zondag 9 december 2018

Woede, irritatie, frustratie....

'Er zijn twee soorten van irritatie. De tijdelijke irritatie en de eeuwige irritatie.'
Ik ga verder met mijn onderzoek naar vervelende emoties, en naar wat daarover te vinden is op internet.
Bovenstaand citaat vond ik grappig, maar de schrijvers bedoelden het serieus: er bestaan eeuwige irritaties, en er is niets aan te doen, behalve ermee te leren leven. Als voorbeeld wordt genoemd de vriendin die eeuwig en altijd te laat komt. 
Irritatie hangt samen hoe tolerant je bent en met wat je verwachtingen zijn. Je kunt je irritatie verminderen of zelfs stoppen door verantwoording te nemen. Alleen jij kunt iets stoppen wat je niet meer wilt. Dit kun je doen door te onderzoeken of de irritatie reëel is, of iets expres gebeurt en wat voor emoties het oproept. Aldus Change of heart.
Op de website  DE STEVEN, voor één op één coaching, vind je een heleboel praktische informatie over hoe je met je eigen irritaties beter kunt leren omgaan. Bijvoorbeeld: Het Leren van de irritatiezone. Want, staat er, irritatie is een belangrijk instrument voor training en coaching. Een paar leerdoelen op dat vlak zijn: het toestaan en ervaren van de eigen gevoelenshet uitspreken van gevoelens in plaats van: opkroppen van gevoelensleren om eigen grenzen aan te geven en leren om eigen behoeften te ervaren. (de links verwijzen naar de website van De Steven). 
Elders lees ik, dat stress kan zorgen dat je sneller geïrriteerd raakt. Zie Proudtobme. 
Jochgem Myjer, Irritatiefactortje (De Rust Zelve)
Irritaties en ergernissen worden vaak met humor benaderd, zo het filmpje hierboven van Jochgem Myjer. 
Ook zijn er tal van lijstjes met irritaties, waarvan ik er een paar noem: 
Vergaderergernissen; van DEZE WEBSITE. Taalergernissen vind je op veel plaatsen, van Libelle, tot NRC en De wereld draait door. Hun hebben, ik irriteer me aan...., de man welke..., een meisje die....

Van: DEZE SITE.
Ergernissen in het verkeer: ( Bron: AD): Smartphonegebruik (53%);  Bumperklevers (46%); Linksrijders (26%); Automobilisten die afval uit het raam gooien (25%); Snelheidsduivels (23%); 
Langzame rijders (19%).
Dit zijn ergernissen die binnen relaties spelen:
Onachtzaamheid, zoals te laat komen, alleen aan zichzelf denken Vrouw: 30% Man: 19%
Huishoudelijke taken laten liggen, zoals dingen laten slingeren Vrouw: 25% Man: 17%
Levenshouding en karaktertrekken, zoals gebrek aan planning passiviteit, introversie Vrouw: 22% Man: 29%
Opdringerig gedrag, zoals kritiek geven, bevelen uitdelen, bezitterigheid Vrouw: 10% Man: 25%
Slechte gewoonten, zoals neuspeuteren, winden laten, wc niet doortrekken Vrouw: 9% Man: 5%
Normoverschrijdend gedrag, zoals te veel drinken, te hard rijden Vrouw: 2% Man: 1%
Overig Vrouw: 2% Man: 4%. Uit: Psychologiemagazine.
Dan is er nog een top tien van algemene sociale ergernissen: 1. asociaal gedrag van anderen; 2. Luide telefoongesprekken in het openbaar; 3. De lange wachtrij bij de kassa; 4. Asociaal gedrag in het verkeer; 5. Burenoverlast; 6. Het bemoeien met andermans zaken; 7. Mensen die stug in hun eigen dialect blijven praten;8. Dronken mensen; 9. Telefonische verkoop; 10. Roddelen van je naaste medemens.Van: Alleen kalmte kan je redden.
Leuke buren.

