donderdag 6 december 2018

Minachting, Agnes de Wit 2018.

James Baldwin:
Er zijn zoveel manieren om verachtelijk te zijn dat je er dol van wordt. Maar de manier om echt verachtelijk te zijn is om minachting te hebben voor de pijn van andere mensen.
(There are so many ways of being despicable it quite makes one’s head spin. But the way to be really despicable is to be contemptuous of other people’s pain.)

Anders dan bijvoorbeeld over het thema woede, of vergeving, is het lastig een studie te vinden over het thema minachting/verachting. Het komt wel voor in studies over bijvoorbeeld het borderline syndroom, of de narcistische persoonlijkheidsstoornis; maar daar is het één kenmerk naast andere. 
Het DSM-IV (301.83), het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders definieert de borderline-persoonlijkheidsstoornis bij voorbeeld als: een aanhoudend patroon van instabiele interpersoonlijke relaties, een instabiel zelfbeeld, instabiele emoties en een sterke impulsiviteit. 
Die diagnose kan worden gesteld als sprake is van vijf of meer situaties, waarvan ik hier die ene relevante noem: persoonsverheerlijking en minachting wisselen elkaar af.
Madonna's hit, tachtiger jaren.
Narcissus verliefd op zijn spiegelbeeld, Michelangelo Merisi da Caravaggio (1573–1610), Galleria Nazionale d'Arte Antica, Rome
Bij de narcistische persoonlijkheidsstoornis horen ‘een instabiele basis’, ‘jezelf opblazen’, ‘gebrek aan wederkerigheid' en 'afstoten': Bij dat afstoten passen symptomen zoals een lage frustratietolerantie, de fout bij de ander leggen, minachting en woede.

Nog weer een andere context waarbinnen minachting voorkomt is de huwelijkstherapie, zoals ontwikkeld door John Gottman.
John Gottman, geboren 1942; stichtte met Julie Schwartz Gottman het Gottman Institue

Bestseller
John Gottman gebruikt de Bijbelse metafoor van de “vier ruiters van de Apocalyps” (de openbaring van dood en verderf) om aan te geven welke vier vormen van communicatie schadelijk zijn voor je relatie en naar alle waarschijnlijkheid zullen leiden tot het einde ervan.


Van WIKIPEDIA, met de bijbelse betekenis van de ruiters en paarden. 
De vier ruiters van de Apocalypse. Viktor Vasnetsov, 1887
De vier ruiters van de Apocalypse, Alfred Dührer.
Het gaat om kritiek geven, minachting, defensief reageren en stonewalling. 
Kritiek geven is: wijzen met de vinger naar de ander, niet op een positieve manier, maar verwijtend. Bij minachting is sprake van hatelijkheden, sarcasme en cynisme of rollende ogen. De derde ruiter, het defensief reageren, is het altijd verschuiven van de schuld naar de ander: “ja maar jij….” Het is een vorm van zelfbescherming. Stonewalling is het optrekken van een muur van zwijgzaamheid waar niet doorheen  te breken valt. Je trekt je emotioneel terug. Er is geen sprake meer van interactie.
Gottman geeft voor elk ruiter ook het antidotum.  
Voor kritiek: vertel wat je voelt, in plaats van dat je aanvalt, en vraag datgene wat je graag zou willen hebben. 
Dus niet: Jij zet ook nooit de vuilnis buiten!
Maar: Het maakt me boos als je de vuilnis vergeet. Ik zou het zo fijn vinden als je daaraan dacht!
Voor minachting is het tegengif het herstellen van respect. Ga weer op zoek naar daden van de ander waar je waardering en respect voor kunt voelen. En geef elkaar die waardering, het liefst iedere dag minstens één keer: “wat ik vandaag in jou heb gewaardeerd is….” Focus op het positieve.
Voor defensief reageren is het tegengif je verantwoordelijkheid nemen voor je eigen aandeel.
Voor stonewalling bestaat het tegengif eruit dat je jezelf zachter moet maken door diep uit te ademen en te focussen op kalmeren. Neem daarvoor even tijd en geef dat ook aan. Je zult echt zelf een besluit moeten nemen om het gesprek of de confrontatie aan te gaan. Hoe lastig soms ook, zet je trots opzij, open je en ga in gesprek met elkaar.
Okay. Dat waren de huwelijksproblemen.
Plaatje van DEZE SITE.
Interessant daarbij is nog, dat de minachting de dodelijkste van alle wapens is in de strijd om het instand houden van het huwelijk. Gottman beweert dat als er structureel geminacht werd, het einde van de relatie ook in zicht komt.
Overigens is Gottman nu zelf voor de derde keer getrouwd. Een ervaringsdeskundige dus. 

Nou is de volgende vraag: wat is minachting eigenlijk?  Ik vond hiervan een mooie omschrijving op 
Wat is minachting?
Minachting is niets anders dan spugen met woorden. Je fluimt je wederhelft vol in het gezicht soms onder het mom van humor. Soms uit chronische boosheid. Dit kan allerlei vormen aannemen zoals sarcastische grappen maken, je partner voor schut zetten op een verjaardag, hem of haar kwetsende bijnamen geven, gebaren maken en dergelijke.     


Deze mag.

Minachting kan voorkomen uit een superioriteitsgevoel ten opzichte van de ander. Sommige mensen willen letterlijk op de partner neer kijken en hem of haar klein te houden. In zo’n geval heeft iemand het nodig om zijn eigenwaarde in stand te houden en blijft de relatie alleen in balans door het verschil in machtsverhouding. De scheuren ontstaan dan wanneer de partner er genoeg van heeft en door persoonlijke groei gedreven zijn of haar afhankelijkheid en minderwaardigheid van zich af gooit.
Minachting is kwaadaardig, en kan floreren op basis van machtsverschil. Die kan vanaf het begin van een relatie bestaan, of erin geslopen zijn. Dan kan zij voortkomen uit negatieve gedachten over de ander. In plaats van op een constructieve en respectvolle manier zaken te bespreken, kun je vervallen in minachting, een kwaadaardig symptoom van het niet voor je eigen wensen en gevoelens opkomen.
Bron: www.desteven.nl
Minachting kwaadaardig
In bovenstaand voorbeeld is sprake van een zieke relatie die al dan niet floreert op basis van machtsverschil, wat al tijdens het begin van de relatie aanwezig was. Minachting kan ook ontstaan in een relatie die in eerste instantie met gelijkwaardigheid is begonnen.
Ook kan het zijn dat minachting voortkomt uit het voortdurend niet gehoord worden door de ander. Als opbouwende feedback, klare taal en snoeiharde kritiek niet hebben gewerkt, kan minachting door sommige mensen als laatste wanhopige middel worden ingezet om in contact te komen met de ander.
Het tegengif voor minachting is de aanwezigheid van respect. Er moet een cultuur zijn van waardering en bewondering voor elkaar. Heb je die niet, leer jezelf dan aan als positieve gewoonte  op zoek te zijn naar daden van de ander die gewaardeerd en gerespecteerd kunnen worden.
Victor Hugo:
Minachting doodt liefde.
(Le mépris tue l'amour)
1834
Victor Hugo, 1876
met meer leuke plaatjes.
Al zoekend en denkend bleken er toch nog twee studies te bestaan over de minachting. Paul Ekman, beschreef de zes basisemoties (in navolging van Darwin, te weten: angst, boosheid, vreugde, verdriet, verrassing en afschuw/walging. 
Volgens Ekman was minachting een mengvorm van woede en walging.
Zijn collega Robert C. Solomon (geboren 1942) beschouwt minachting als een mengvorm van woede en wraak. 
Op WIKIPEDIA vond ik de volgende gezichtsuitdrukkingen, behorend bij 'contempt':
Facial expression showing subtle contempt
Facial expression showing obvious contempt
Facial expression of contempt
Op dezelfde Wikipedia ontdekt ik een heel oude studie, namelijk die van David Hume,  A treatise of Human Nature.
Ik citeer: Contempt has a certain comparative element. In David Hume's studies of contempt, he suggests that contempt essentially requires apprehending the “bad qualities” of someone “as they really are” while simultaneously making a comparison between this person and ourselves. Because of this reflexive element, contempt also involves what we might term a “positive self-feeling” of the contemptuous. A characteristic of contempt is the psychological withdrawal or distance one typically feels regarding the object of one’s contempt. This psychological distancing is an essential way of expressing one’s nonidentification with the object of one’s contempt and it precludes sympathetic identification with the object of contempt. (Hume, 2002, 251) Contempt for a person involves a way of negatively and comparatively regarding or attending to someone who has not fully lived up to an interpersonal standard that the person extending contempt thinks is important. This form of regard constitutes a psychological withdrawal from the object of contempt.
Het leuke is, dat je de hele Treatise kunt downloaden via Gutenberg: GUTENBERG. hHet relevante deel staat in Section X OF RESPECT AND CONTEMPT.
David Hume, Schots filosoof en geschiedschrijver, Verlichting. 1711-1776

Hoofdwerk, 1739-1740. 
In de wereld van de kunst is ook wel aandacht besteed aan minachting: 
Jean Luc Godard, Le Mépris, trailer.
Naar het boek van Alberto Moravia 
Filmposter, met Brigitte Bardot. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten