Rosa Luxemburg 6, Rosa, Jonathan Rabb, 2004.

Dit blog is bijgewerkt op 14 november 2019.

Boekomslag

Boek geschreven door Jonathan Rabb in 2004. Vertaling verschenen in 2005.
'Een adembenemend spannende thriller gebaseerd op ware feiten: de nooit opgehelderde moord op Rosa Luxemburg.'
Bij deze informatie verwachtte ik een roman waarin verteld zou worden hoe het gegaan was, die avond van de moord op Rosa L. en Karl Liebknecht.
Maar hoewel het verhaal in 1919 speelt, en de achtergrond zeker historisch is - de moord op Rosa L., Jogisches komt erin voor; Ebert is aan de macht, er is sprake van een groeiende Jodenhaat, de  revolutie is pas achter de rug, de nazi's zijn in de kiem aan het ontstaan, teksten van Rosa L. worden geciteerd - is het eigenlijke plot verzonnen.
Hoofpersoon is Nikolai Hoffner, rechercheur bij de Kriminal Polizei (Kripo). Hij heeft te maken met een seriemoordenaar, die vrouwen vermoordt en op hun rug een patroon inkerft met een mes. Dat patroon is een kantpatroon, en geeft tevens de loop van het gangenstelsel van de metro weer. Heel leuk om te lezen, vernuftig bedacht. De stof Ascomycete 4 komt erin voor: een vet dat ontwikkeld werd in de Eerste Wereldoorlog, dat lijken conserveert. Al die dingen maken het verhaal spannend en interessant. Maar bij de ontknoping wist ik niet goed waarom het allemaal nodig was het verhaal zo ingewikkeld te maken. Aan het eind van het boek wordt het lijk van Rosa L. ontstolen aan de politieke politie (Polpo), en tóch in het kanaal gegooid. Ook op Rosa's rug zitten de patronen ingekerfd, maar die zullen bij haar ontdekking vijf maanden later wel weg zijn.
Kortom: leuke achtergrond, mooie verhalen (bijvoorbeeld over die kantpatronen), spannende verwikkelingen (bijvoorbeeld de reis naar Brugge)  maar het boek geeft tenslotte óók een gevoel van nodeloze en onechte ingewikkeldheid. Of zie ik soms door de bomen het bos niet meer? Wat speelde het lijk van Rosa L. nu eigenlijk voor rol? Ik kan het niet navertellen. Wel voelbaar is de antisemitische dreiging voor de joodse Hoffner die bestaat in de maatschappij, en zeer expliciet is in het zeer rechtse Thule-genootschap, waar Hoffner  in München kennis mee maakt. Hitler werd hier ook lid van, en vormde het om tot de NSDAP. Het hakenkruis was hun embleem. Ook de genoemde Eckart is historisch.

Zelfportret van Käthe Kollwitz, 1910.

De klacht, grafsculptuur (1938-1941)

 Ik lees bij Wikipedia: 

"De term Thule is ontleend aan het uit de oudheid bekende Ultima Thule, het uiterste Noorden, verwijzend naar de noordpoolcirkel waar de zgn. hyperboreaanse volkeren woonden. Zo'n 1500 Duitsers waren uiteindelijk lid van het Thule-Gesellschaft. De organisatie zelf was geformeerd als een vrijmetselaarsloge. Als embleem koos het genootschap het hakenkruis (swastika)."

Verder ensceneert hij ontmoetingen met Einstein en Kollwitz, die indertijd werkelijk in Berlijn gewoond hebben.

Die Trauernden am Totenbett, umgesetzt in einem Holzschnitt von Käthe Kollwitz; 

het betreft de gestorven Karl Liebknecht. Ik vond geen kunstwerken van haar over Luxemburg. 

Onderschrift: Die Lebenden dem Toten , Erinnerung an den 15. Januar 1919.

Zeer droevige tekening van Liebknecht, die Käthe Kollwitz maakte op verzoek van Liebknechts weduwe Julia. 

Rabb komt uit een familie van historici. Hij studeerde zelf politieke theorie.

Rosa is het eerste deel van de 'Berlijn-trilogie: Rosa, Shadow and Light, en The Second Son), drie historische thrillers van tussen 1919 en 1937 (o.a. ook over Barcelona). In 2006 won hij voor Rosa een prijs in Spanje.

Jonathan Rabb, geboren 1964. Hij is Amerikaan.

Omdat ik zelf op zoek was naar historische feiten, stelde dit boek me wat teleur. Iemand die graag een thriller leest vindt er misschien wel plezier aan. 

Mijn foto's en toevoegingen zijn om dezelfde reden  - de historische belangstelling - toegevoegd naar eigen inzicht. Het werk van Kollwitz is met een heel dunne draad verbonden met het boek.