Foxtrot, Samuel Maoz, 2017.

Poster. 

Uit de VPRO-gids:

"Laatbloeier Samuel Maoz levert met Foxtrot pas zijn tweede speelfilm af, maar de Israëlische filmmaker toont zich na Lebanon opnieuw een meester van het medium met dit messcherpe drieluik over rouw en verlies."

Samuel Maoz, regisseur, geboren 1962.

Zoals de VPRO-gids schreef, is het thema van deze film rouw en verlies, en wat mij betreft wordt dat ongelooflijk indrukwekkend weergegeven. In het bijzonder de lange shots op de vader van de soldaat die omgekomen is, Michael Feldmann, gespeeld door Lior Ashkenazi, troffen me diep. 

Hier zien we hem omringd door de boodschappers van het slechte nieuws, en zijn broer. 

In het begin van de film wordt aan hem en zijn vrouw Daphne Feldmann de dood van hun zoon, soldaat Jonathan aangezegd. Daphne valt meteen flauw, én krijgt - hoe raar! - meteen een spuit in haar been, zodat ze het verschrikkelijke nieuws vooralsnog niet hoeft te voelen. 

We volgen Michael in letterlijk de eerste stappen die hij zet nadat hij dit heeft gehoord. Hij huilt niet, nog niet, schreeuwt niet.... Als familieleden komen, staat hij onbeweeglijk als een standbeeld, terwijl een schoonzus of zus het uitbrult van verdriet, hangend om zijn hals. Hij gaat even naar de wc, waar we hem zien zitten, en alle emoties alleen maar van zijn gezicht af moeten halen. 

De geometrische patronen op de vloer en van de ramen hebben een bepaalde uitwerking. Ook de gang naar de voordeur, of de opname van bovenaf, als hij zich in de toiletruimte bevindt, werkt door. 

Ook hier, in de slaapkamer, met Michael naast zijn gedrogeerde vrouw Daphna. 

Vervolgens gebeurt het volkomen onverwachte: er is sprake geweest van een persoonsverwisseling: Jonathan leeft nog gewoon. Michael eist dat zijn zoon onmiddellijk thuis komt - maar wat hij, en ik als kijker normaal vindt, vindt de legerleiding helemaal niet zo normaal. 

Het duurt lang voordat hij huilen kan. 

Dan verplaatst de scene zich naar de woestijn, waar Jonathan gelegerd is. De legerplek heet Foxtrot,  een grenspost. Vier soldaten moeten daar controleren wie er door de slagboom mogen. Soms openen ze die.... voor een langstrekkende, loslopende kameel.

 

Slagboom open voor een kameel....

Jonathan doet een foxtrot-dansje met zijn geweer, zie ook de poster. 

 Over de titel zie verderop. 

Langskomende Palestijnen worden idioot lang gecontroleerd. 

Intussen zakt de container waarin de zeer jonge soldaten huizen steeds verder weg in de modder. Op een dag komt er weer een auto met vier jonge mensen, die uit en te na gecontroleerd worden. Jonathan maakt oogcontact met het meisje op de bijrijdersstoel. Je ziet - prachtig! - hoe er heel langzaam een glimlach op haar gezicht verschijnt. Alle papieren zijn in orde, de auto mag door. Dan blijkt een slip van de jurk van het meisje uit het portier te steken. Het portier wordt geopend, en een blikje rolt naar buiten. "Handgranaat!!" wordt geroepen, en zonder nadenken doorzeven de soldaten de auto met de vier jongelui met kogels. De hndgranaat was gewoon een blikje frisdrank. 

Een volgende opname is hoe een shovel de auto - met de inzittenden? - in een gat dropt, en er zand overheen schuift.

 

De behuizing van de soldaten; hij zakt steeds verder schuin weg in de modder. 

Daarna komt er bericht dat Jonathan naar huis mag/moet. In de auto krijgen we een terugblik op de jeugd van zijn vader, die zijn familiebijbel (tora) verruilde voor een pornoblaadje. 

We zijn ook weer terug in het huis van de Feldmann-ouders, 

Het blijkt dat Jonathan tóch niet meer leeft. De ouders verzoenen zich na een scheiding, we zien hoe Jonathan uiteindelijk is omgekomen: de auto waarin hij zat, moest uitwijken voor een kameel, en stortte naar beneden.  

Het deel van de jeugd van Michael is via animatie uitgebeeld. 

Ik wist trouwens niet dat door in Israël ook zulke moerasachtige stukken land waren.

Deze foto toont mooi de verlatenheid van het landschap; daarmee de absurditeit van de doorlaatpost. 

Andere poster; het kruis over zijn ogen zegt iets over Michaels karakter ('Je bent zwak, zegt Daphne tegen hem'.) Hij ziet lang niet alles, of wil het niet zien. We zien de kruisen ook terug bij de animatie, over de tepels van het porno-meisje. De betekenis is niet helemaal duidelijk. 

De zoon, Jonathan.

Dit is moeder Daphna, gespeeld door Sarah Adler. 

Ik heb eerder een geweldige film gezien van Samuel Maoz: de film LEBANON, uit 2009.

Dan nog even over de titel van de film: ik citeer uit De Groene;
"De foxtrot is een dans die je geen meter vooruit brengt, zoals de personages in deze film demonstreren: naar voren, naar de zijkant en naar achteren en dan begint het hele riedeltje opnieuw. Dat moet dan leuk zijn, maar de absurditeit van constant in beweging zijn zonder iets te ‘bereiken’ is evident. De dans komt voor wanneer de succesvolle architect Michael Feldman (Lior Ashkenazi) naar een appartementencomplex in Tel Aviv gaat om zijn hoogbejaarde moeder te vertellen dat zijn zoon, soldaat Jonathan (Yonatan Shiray), gedood werd tijdens een incident bij een grenspost. Terwijl hij kapot van verdriet in het gebouw naar zijn moeder zoekt, opent Michael een deur en stapt een zaaltje binnen waar ouderen op dat moment danspasjes oefenen: de foxtrot."

Einde citaat. 

Maar, zoals gezegd: ook de unit van de soldaten heet foxtrot, en Michael en Daphna dansen de dans ook samen, waarbij Michael uitlegt dat de passen je op de plaats hoiuden. 

De dans van het noodlot, staat op deze poster. Mooie ondertitel.

Trailer,