donderdag 16 februari 2023

Fanny en Alexander, Ingmar Bergman, 1982.

 
Filmposter
Het verhaal:
De film gaat over de twee titelpersonages, Fanny en Alexander. Het zijn twee jongen kinderen, broer en zus, en allebei lid van de weelderige en kleurrijke familie Ekdahl in een Zweeds stadje, aan het begin van de twintigste eeuw. Hun ouders, Oscar en Emilie, beheren samen het lokale theater, en worden daarbij geholpen door Oscars moeder en broer. 
Mooi, kleurrijk, overvloedig, rijk, gelukkig.
Zo ziet de kleurrijke familie Ekdahl er ongeveer uit. Je kijkt je ogen uit in de film, als ze Kerstmis vieren. Allerlei dienstmeisjes dragen de mooiste gerechten binnen, het hele huis is versierd en in feeststemming. 
Een van de ooms (hij loopt hier voorop in de polonaise) is behoorlijk libertijns, openlijk versiert hij één van de dienstmeisjes. 
Als Oscar op vroege leeftijd sterft, trouwt de weduwe Emilie met een bisschop. Samen met de twee kinderen verhuizen ze naar een sobere en strenge kanselarij. Het is een verandering die grote gevolgen heeft en de kinderen diepongelukkig maakt.
Dit is bij die akelige bisschop, diens twee zusters en ik geloof een huishoudster. Hier wordt Alexander ondervraagd over iets onschuldigs. Desalniettemin wordt hij met zweepslagen getuchtigd. Aangezien moeder en kinderen opgesloten zitten in het bisschopshuis, is het behoorlijk troosteloos en zonder uitzicht. 
De kinderen achter tralies. 
Op DEZE SITE vond ik interessante uitspraken over Bergeman en zijn laatste film. Bijvoorbeeld deze, die uit de film zelf is. Het is uit een speech van de jonggestorven vader van Fanny en Alexander, Oscar: Oscar is theaterdirecteur, hij spreekt hier zijn werknemers toe: 

“My only talent, if you can call it (…) is that I love this little world inside the thick walls of this playhouse, and I’m fond of the people who work in this little world. Outside is the big world, and sometimes the little world succeeds in reflecting the big one so that we understand it better. Or perhaps, we give the people who come here a chance to forget for a while, for a few short moments, the harsh world outside. Our theater is a little room of orderliness, routine, care and love. I don’t know why I feel so comically solemn this evening.”

Ernst Ingmar Bergman, 1918-2007. Zweeds toneel- en filmregisseur, met een oeuvre van veertig films.  
Het verhaal loopt gelukkig goed af, tegen elke verwachting in. De kinderen kunnen ontsnappen dankzij een slimme oom, die ze feitelijk ontvoert uit de pastorie. De bisschop komt om. Wel blijft hij in Alexanders hoofd na-spoken, zo gaat dat met trauma's...
De film is uitgezonden bij Zomergasten, het was de keuzefilm van een psychiater. Wat hij mooi vond aan deze film, was dat de kinderen in hun beleefde trauma elkaar hadden. De meeste jeugdtrauma's doorsta je alleen. 
Zelf maakte ik in mijn jeugd Ingmar Bergman ook mee als filmmaker: we keken uit naar elke aflevering van Scenes uit een huwelijk; en ik vond op een bepaald moment heel veel troost bij de film The Magic Flute, die Mozarts opera vertolkt. Prachtig! Ik was vergeten dat die ook van hem was!
Dvd-omslag van Scenes uit een huwelijk; de vrouwelijke hoofdrol was voor Liv Ullmann.
Herfstsonate, Wilde aardbeien: die titels van films van Bergman doen wel iets resoneren, maar ik ben er niet mee bekend (geweest).
Maar deze film keken we ademloos uit, ondanks de lengte. Want het was boven al: genieten!
Trailer

Geen opmerkingen:

Een reactie posten