Ergernissen van de vrouw over zichzelf
Irritaties in het vliegtuig: Trappen of duwen tegen je rugleuning;
luidruchtige passagiers; onhygiënische buren (stinken!); ineens je stoel achterover gooien; klappen als het vliegtuig de grond raakt. En deze:
Te veel ruimte innemen. Erg irritant!
Voorbeelden en toelichting van DEZE SITE.
Er zijn nog zo veel meer lijstjes te vinden: ergernissen op het werk (met de eer gaan strijken van andermans werk, grrr!) , bij de kapper, op internet.... 
Het is wel genoeg zo. 
Want eigenlijk zoek ik wat meer achtergronden bij het fenomeen irritatie, en wat precies de verhouding is tot het begrip woede, waarmee ik mijn onderzoekje eigenlijk begon. 
Deze irritatie is enigszins uit de hand gelopen.
Op het ogenblik heb ik van de bibliotheek in huis het boekje Constructief omgaan met irritatie en boosheid, van Regine Herbig. 
Omslag; het boekje is van 2008.
Schrijfster van bovenstaand boekje, ademtherapeute en coach. 
Een beetje merkwaardig is het, dat 'irritatie' niet als hoofdstuk of paragraaf, zelfs niet in de index voorkomt. Irritatie wordt gelijk gesteld aan woede. Ook emoties als ontevredenheid, geïrriteerdheid, frustraties en verontwaardiging worden op dezelfde manier als woede behandeld. Het zijn gevoelens die ons laten weten dat er een essentiële behoefte in ons gekwetst is. 
Regine Herbig is geïnspireerd door het werk van Marshall Rosenberg en Isaac Shapiro. Het boek Geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg heb ik ook nog op mijn leeslijstje staan. 
Er bestaat een ander boekje met 'irritatie' in de titel, te weten Irritatie, het destructieve vuur,  van Torkom Saraydarian.
Boekomslag van Irritatie, het destructieve vuur. 
Torkom Saraydarian; Armeens musicus en religieus auteur. 
1917-1977.
Nu schijnt dit boekje een 'kort-door-de-bocht' samenvatting te zijn van een hoofdstuk uit een ander, groter werk, te weten  'The psyche and psychism'. Ik citeer: 
Hierin wordt de ordening van het universum uiteengezet en gekoppeld aan een spiritueel mensbeeld. In dit hoofdstuk komen veel termen voor, die in het grotere werk wel, maar hier niet worden verklaard. Dit maakt de inhoud voor de lezer(es) die niet thuis is op het gebied van boeddhisme of hindoeisme moeilijk te volgen. Een opsomming van de oorzaken van irritatie, waarbij - wellicht ongewild - een aantal psychosociale normen wordt gebruikt, wordt gevolgd door een aantal remedies. Omdat de grotere kontekst niet wordt aangeboden lijkt de inhoud op leefregels, die moeten worden gehanteerd om 'geen gevaar' te lopen. Er zijn veel andere en betere alternatieven beschikbaar. Geen inhoudsopgave; de literatuurverwijzingen in de noten zijn veel te summier. 
Dit is een (NBD|Biblion recensie, van Louise van Zanen.)
Het boek The psyche an psychism is een tweedelig, duur werk, en dateert van de zeventiger jaren van de 20e eeuw. Het voert me te ver om die dikke boeken over 'ageless wisdom' te lezen, maar vind het wel interessant, te meer omdat ik de naam van Annie Besant hier tegenkwam. Misschien schrijf ik ooit nog eens over haar. 
Van de auteur Torkom Saraydarian. Zie ook de website TSG FOUNDATION.
Michael Cunningham schreef een artikel in het het boek Aversive interpersonal behaviors. Waarom laten we ons zo opfokken door die tandpasta-dop, waaraan wij ons elke keer opnieuw ergeren? In de sectie Social allergens and the reactions that they produce in het bovengenoemde boek vergelijkt Cunningham irritaties met een lichamelijke allergie. 'Irritant gedrag, zoals slechte gewoonten, ongevoeligheid of bemoeizucht, kunnen psychologisch gezien dezelfde reactie veroorzaken zoals een allergie dat lichamelijk doet. De eerste keer dat je in aanraking komt met bijvoorbeeld graspollen of irritant gedrag, leidt dat tot een kleine reactie. Bij herhaling escaleert dat.'
Hoe vaker je dus bij voorbeeld aan die lege wc-rol of dat jaloerse gedrag wordt blootgesteld, hoe heftiger je erop reageert. De reden daarvoor is volgens Cunningham dat het je herinnert aan al die andere keren dat iets dergelijks voorviel. 
Het boek 1997 Aversive interpersonal behaviour is van Robin M. Kowalski. 
De delen (essays?) in dit boek zijn afzonderlijk te koop. 
Een sociale allergie is een reactie van overgevoelige ergernis of walging ten opzichte van herhaald gedrag.  
Onderzocht werden de sociale allergieën lompe, onhandige of ongemanierde gewoontes (uncouth habits);  onachtzame of onnadenkende daden (inconsiderate acts); opdringerige, inbreuk makende gedragingen (intrusive behaviors), en schendingen van normen (norm violations). 
Sociale allergieën nemen in aantal toe in de loop der jaren. Mannen bleken vaker lomp en normoverschrijdend, vrouwen vaker onachtzaam en opdringerig. 
Enkele voorbeelden van de vier soorten allergieën:
Bij lompheid: slechte verzorging, rommel achter zich aan laten slingeren, slechte tafelmanieren.
Onachtzaamheid: te veel aandacht opeisen, chronisch te laat komen op afspraken, met zichzelf gepreoccupeerd zijn in gesprekken.
Opdringerigheid: de hele tijd kritiek uitoefenen, commando's uitdelen zonder daartoe gerechtigd te zijn, jaloers en bezitterig doen, controlerend gedrag op een bedreigende manier.
Normoverschrijdend: te veel drinken van de partner, flirten met anderen door de partner. 
Van: DEZE SITE. Met nog meer interessante informatie, PDF gratis te downloaden!

Op het Duitse internet vond ik DEZE SITE, Veel zelfhulp, ongeveer zoals de Nederlandse De Steven. Een voorbeeld van zelfhulp voor bekrachtigingen van het gevoel van eigenwaarde en liefde voor zichzelf::

„Ich bin gut.“„Ich liebe mich, wie ich war.“„Ich liebe mich, wie ich bin.“„Ich liebe mich, wie ich sein werde.“
Häufig tauchen auch auf:
„Ich liebe es eine Frau / ein Mann zu sein.“„Ich liebe meine weiblichen / männlichen Energien.“
Genauso auch:
„Angstfaktor“ (das Gegenteil von Vertrauen… / Ängste klären ist immer gut!)„Ich bin es wert, erfolgreich zu sein.“ „Danke für alles!“

Ik vond er ook deze Hilfen zum Umgang mit Irritationen, Konflikten und Trennungen / Vorbeugung:
Anleitung zum Unglücklichsein
Irrationale Annahmen über Partnerschaft
Klärungsbogen für Paare (pdf-Datei)
Arbeitsblatt "Ent-TÄUSCHUNGEN": Unsere unterschiedlichen Beziehungsvorstellungen (pdf)
Wie Beziehung "heilt" (als Hörbuch)
Motivprofile nach Steven Reiss (Reiss ProfileTM)
Erfahrungsberichte - Beziehungskrisen
Hilfreiche Sätze
Unterschiedliche Denkstile im Umgang mit der Welt (ein interkultureller Vergleich)
Der Fremde an sich ist seltsam!
Therapieerfahrungen bei Beziehungsstörungen
Ehe- und Familienberatungsstellen
"Kleiner Scheidungshelfer"
Trennungshilfen
Externer Link zum "Umgangsrecht mit Kindern"
Geschichte "Die perfekte Frau"
"Depressiv" durch Trennung?

Uit deze lijst blijkt maar weer eens de 'Deutsche Gründlichkeit'. Alles van dezelfde site van Dr. Mueck.

In Amerika geldt als expert Raymond Novaco.
Raymond Novaco, Woede-expert.
Dit boek van hem dateert al van 1975. Ik weet hier niets van.
Recentelijk verscheen dit boek van Martha Nussbaum. Ik heb het niet gelezen, maar het is wel het meest recente boek over woede, namelijk 2017. 
Er staat een aardig artikel over dit boek en over Nussbaum in het FILOSOFIE-MAGAZINE. Florentijn van Rootselaar vraagt Nussbaum:

Waar hebben we het over als we het over woede hebben?‘Je ziet bij Aristoteles al een goede definitie waar bijna alle westerse en ook Indiase filosofen het mee eens zijn. Het is een pijnlijke emotie als gevolg van belangrijke schade die is toegebracht aan iets of iemand waar je werkelijk om geeft. Je bent ervan overtuigd dat die schade ten onrechte is toegebracht. Aristoteles voegt er nog aan toe dat die emotie dan wel pijnlijk is, maar dat je wel de aangename hoop koestert op vergelding…
Terzijde merk ik nog op, dat Nussbaum niets ziet in vergeving, ze vindt dat iemand zich daarmee moreel verheft boven een ander. 
Ik plaats daar de ervaring van Hank Heijn tegenover. Die maakt op mij meer indruk.
Martha Nussbaum

Citaten over woede:
'Woede is als het drinken van vergif en verwachten dat de ander zal doodgaan.'
(William Shakespeare.)
'Iedereen kan boos worden. Dat is makkelijk. Maar om boos te worden op de juiste persoon, in de juiste mate, op het juiste moment, om de juiste reden en op de juiste manier, dat is niet makkelijk.'
(Aristoteles.)

In mijn kast had ik al het boekje staan van de Vietnamese monnik Thich Nhat Hanh, in het Nederlands getiteld Omarm je woede; Oorspronkelijke titel Anger.
Boekomslag
Thich Nhat Hanh; vredesactivist.
2 november 2018, Thich Nhat Hanh keert terug naar huis. Na bijna een vol leven in ballingschap is vredesactivist en boeddhistisch Zenleraar terug in Vietnam om daar zijn laatste dagen door te brengen.
Omarm je woede is een prachtig spiritueel zelfhulpboekje. Hanh leert, dat onder elke woede pijn schuil gaat. Het werkt niet om die woede te onderdrukken, wel om die te omarmen, als een baby. Zorgen voor dat gewonde kind in jezelf. En praten met je partner of wie ook je woede heeft veroorzaakt. Op een vredelievende manier. Net zo constructief als Glaudemans, Het boek van vergeving. 
Volgens een review een boekje vol open deuren. Maar ik vond het plaatje wel aardig. :-)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten