donderdag 8 oktober 2020

Het water komt, Rutger Bregman, 2020.

Boekomslag
Het boekje is gratis als PDF te downloaden: zie HET WATER KOMT, RUTGER BREGMAN, 2020. 
Hier een korte samenvatting van zijn verhaal door Bregman zelf. 
Ik haal hier enkele memorabele zaken aan uit zijn boekje:
Bij zijn waarschuwende woorden over de huidige dreiging van het gevaar van een stijgende zeespiegel, refereert Bregman aan de Watersnoodramp van 1953. 
Johan van Veen was een van de belangrijkste waterstaatsingenieurs van de twintigste eeuw. Hij was een innovatieve geest en een pionier in het onderzoek naar getijdenstromingen. Het was Van Veen die telkens weer waarschuwde voor een naderende ramp in Zeeland en Zuid-Holland. Een tegendraadse man met een visionaire blik.
Maar Van Veen werd met al zijn waarschuwingen niet geloofd. Hij publiceerde daarom ook in diverse bladen onder het pseudoniem Dr. Cassandra. Die bijnaam Cassandra stamt uit de Griekse mythologie: zij kreeg van de goden de gave tot voorspellen, maar ook de vloek dat niemand haar profetieën zou geloven. 
De mythologische Cassandra. 
Van Veen zag de gevaren wel in, maar de verantwoordelijke bestuurders niet. Hij waarschuwde voortdurend dat de dijken te laag waren, en in een gebrekkige staat verkeerden.Veel waterschappen hadden te weinig geld en de bureaucratie was gekmakend. Johan maakte een spotdicht op de ambtenarij:

Heer, geef dat wij deze dag tot geen beslissing moge komen, noch dat eenige verantwoordelijkheid ons deel moge zijn, maar dat wij door al ons doen en laten zoo geleid moge worden, dat geheel nieuwe en volkomen onnoodige instanties worden geschapen. 

Tegenwoordig wordt Van Veen wel erkend, hij is de vader van de Deltawerken, de Europoort en de Eemshaven. Bij zijn dood werd hij geroemd, er is een standbeeld voor hem opgericht in Groningen (niet zo goed onderhouden, overigens), en de Deltawerken zijn de trot van Nederland. In 2003 verscheen er een biografie van hem.  
De Telegraaf, 10 dec. 1959 (l) De Tijd, 17 okt. 1961 (r).
Aan de koppen is af te lezen welk belang aan Van Veen werd toegekend bij zijn dood.
Satellietopname van de Europoort (Publiek Domein – wiki)
Onderdeel van het Deltaplan. 
Maar Van Veens bijnaam was, zoals al gezegd: Cassandra.... Cassandra was dus de vader van het Deltaplan.
In deze biografie krijgt hij de eer die hem toekomt. Uitgave van 2003, 50 jaar na watersnoodramp,
In opdracht van Rijkswaterstaat schreef Willem van der Ham deze biografie van Johan van Veen, en hij ontdekte hoe veel Nederland aan deze fascinerende persoonlijkheid te danken heeft gehad. Van Veen werd een internationaal beroemd ingenieur, voorbereider en wegbereider van de Deltawerken, het grootste project van Rijks­water­staat ooit. De ingenieur was even grillig als de zee, even weerbarstig als de kust, en de delta was zijn doel.
Meester van de zee verschijnt ter gelegenheid van de 50-jarige herdenking van de stormvloedramp.
Willem van der Ham is sociaal geograaf en historicus. Hij schreef onder andere Twee eeuwen Rijkswaterstaat en Heersen en beheersen, Rijkswaterstaat in de 20ste eeuw.

Dan gaat Bregman over tot enekele feiten van de Watersnoodramp van 1953:
Dit is het schip De Twee Gebroeders, van Schipper Arie Evegroen. 
Schipper Arie Evegroen redde Zuid-Holland in 1953.
In de nacht van de Watersnood in 1953 werd de situatie bij Nieuwerkerk aan de IJssel kritiek. Om vier uur ’s nachts spoelde er al water over de onverharde Groenendijk en om 5.30 uur sloeg er een gat in van vijftien meter. Om een ramp te voorkomen, vorderde burgemeester Vogelaar ‘in naam der koningin’ het schip de ‘Twee Gebroeders’. Evegroen manoevreerde zijn schip voor het gat. 
Dit is een schematisch kaartje van wat er gebeurd zou zijn als Evegroen zijn daad niet gesteld had: het water zou tot bij Amsterdam geraakt zijn. 
Dank zij het werk dat Van Veen al jarenlang zonder enige erkenning had verricht, konden na 1953 de nodige maatregelen redelijk snel getroffen worden. 
Van Veen begreep dat er een groots en samenvattend plan moest komen om het grote gevaar van het water de baas te worden. 
Terug van de geschiedenis naar het heden: 
Rutger Bregman ziet een soortgelijk gevaar voor Nederland als Van Veen destijds inzag. Hij baseert zijn voorspelling 'Het water komt' op niet minder dan zeven klimaatexperts. Ik noem er enkele:
Michiel van den Broeke,  hoogleraar polaire meteorologie.
Prof. dr. M.G. (Maarten) Kleinhans
Fysische Geografie. 
Dr. Kim Cohen
Assistant Professor 
Fysische Geografie
Alle drie de heren zijn werkzaam aan de Universiteit van Utrecht. 
Veranderingen van de zeespiegel door ijsverlies van Antarctica tussen 1992 en 2017. 
Credit: IMBIE
Zeer belangrijk voor de berekeningen van de stijgende zeespiegel is het smelten van de poolkappen. De onderzoekers zien dat het grootste ijsverlies ontstaat doordat grote gletsjers steeds sneller in zee schuiven. Dat komt doordat de ijsplaten die in zee drijven en de gletsjers tegenhouden, door relatief warm oceaanwater van onderen smelten en dunner worden. Met name twee grote gletsjers op West-Antarctica, Pine Island en Thwaites, voeren steeds meer smeltwater en grote brokken ijs af.
Dat proces versterkt zichzelf. De gletsjers rusten op een rotsbodem die niet alleen onder water ligt, maar landinwaarts steeds verder onder zeeniveau komt. Het ijs hangt in feite boven een diepe zeestraat. (...) West-Antarctica heeft zijn kantelpunt vermoedelijk al bereikt, zegt Van den Broeke. Er ligt genoeg ijs voor drieënhalve meter zeespiegelstijging, maar al duurt het vele eeuwen, zo niet millennia eer het zo ver is, het totale smelten lijkt onafwendbaar. 
Geograaf Kim Cohen schetst een kaart van Nederland van 2300, als we de strijd van het water verloren zouden hebben.
"Wie zijn kop nu in het zand steekt, moet hem straks uit het water halen." Illustratie: Aike Vonk
Zie hiervoor: UU: De zeespiegel-stijgt-en-we-hebben-geen-plan-b
In dit artikel in Trouw wordt aan de orde gesteld, dat grote bedrijven de klimaat-sceptici sponsoren. 

‘Als je nu kinderen krijgt’, stelt Maarten Kleinhans, hoogleraar fysische geografie aan de Universiteit Utrecht, ‘dan heb je het over mensen die mogelijkerwijs hun land aan het verliezen zijn. Die straks geen Nederlander meer zijn, omdat er geen Nederland meer is. Dáár hebben we het over.’

Geograaf Kim Cohen, een collega van Kleinhans, vreest hetzelfde. ‘Ik denk dat we 2 meter zeespiegelstijging aankunnen in Nederland. Maar als het 3, 4 of 5 meter wordt, dan vraag ik het me af. De maatregelen die we dan zouden moeten nemen, zijn draconisch. Ik denk dat we dan al beginnen met het opgeven van steden.’

Lange tijd werd voor het jaar 2100 een zeespiegelstijging van maximaal 85 centimeter verwacht. Maar in de afgelopen jaren komen de voorspellingen steeds hoger uit. Rekende het KNMI tien jaar geleden nog in decimeters, nu gaat het over meters. Als de wereld niet snel genoeg de uitstoot van broeikasgassen inperkt, kunnen we in 2100 op een bijna 3 meter hogere zeespiegel uitkomen. Nog een eeuw later kan dat 5 tot 8 meter zijn.

Ik wil ook de kritiek vermelden, zoals gedaan in het programma WNL, door Salomon Kroonenburg en Eric Wiebes.
Salomon Kroonenberg over het boekje van Rutger Bregman. 
Ik wil graag een conclusie geven:
Ik neem het argument van Kroonenberg niet aan. Hij verwerpt de bevindingen van de NASA, die het smelten van de ijskappen lieten zien. Dit, zo stelt Kroonenberg, omdat metingen die aan de kust worden gedaan (en die geen stijging laten zien, of een veel kleinere) niet geplakt kunnen worden aan deze nieuwe metingen. Het lijkt mij gevaarlijk de satelietmetingen zo af te doen. 
Er zijn bovendien, behalve de metingen van de NASA, tal van wetenschappers die het eens zijn, en wiens bevindingen wél overeen komen. Ik vind dat er veel te veel wetenschappers zijn die in hun bevindingen overeen komen, en die aanhoudend waarschuwen. Met heel goede argumenten. Ik kan en wil die kennis niet negeren. Ik vertrouw ze ook vanwege het gezaghebbende orgaan waarin ze verenigd zijn, het Internationale Klimaat Panel, het ICCP, het orgaan van de Verenigde Naties. 
Ik laat me dus leiden door de kracht van argumenten en door het gezag van de VN. . 

De uitlating van minister Wiebes in de WNL-uitzending, dat 'Nederland niet onder gaat lopen' stelt mij verre van gerust. Na alles wat Wiebes deed betreffende de aardbevingen in Groningen geloof ik hem niet zo gauw meer. 
Het boekje van Bregman beveel ik echter van harte aan. Het is in alle eenvoud een duidelijke waarscchuwing. En een oproep. 
Onthulling borstbeeld ter nagedachtenis aan Johan van Veen. Uithuizermeeden, opgericht in 1979. Rechts de weduwe van Johan van Veen.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten