zondag 9 februari 2020

Black Narcissus, Michael Powell en Emeric Pressburger. 1947.

Het scenario is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 1939 van de Britse schrijfster Rumer Godden.
Boekomslag.
Rummer Godden, 1907-1998
De film gaat over een congregatie anglicaanse nonnen die de opdracht krijgt om in de bergen van de Himalaya een school en een ziekenhuis te stichten. Dat gaat echter niet vanzelf. Zij worden weldra verleid door de sensualiteit van de prachtige omgeving, door een bekeerde sultan en door de aanwezigheid van een plaatselijke Britse agent. Zuster-overste Clodagh tracht intussen een ongelukkige liefde te verwerken. Zie hier een SAMENVATTING FILM. 
Nog een poster. 
Het is goed te zien dat het een oude film is, vooral aan de manier van presenteren. Het heeft het ietwat ongemakkelijke van een toneelstuk, met opeenvolgende scenes. Het is ook goed te horen dat de film in een studio is opgenomen. 
Overigens is dat laatste wel een kunststukje: er zijn beelden dat je denkt diep in de afgronden van de Himalaya te kijken, maar dat is allemaal nep. 
Voor en na stills van de film; de bodem toont de schildering van W. Percy Day', die de illusie creëert van een diep kloof. 
Deborah Kerr speelt Sister Clodagh. Ik had de film op de recorder staan, en was verrast dat er nog wat extra beelden bij stonden van een interview met Deborah Kerr. Ik kende haar alleen van naam. Een prachtig mooie vrouw, deze rol vond ik ook erg mooi.
Deborah Kerr, 1921-2007. Hier in 1973.
Kerr in An Affair to Remember (1957)
En zo zag ze eruit in deze film; misschien nog wel het mooist. 
Black Narcissus is de naam van het parfum, dat de jonge generaal draagt. De wees Kanchi snuift die geur op, en raakt bedwelmd. De geur staat symbool voor seksuele verlangens. Kanchi en de jonge generaal geven eraan toe, hoewel de jonge man later zegt dat hij gezondigd heeft. 
Zuster Clodagh lijdt onder een verloren liefde, die in de sfeer van het klooster waar ze nu woont en werkt, helemaal terugkomt in haar belevingswereld. Ze was ooit vast van plan met die man te trouwen, maar hij verliet haar. De herbeleving komt op door het klooster, en de vreemde cultuur, maar zeker ook door de aanwezigheid van Dean: een knappe man, maar met geheel andere zeden (hij loopt in korte broek, heeft een zekere brutaliteit, onaangepastheid - al kan hij zich in de vreemde cultuur juist goed handhaven. Rijdt op een klein paardje.
Onder en boven: David Farrar als Dean. 

Jean Simmons speelt de mooie 17-jarige wees Kanchi
Sabu Dastagir speelt de jonge generaal. Kanchi verdwijnt een poosje met hem. Deze mooie, rijke jonge man komt in het klooster om onderwijs te krijgen. De lessen vinden plaats in het oude haremverblijf. Het klooster was dus een serail? 
De jonge generaal draagt het parfum Black Narcissus. 
Kanchi dringt zich min of meer op aan de prins; mogelijk is ze bekend met the story of the Prince and the Beggarmaid.
Maar behalve de perikelen van het klooster, de vreemde oude generaal die buiten zit te zwijgen, mensen met een totaal andere cultuur, de vreemde natuur, hebben we in het klooster ook nog Sister Ruth, gespeeld door Kathleen Byron.
Sister Ruth. door Kathleen Byron.
Alle vijf de zusters krjgen wel een beetje een tik van de molen daar in den vreemde, maar zuster Ruth spant de kroon. Het is haar ook wel aan te zien:
Nogal schokkend beeld, met wellicht dubbele lading; ze heeft getracht een vrouw te helpen die bloedde; mogelijke dubbele bodem: ontmaagding. Zie DEZE SITE.
 
Het rood kruipt helemaal om haar heen. 
Wellustig, gemeen hoofd. 
 
Voor de ogen van haar overste stift ze haar lippen; habijt is afgelegd, ze staat in vuurrode jurk. 
Narcissus-motief.
Ze is op weg om serieus werk te maken van Dean.
.... overtuigd als ze is van zijn liefde voor haar, en de jaloezie van Clodagh.
Ze verklaart hem haar liefde. Helaas: hij houdt van niemand, zegt hij. Ook niet van Clodagh.
Knettergek geworden. Ze zal de dood vinden bij een gevecht met Clodagh bij het luiden van de klok. 
Volgens de al genoemde psycho-analytische site gaat de film over de terugkeer van verdrongen gevoelens. Met de meeste aandacht voor zuster Clodagh, maar ook voor Ruth, en de kleine generaal. De film zit vol raadselachtige, seksueel geladen symbolen. 

Van DEZE SITE haalde ik nog de informatie, dat het parfum met deze naam is van 1911, van het Huis Caron. Het maakt herinneringen wakker. Moeder van ontwerper Yves Coueslant droeg het ook, de geur leek haar te omgeven als een 'intoxicating halo'. En: "It seems obvious therefore that a tribute to this visual cinematic gem should be linked to the evocative harmonics of memento."
Kapel
Kanchi
Clodagh, Ruth en Dean.

Emeric Pressburger (left) and Michael Powell in 1985. (Credit: Cornel Lucas); 
Samen: the Archers, naar hun filmmaatschappij. 
Regie van deze film.
Trailer.
Ondanks de ouderdom boeiende film! 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten