Mark Twain hates oppression and hypocrisy in the society.
Boekomslag, uitgave 2018.
De schrijver, Mark Twain, pseudoniem voor Samuel Langhorne Clemens (1835 – 1910); hij was behalve schrijver ook humorist, ondernemer, uitgever, en docent. Van zijn romans zijn vooral deze bekend, The Adventures of Tom Sawyer (1875) samen met het vervolg erop, the Adventures of Huckleberry Finn (1885). De laatste wordt vaak "The Great American Novel" genoemd.
Het is leuk om de verschillende uitgaven en illustraties door de loop der jaren heen te bekijken, omdat ze stuk voor stuk wel een deel van het verhaal laten zien:
Hier de slimme Tom die lekker zit te niksen, terwijl hij zijn vrienden zijn straf (de schutting witten) op laat knappen.
In dit verhaal zit een belangrijke les verscholen, zie verderop.
Hier Tom en Becky Thatcher, verdwaald in McDougal's cave, . Foto boven illustratie uit de uitgave van 1876, True Williams.
Hier een uitgave met een afbeelding van Tom en Becky in de grot.
Tom hier met Huckleberry Finn en Joe Harper op weg naar een eiland.
Liever luierend dan naar school
Eerste illustratie, weer bij de schutting
Deze omslag van Huckleberry Finn zet ik erbij vanwege de eigenaardigheid dat Huck (en Tom ook!) roken!
Hier Tom met zijn vriendinnetje Becky.
Met zijn tante Polly; erg zachtzinnig is ze niet tegen Mark.
De spannende scene op het kerkhof. Mark en Huck zien hoe Joe de Indiaan (!) dokter Robinson vermoordt.
Kijk, daar hebben we die zachtzinnige tante Polly. Overigens wordt er op school ook lustig op los geslagen.
Uitgave postzegel Tom Sawyer. US herinneringszegel uit 1972, alweer met de gewitte schutting.
Hier maakt de uitgave deel uit van de speciale uitgave de Goede Kameraad, bij 100 jaar kinderboeken; 1991; Tom Sawyer was al die tijd een geliefd jongensboek.
De vertaling is van Peter Bergsma. Wat mij opviel ten opzichte van andere uitgaven, is dat Injun Joe hier voluit Joe de Indiaan wordt genoemd. Elders zag ik de vertaling Red Joe.
Tom Sawyer is a boy of eleven-twelve years old whose major life principle is to be free and independent.
De humor zit 'm volgens mij in de volledige omkering van zaken. Tom is een joch dat zich volkomen misdraagt: hij rookt, is lui, verzuimt school, en ga zo maar door. Dat alles beschreef Mark Twain met opzet, om het strenge klimaat op school te bekritiseren.
Het boek schijnt ook autobiografisch te zijn, Twain beschrijft enkele gebeurtenissen die hij zelf als jongen meemaakte in Hannibal, vlak bij St. Louis.
Alles op school was streng, en moest volgens de regels. Jeugdlectuur was erop gericht, de kinderen alle regeltjes van de moraal bij te brengen.
Twain ontdoet de literatuur van dat keurslijf.
Tegelijk is Tom juist bezield door een enorm hoge moraal: dat blijkt als hij Muff Potter te hulp schiet, die ten onrechte veroordeeld dreigt te worden voor de moord op dokter Robinson. Ondanks al zijn angst voor Joe de Indiaan, klaagt Tom hem aan, en pleit Muff Potter zo vrij.
Er zit ook een opvoedende les in van een heel ander kaliber, die luidt:
“Work consists of whatever a body is obliged to do. Play consists of whatever a body is not obliged to do.” — Mark Twain
Punishment To Privilege: deze les zit verborgen in de schutting scene. Tom moet voor straf de schutting witten; maar hij doet het een vriendje voorkomen dat het een gunst is. Binnen de kortste keren wordt zijn straf door andere jongens overgenomen, en kan Tom zijn geliefde niets-doen voortzetten. “To make a man or a boy covet (= begeren, AdW) a thing, it is only necessary to make the thing difficult to attain.” — Mark Twain
Ondanks dat Tom steelt, liegt, 's nachts het huis uit sluipt, geen enkel belang stelt in kerk of school en zijn tante niet gehoorzaamt, eindigt hij met Huck zeer rijk, en als de helden van het dorp.
Een van de belangrijkste punten van kritiek is het onderwijs. De meester zit als een vorst op een troon, maar is vooral bezig met lijfstraffen uit te delen. De essays die meisje schrijven aan het eind van de school zijn om te huilen van oppervlakkigheid, gebrek aan enige originaliteit, ze worden al zo geschreven sinds de Kruistochten. :-) Ze hebben een verschrikkelijk taalgebruik, zijn onoprecht en prekerig tot en met. Sentimenteel. 'He adds extracts from three compositions, referring to them as a “nightmare” and hopes “the reader can endure” these examples.'
Paper over de sociale kritiek in het boek.
Enige controverse ontstond door het raciale woord 'nigger'; ik voeg daar nog bij dat de boef van het verhaal (moordenaar en dief) een Indiaan was.
Tom droomt over de grote boef, Injun Joe.
Op DEZE SITE is achtergrondinformatie te lezen of Joe de Indiaan. Zijn criminaliteit staat buiten kijf, ik citeer van genoemde site:
Joe is not satisfied to merely rob or humiliate the Widow Douglas; instead, he plans on torturing her in ways that he imagines are most excruciating for women. He says to , "When you get revenge on a woman you don't kill her--bosh! you go for her looks. You slit her nostrils--you notch her ears, like a sow's!"
Joe is not satisfied to merely rob or humiliate the Widow Douglas; instead, he plans on torturing her in ways that he imagines are most excruciating for women. He says to , "When you get revenge on a woman you don't kill her--bosh! you go for her looks. You slit her nostrils--you notch her ears, like a sow's!"
Joe komt ook op gruwelijke wijze aan zijn einde, in de grot, waar hij niet meer uit kan, omdat er een hek voor zit. Hij probeert zich in leven te houden met de paar kostbare druppels water die er af en toe van de stalagtiet afvallen. Na zijn dood blijven er toeristen komen kijken naar de 'beker' (holte in de rots) waarin hij die druppels opving. Het is duidelijk: de Indiaanse cultuur hoort niet bij de Amerikaanse.
Alles bijeen genomen is de Indiaan meer een stereotype dan tot een echt karakter.
Alles bijeen genomen is de Indiaan meer een stereotype dan tot een echt karakter.
Deze Joe heeft nog wel iets leuk-treurigs....
Haha.
In een nieuwe uitgave van The Adventures of Huckleberry Finn, verving Alan Gribben het woord 'nigger' door 'slave'.
Een gecensureerde uitgave dus. - Ik onthoud me vooropig van commentaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten