woensdag 2 januari 2019

Russian Ark, Alexander Sokurov, 2002.

Prachtige poster: de Hermitage als ark, bewaarder van de Russische kunst en cultuur.
In deze film figureert een verteller, een geest van iemand die gestorven is bij een historisch drama in de 19e eeuw. 
De geest (de stem van Sokurov) ontmoet een Fransman, die in de film geen naam krijgt. Het moet gaan om de Markies de Custine, die leefde van 179-1857.
Astolphe de Custine. 
Deze Astolphe was in zijn tijd een bekende homoseksueel, en hij schreef een reisboek over Rusland, La Russie en 1839. Hij bezocht onder andere Petersburg en Moskou; op Petersburg had hij veel kritiek. 
Ik geef hier een citaat uit zijn werk: 
"In Russia, everything you notice, and everything that happens around you, has a terrifying uniformity; and the first thought that comes into the traveler's mind, as he contemplates this symmetry, is that such entire consistency and regularity, so contrary to the natural inclination of mankind, cannot have been achieved and could not survive without violence."
Ook in deze film is hij cynisch, wat leidt tot discussies tussen de verteller en hem.
Hier zien we de markies in de film.
Het verhaal in de film is een rondgang door het museum, het Winterpaleis, de Hermitage. Tijdens de reis ontmoeten we fictionele en historische figuren uit 300 jaar Russische geschiedenis. 
De Tsarenfamilie Romanov, die in 1917 vermoord werd door de Sovjets. Hun idyllische leven wordt getoond.
De Romanovs aan tafel.

The Grand Duchesses Olga, Tatiana, Maria and Anastasia in the film “Russian Ark”; twee foto's hierboven.
Hier zien we tsarina Katharina de Grote weghollen door de sneeuw.
Dit was wat mij betreft een hoogtepunt: tsaar Nicolaas I ontvangt een Perzische delegatie, om excuus in ontvangst te nemen van de shah, voor de moord op de Russische abassadeur Alexander Griboedov in 1829. De rijen hovelingen die hierbij aanwezig zijn, zijn imposant!
Boven en  2 x onder: ontvangst van de Perzische delegatie.


De film begint met een toestroming van allerlei mensen in 19e eeuwse kledij door de sneeuw. We zien ze zich een weg banen door het paleis. Hele drommen!
De film gaat dan over in het bekijken van de kunstschatten, met commentaar van Sokurov en de cynische markies. 
Het was ook genieten om dat prachtige gebouw te zien!
Met de schilderijen.
Ingebed zijn die al genoemde hoogtepunten uit de geschiedenis. 
En de film besluit met een groot bal: we zien de mensen van het begin terug, en het bal begint. Valerie Gergjev dirigeert het concert.


Applaus voor Gergjev, die muziek van Glinka speelde. 
Dan eindigt de film met het vertrek van de honderden gasten, die zich een weg banen door de gangen en over de trappen van het paleis.  



Laatste shots, naar buiten, naar de sneeuw. 
Ik vond de film geweldig om te zien! Ik was, sinds Francofonia, beter voorbereid op een bijzondere film. 
Na de film stonden op de dvd nog twee documentaires. 
De eerste was 'the making of'', een film getiteld 'In one breath', van  Knut Elstermann. Hierin werd getoond wat er zo bijzonder is opnametechnisch gezien aan Russian Ark: de film is letterlijk in één adem opgenomen. De Hermitage werd een dag gesloten voor de opnames. Maar dagen van tevoren was men al bezig met het wegnemen van allerlei hedendaagse attributen, die de illusie van historie zouden verstoren. De cameraman had een geweldig zwaar werk, want hij droeg de hele dag een zware camera. (Hij was weliswaar lichtgewicht, maar nog altijd ruim dertig kilo!) Hij vertelde ook, dat hij het bijna niet volhield. Maar toen hij het bal moest filmen, werd hij zó geïnspireerd door de muziek en de sfeer, dat hij het werk tóch volbracht. 
Alle mensen - honderden! - moesten tegelijk geschminkt zijn. De kleding, honderden uniformen, jassen, jurken, hoeden, laarzen: allemaal echt nagemaakt! Japonnen bijvoorbeeld van echte zijde, nergens nep: Sokurov weet dat dat te zien is. Die aankleding was magnifiek, zo indrukwekkend!
Er zat ook een tegenstelling Europa-Rusland in de film, tot uiting gebracht door de Franse markies en de commentaarstem. De inhoud daarvan kan ik niet meer zo goed reproduceren. 
Filmploeg.
Alexander Sokoerov.
De tweede 'toegift' op de dvd was de documentaire Mon paradis, Der Winterpalast. Dit hoort evenzeer bij de film, al is hij van een heel ander kaliber. Het is een portret van 5 Petersburgers en hun band met de Hermitage. De regie is van Elfi Mikesch. Eén van de personages is bijvoorbeeld een vrouw die werkt in het museum, en moet zorgen dat haar afdeling gaande blijft. Klokken moet zij repareren. 
Als de bus niet komt, moet ze lopen, door een treurig, verregend Petersburg. Een heel ander gezicht dan de rijke film van Sokoerov!
Schrijfster en regisseur van Mon Paradis, Der Winterpalast: Elfi Mikesch
Trailer.
En deze leuke toegift: Valerie Gergjev!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten