maandag 3 augustus 2020

Federico García Lorca, De dichter vertelt de waarheid.

Franse editie; die was er ver vóór de Spaanse. 

Uit: Sonetos del amor oscuro, 1935.

El Poeta Dice La Verdad


Quiero llorar mi pena y te lo digo
Para que tu me quieras y me llores
En un anochecer de ruiseñores
Con un puñal, con besos y contigo

Quiero matar al único testigo
Para el asesinato de mis flores
Y convertir mi llanto y mis sudores
En eterno montón de duro trigo

Que no se acabe nunca la madeja
Del te quiero me quieres, siempre ardida
Con decrépito sol y luna vieja

Que lo que no me des y no te pida
Será para la muerte, que no deja
Ni sombra por la carne estremecida.


o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o
Dit was de eerste uitgave, merkwaardig kleine oplage, in rood, met rode envelop gestuurd. Ik meen in 1983. Hierna kon de familie het manuscript niet langer onder de pet houden: enige tijd hierna verscheen een fatsoenlijke eerste uitgave.:



De dichter vertelt de waarheid 


Ik wil huilen van pijn en dat zeg ik
opdat je van me houdt en om me huilt
in een avondschemering van nachtegalen 
met een dolk, met kussen - tegen jou. 

Ik wil de enige getuige vermoorden 
voor de moord op mijn bloemen 
en mijn tranen en mijn zweet omzetten 
in een eindeloze hoop harde tarwe. 

Moge de streng nooit eindigen 
Van het Ik hou van jou, jij houdt van me, altijd vurig gehouden 
Door een afgeleefde zon en oude maan. 

Moge wat je me niet geeft en waar ik je niet om vraag 
voor de dood zijn, die niet ophoudt 
in het geheel niet, voor het huiverende vlees. 

o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o

Sonnetten van duistere liefde kan meerdere betekenissen hebben: de ene biograaf zegt dat het over de homoseksuele liefde gaat, de ander dat het gaat om de liefde die verdriet, pijn met zich meebrengt. Lorca zelf heeft zich er niet over uitgesproken. Een van de letterkundigen die hem bestudeerde trok  een vergelijking met Sint Jan van het Kruis, met de pijn van de mystieke liefde.
 
De bundel werd pas in de tachtiger jaren uitgegeven, de familie Lorca wilde Federico Garcia nog steeds uit de wind houden wat zijn homo-erotiek betrof. 

Een prachtig blog over de geschiedenis van deze bundel Sonetos del amor oscuro met 11 sonnetten is te vinden in een blog onder DEZE LINK.
Lorca heeft ook een relatie met Dali gehad. Bovenstaand sonnet is overigens niet voor Dali geschreven, het was al lang fout gelopen tussen de twee.

Ik vond het leuk om ook de Franse vertaling te geven, die immers eerder verscheen dan het  oorspronkelijke Spaanse gedicht:

Le Poète dit la vérité

Je veux pleurer ma peine et te le dire
pour que tu m’aimes et pour que tu me pleures
par un long crépuscule de rossignols
où poignard et baisers pour toi délirent.

Je veux tuer le seul témoin, l’unique,
qui a pu voir assassiner mes fleurs,
et transformer ma plainte et mes sueurs
en éternel monceau de durs épis.

Fais que jamais ne s’achève la tresse
du je t’aime tu m’aimes toujours ardente
de jours, de cris, de sel, de lune ancienne,

car tes refus rendus à mes silences
se perdront tous dans la mort qui ne laisse
pas même une ombre à la chair frémissante.

Uit: Poésies IV - Sonnets de l’Amour Obscur - traduit de l’espagnol par André Belamich, (Gallimard, 1984.)

o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o

Ook deze vertaling heb ik overgezet naar het Nederlands; interessant is het te zien, dat ik soms heel ergens anders beland uitkom dan bij de Spaanse versie: 

De dichter zegt de waarheid


Ik wil mijn verdriet uithuilen en het je vertellen.
opdat je van me houdt en je om me huilt.
door een lange schemering van nachtegalen
waar dolk en kusjes voor u buiten zichzelf zijn.

Ik wil de enige getuige doden, de enige.
die mijn bloemen vermoord kon zien worden.
en mijn klacht en mijn zweet transformeren
in een eeuwige stapel harde korenaren.

Maak dat de streng nooit tot een einde komt
van het Ik hou van je, jij houdt altijd vurig van mij
van dagen, kreten, zout, de oude maan,

want uw weigeringen op mijn stiltes
zullen allemaal verloren gaan in de dood die
niet eens een schaduw laat aan het huiverende vlees. 

Rafaël Rodriguez RAPÚN, inspiratiebron voor de Sonetos del amor oscuro.
Stierf aan het front in de Burgeroorlog, vocht aan de zijde van de Republiek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten