Boekomslag
Dit boek is interessant om zijn historische achtergrond. Het is verder abominabel geschreven, dus ik kan het alleen maar aanraden omdat je er een beetje een beeld door krijgt van de geschiedenis van de Joden in Spanje vanaf 1391.
In dat jaar vonden er grote pogroms plaats in Sevilla en Toledo. Ze dreigden over te slaan naar Valencia en Barcelona.
Sevilla. Plaatje van een straat in de Barrio de Santa Cruz, dé Joodse wijk in Sevilla. Hier begonnen vóór 1391 de brandstichtingen en moordpartijen, zoals beschreven in het boek. Tekenend is de naam Santa Cruz: dat is uiteraard geen joodse naam. Maar alles moest onder de eenheid van de katholieke kerk komen.
Het is ook de tijd van de Zwarte Dood, de pest, die woedt.
Op bladzijde 176 en verder wordt de dood van een kind aan de Pest beschreven.
Behalve de tijd van de Pest, is het ook de tijd van de Twee Pausen: de een in Avignon, de ander in Rome.
Avram Halevi is de Joodse dokter, die gedwongen gedoopt werd. Hij is een marrano (gedwongen bekeerde; scheldwoord, 'zwijn'), en werkt voor de rijke christenen. Hij heeft een opleiding tot arts gevolgd in Montpellier (Zuid-Frankrijk, net over de grens), waar in 1289 de eerste Europese universiteit gesticht werd.
Universiteit Montpellier, medicijnenfaculteit. De oudste van Europa; nog altijd in bedrijf.
Joodse straatjes in Toledo, in de 'Judería'.
Eigenlijk waren er vanouds drie geloven in Toledo: Christendom, Islam en Jodendom. De Islam komt in het boek eigenlijk alleen voor in Avrams leermeester: Ben Ishaq. Gebruikt zelf wiet en heeft allerhande kruiden en poedertjes.
Matt Cohen; hij werd maar 54 jaar (1942-1999); leed aan longkanker.
Mooi beschreven is bijvoorbeeld in het begin van het boek, een keizersnede die Avram Halevi toepast.
Fictieve voorstelling van de geboorte van Caesar, 1301. Het verhaal dat hij met een keizersnede ter wereld kwam is vrijwel zeker niet waar.
Toledo ligt aan de Taag
Ook is Avram Halevi een van de eerste artsen die kunst-ledematen maakt en toepast. Ook een amputatie komt in het boek voor.
Dit hoort allemaal bij de historisch-interessante dingen van het boek.
Een ander interessant gegeven is, dat de joden financiers van de koningen waren. Christenen mochten geen rente berekenen, dus deden de joden dat voor hen. Het haalde de joden ook de woede van de boeren op de hals.
Het boek speelt zich af in Toledo (1391); dit is boek 1. Boek 2 speelt zich af in 1400, in Montpellier. Boek 3 speet in 1407, opnieuw in Toledo. Boek IV in 1410 in Montpellier. Boek V in Bologna, 1410-1419; Boek VI in Kiev, 1421-1445.
Bologna fungeerde in de Middeleeuwen als een vrije stad.
Marranos: 'Secret Seder in Spain during the times of inquisition, an 1892 painting by Moshe Maimon.'
Avram maakt een hele ontwikkeling door. Eerst is hij een arts die niemand kan doden; hij is een geweldig arts. Hij is overtuigd dat er een nieuw tijdperk aan het aanbreken is, eentje waarin studie en wetenschappen zich snel verder zullen ontwikkelen.
Maar er is een hoop duisternis om hem heen, zie de joden-vervolgingen, de pest, de strijd in de katholieke kerk.
Door alles wat hij meemaakt, geraakt hij toch in staat om zijn grootste vijand, de aartsbisschop Rodrigo de Velazguez, te doden. Ook doodt hij zijn neef Antonio - en hoewel dat uit barmhartigheid is, lijdt hij onder deze daad.
Hij houdt vast aan zijn christendom, maar dit verandert als hij zelf opgesloten zit. Tijdens die lange, eenzame opsluiting in een kale kerker lijkt hij God te ontmoeten, en weet hij wie hij zelf is.
Hij keert terug bij Gabriela de Hasdai. Samen met zijn zoon Joseph en haar dochter Sarah vluchten ze naar Kiev, waar ze een nieuw leven beginnen. Hij voelt zich als Judas de Makkabeeër: 'Één van Gods meest gewaardeerde helpers, een onsterfelijke geest van wie de kabbalisten wisten dat hij de leidsman was voor ver van hun eigen land verdoolde joden.'
Afbeelding Judas de Makkabeeër.
In Kiev lijken de joden een goed heenkomen te hebben gevonden. Halevi komt opnieuw tot rijkdom.
Maar zie foto hierboven:
Kiev, Babi Jar-ravijn; in 1941 werden hier opnieuw joden vermoord. Meer dan 100.000, door de nazi's dit keer.
Ik wil wat citaten geven van passages die bijna doen denken aan de Karolingische ridderromans, met hun verering voor brute kracht, en een povere psychologie.
Lees bijvoorbeeld dit stukje over het duel tussen Robert de Mercier en Pierre Montreuil:
'Zijn arm spande zich, zijn greep om de knuppel werd vaster, hij begon zijn gewicht naar voren te verplaatsen. Hij kon zich de geschrokken uitdrukking op het gezicht van Pierre Montreuil al voorstellen als deze opkeek en de knuppel op zijn schedel zag neerdalen: de ogen zouden angstig heen en weer schieten, de huid van zijn lage voorhoofd zou openscheuren terwijl de knuppel zijn doel trof. Hij zou bloeden als een geslacht varken totdat het hele plein bedekt was met rode klodders.'
In 1492 werden alle joden en islamieten uit Spanje verdreven door Ferdinand en Isabella. Of weg, of bekeerd worden: dat was de keuze.
Kopie van het zogenaamde Alhambra-Decreet, 1492. Voltooiing van de zogenaamde Reconquista.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten