Sagrada, el misteri de la creacio; Stefan Haupt 2012.

Deze week draaide in Eye de documentaire over de Sagrada Familia, getiteld Sagrada, el misteri de la creacio, van Stefan Haupt.

In 2012 bezochten wij Barcelona, en waren diep onder de indruk van deze kathedraal. Ik begreep opeens waarom de middeleeuwse mens kathedralen bouwde: om zich nietig te voelen bij de almacht van God. Dat gevoel riep het binnenste van de kerk ook bij mij op: het licht, de vormen, de hoogte...

Affiche

Stefan Haupt

Gaudi leefde van 1852 tot 1926. Toen hij met zijn kerk begon, was zijn ontwerp niet eens het eerste. Fransisco de Paula del Villar was er al mee begonnen, een kerk voor volgelingen van de heilige Jozef. Gaudi nam het plan over, maar zette het geheel naar zijn eigen hand. 

Gaudi was geen theoreticus, al volgde hij de wetten van de architectuur wel. Maar de natuur was zijn grote leermeester. Zo herkennen we in sommige vormen de invloed van de berg Montserrat, waar het klooster van de Zwarte Madonna staat.  

Klooster van de Zwarte Madonna

Twee plaatjes van de berg Montserrat.

De documentaire wordt ook wel  'de biografie van een bouwwerk' genoemd, en dat is helemaal waar.

We volgen de kathedraal in zijn ontstaan.

Gaudi maakte niet veel tekeningen, wel veel maquettes, van karton of van gips. Het eerste deel, de crypte, was tamelijk snel klaar. Daarna ging het veel langzamer. Gaudi woonde op het laatst van zijn leven in de kathedraal. In 1926 raakte hij onder een tram, en overleed aan zijn verwondingen. Zijn werk moest wel worden voortgezet.

De crypte, die het eerste af was. Hier is ook het graf van Gaudi.



Echt lastig werd dat in 1936: bij de Spaanse Burgeroorlog werden al zijn plannen verwoest. Alle gipsen maquettes werden stukgeslagen. We zagen in de film hoe brokstukken nog aan elkaar gepast konden worden. Maar ook planken vol met brokken en splinters, die nog uitgezocht moesten worden.

Er werkt tegenwoordig een heel team van architecten aan het bouwwerk. Veel wordt berekend en bedacht met de computer.  

Er komen aan aantal kunstenaars aan het woord. Bijvoorbeeld de man die bovenstaande prachtige glas-in-loodramen maakt, Joan Vial-Grau.  

Ook de Japanse beeldhouwer Etsuro Sotoo komt uitvoerig aan het woord. Deze man was eerst boeddhist, maar hij bekeert zich tot het katholicisme onder invloed van zijn werk aan de kathedraal. Hij wil zo goed mogelijk doordringen in de geest van Gaudi.

Werk van Sotoo

Er moeten uiteindelijk drie bewerkte gevels komen. De eerste gevel, de Geboortegevel, heeft Gaudi zelf nog mogen zien. De achterkant, de Passiegevel, is het werk van Josep Subirach. Zijn werk is omstreden: óf je vindt het lelijk (Lenette van Dongen kraakte het af in een van haar shows!), óf je vindt het prachtig, zoals Ton en ik. Hierboven een detail van het prachtig-droeve beeld. Een detail uit die gevel.

In 2011 werd de kerk ingewijd door Paus Benedictus. Er moest toen nog heel hard gewerkt worden. Ton was diep onder de indruk van die bouwactiviteiten. 

 

 Wat je ziet aan nieuw bouwwerk, is allemaal gewapend beton, met een bekisting van natuursteen!

Hier zien we de hoofdarchitect, Jordi Bonet. Hij legt uit hoe een eenvoudige vorm  door een draaiing verandert. De huidige architecten proberen allen in de geest van Gaudi te werken.

 

Beeld van hoe de derde gevel, de Gloriegevel eruit zou moeten gaan zien. Die gevel is nu nog helemaal glad. Helaas loopt er een avenida langs, en staan er vlakbij huizenblokken. Daardoor zal het niet mogelijk zijn om een groot kerkplein vóór deze gevel aan te leggen. De Gemeente heeft soms rare beslissingen genomen! Of daar ooit nog iets aan zal veranderen is de vraag.  

Ten slotte is een ander groot probleem nog  de aanleg van een hogesnelheidstrein van Barcelona naar Parijs. Het traject loopt vlak langs de kerk. Het is nog niet bekend wat dat voor invloed op het bouwwerk zal hebben. Maar bij de plannen is zeker  geen rekening gehouden met de Sagrada Familia.

 

Het was nog interessant om een oude bekende tegen te komen: Raimon Panikkar. Hij drukte als theoloog uit wat een kathedraal betekent voor de mensheid. Ik kende Panikkar van jaren geleden, van het boekje Waar wijsheid woont.

Trailer.

Een prachtige documentaire! Voor de Gaudi-liefhebbers zeker een aanrader!
Oh, ik vergeet iets heel belangrijks: de documentaire werd ondersteund door fragmenten uit de Hohe Messe, van Bach. Gedirigeerd door Jordi Valls. Zo mooi!