera,
Hier de twee 'in dialoog'. Ik weet niet meer wat links was.
Hofnar van Velazquez; ontroerende gezichtsuitdrukking.
Portret van Don Diego de Acedo, Velazquez. Deze kleine mens had een administratieve functie aan het hof.
Finis Gloriae Mundi, Juan Valdez Leal, 1622-1690, Barok-kunstenaar.
Dit is één van de twee meedogenloos gruwelijke schilderijen van Valdés Leal. Ze bevinden zich net binnen de ingang van de kapel van het Hospital de la Caridad in Sevilla. De eerste, getiteld In Ictu Oculi (in een oogwenk), is een zeer geladen weergave van de nutteloosheid van wereldse bezigheden. Het pad van glorie leidt maar naar het graf, dat gedetailleerd wordt weergegeven in bovenstaand schilderij. In Finis Gloriae Mundi (The End of Worldly Glory) smullen gemene insecten van de rottende resten van menselijk vlees. Hier wordt de keuze van redding of verdoemenis grafisch aangeboden in de schaal die boven de lijken verschijnt: niets meer (ni mas) dan wereldse bezigheden is nodig voor verdoemenis. Aan de andere kant van de balans staan instrumenten van gebed en boete: niets minder (ni menos) is nodig om de ziel te redden.
Wij verlustigen ons maar wat bij al die viezigheid, en kwekken nog wat na.
Tijd om naar buiten te gaan!
En toen alleen nog maar met veel smaak en plezier gezellig geluncht bij Blushing.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten