The Waldheim Waltz, Ruth Beckermann, 2018.

Poster

Goede, rustige documentaire, om het geheugen weer eens op te frissen over 'de affaire Waldheim'. 

Kurt Waldheim (1918-2007) was Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties van 1972 tot 1982. In 1986 dong hij mee naar de functie van bondspresident van Oostenrijk, maar toen kwam hij onder vuur te liggen. 

Kurt Waldheim maakte propaganda met de slogan: Ein Österreichter dem die Welt vertraut. 

In februari  van dat jaar (1986 dus) werd echter bekend dat Waldheim in zijn kort daarvoor verschenen biografie Im Glaspalast der Weltpolitik over zijn oorlogsverleden wel heel bescheiden informeerde. Zijn lidmaatschap van nationaalsocialistische groeperingen als de SA en zijn werkzaamheden als officier in Saloniki van 1942 tot 1943 had hij verzwegen. In plaats daarvan beweerde hij dat hij aan het oostfront gewond was geraakt en de resterende oorlogsjaren in Oostenrijk had doorgebracht.

De autobiografie, met de leugens erin.

Hij zou dichtbij moorddadige anti-partizanen-acties (executies) gezeten hebben in voormalig Joegoslavië, en in Tessaloniki betrokken zijn geweest bij het deporteren van 60.000 Joden naar vernietigingskampen.
De documentaire-maakster Ruth Beckerman deed onderzoek naar Waldheims nazi-verleden. Des te opmerkelijker, omdat zij in 1986 als activiste had deelgenomen aan anti-Waldheim demonstraties, toen Waldheim zich verkiesbaar had gesteld als president van Oostenrijk. 

De film is opnieuw actueel, nu er in de wereld meerdere omstreden figuren hoog in de toren van de macht zitten: Trump, Bolsonaro, Orban. En hun 'alternative facts'. 

De documentaire-maakster 

Waldheim schilderde Oostenrijk als het het eerste slachtoffer van de nazi's, niet als medeplichtige.  

Ondanks de protesten in 1986, won Waldheim de verkiezingen. Hij was president tot 1992. 

1940. Waldheim als verbindingsofficier in Saloniki.  

Onder deze foto wordt het World Jewish Congress genoemd; zij achtten het 'witwassen' van Waldheims oorlogsverleden bewezen. 

Waldheim zelf maakte bezwaren tegen de conclusies van de World Jewish Congress, met versluierde anti-semitische opmerkingen. Ook noemde hij Oostenrijk 'het eerste slachtoffer van de nazi's'.
Hij kwam overal mee weg. 

In WO-II verzorgde hij masaale deportaties van de Joden.

Dit werd een gevleugeld gezegde, over Oostenrijk. 

Een door Wenen ingestelde internationale commissie stelde in 1988 dat er geen bewijs was voor Waldheims betrokkenheid bij oorlogsmisdaden. Hij zou wel ’in directe nabijheid van criminele daden’ zijn geweest. Later gaf de commissie toe dat een passage over ’morele schuld’ was geschrapt omdat zo’n oordeel buiten het mandaat zou vallen.

Uit Trouw:

'Na zijn verkiezing tot president raakte Waldheim in een internationaal diplomatiek en politiek isolement. Waldheims uitlatingen, zoals ’ik kan me aan niets herinneren’, of ’ik deed slechts mijn plicht’ goten alleen nog meer olie op het vuur. De Verenigde Staten plaatsten hem op een lijst van mensen die de VS niet in mochten. In navolging daarvan meden de meeste buitenlandse leiders hem. Alleen in Vaticaanstad en een aantal dictaturen in het Midden-Oosten was hij welkom. In 1990 maakte hij excuses aan het Israëlische volk voor zijn misleidende uitspraken in het verleden over zijn optreden als officier in het Duitse leger.
Na zijn moeizaam verlopen ambtstermijn zag Waldheim in 1991 af van een herverkiezing. Zijn omstreden presidentschap stond in schril contrast met zijn functie als topman van de Verenigde Naties, die algemeen als succesvol wordt beschouwd.' 

Trailer

Danko R. Vasovic maakte een documentaire in het Joegoslavisch; ik kan er niets over zeggen, behalve dat de film bestaat, in die voor mij vreemde taal.