Boekomslag. De vertaling is van Aad Nuis.
Ik heb ooit een HOVO-cursus gedaan over de Spaanse Burgeroorlog, en er inmiddels ook diverse boeken over gelezen.
Dit is het eerste boek dat ik las van een (Engelse) vrijwilliger die er zelf heen is gegaan om te vechten aan de kant van de Republikeinen.
Dit was een mengelmoes aan groepen en groperingen.
Enkele van de Republikeinse groeperingen. Dit hier is een poster van de CNT, een vakbond: de Confederación Nacional de Trabajo
CNT en FAI waren broederorganisaties; FAI staat voor Fedéracion Anarquista Ibérica
De POUM, de Partido Obrero de Unificacion Marxista
Er waren nog méér facties dan de hier genoemde. Er waren onder de Republikeinen linksen en rechtsen. Orwell kwam terecht bij de POUM.
Het is een onthutsend verslag.
Orwell was er eigenlijk als journalist heengegaan, maar sloot zich aan bij de Republikeinen om Franco te bevechten.
Internationale Brigade in de Spaanse Burgeroorlog
In afwachting van zijn oproep naar het front is hij met zijn vrouw in Barcelona. Hij is enorm getroffen door de sfeer van gelijkheid en kameraadschappelijkheid: elk gevoel van heer en meester is weg, iedereen, de obers in de restaurants, noem het maar op, spreekt elkaar aan met met 'kameraad'.
Ik vind dat deze foto het idealisme van het begin heel goed weergeeft: dat stralende gezicht van dat meisje! Trouwens: dat vrouwen mee vochten, in het masculiene Spanje! Dat zegt ook iets.
De training voor de gevechten is ook onthullend: er is niets aan materiaal, er is geen sprake van een behoorlijk uniform, geweren zijn oud, munitie ontbreekt.
1936, een vrouw oefent met het richten van een pistool.
Ten slotte komt Orwell dan toch aan het front, bij Huesca. Het wordt een loopgravenoorlog, waarbij feitelijk niet heel erg veel gebeurt. Het ergste heeft hij te lijden van de kou, van luizen en van ratten.
Na een maand of drie krijgt hij verlof, en keert terug naar Barcelona. Daar is de sfeer totaal veranderd: de prijzen zijn gestegen, er zijn weer bedelaars, er lopen veel meer lui in uniform rond, en de oude rangen en standen zijn weer terug. Dat komt door het Volksleger, dat in het leven is geroepen om eenheid te brengen onder de Republikeinen. Daardoor zijn de oude regels (salueren) weer terug.
Ook de Guardia Civil (politie) strijdt mee in de rellen in Barcelona. Zij proberen de gebouwen die de anarchisten in handen hebben, terug te veroveren. Dat is op de Plaza Cataluña het geval met het Telefonica-gebouw, en een hotel ddie daar worden bestookt. Er vallen doden.
Orwell overleeft dit.
In een volgend hoofdstuk legt Orwell uit wat de betekenis van de onlusten in Barcelona is, en wie er nu tegen wie vocht. Want Franco heeft hier niets mee uit te staan.
Francisco Franco, de fascist tegen wie ze allemaal wilden vechten. Franco had de kerk en het militair gezag mee. Hij vertegenwoordigt het nationalisme.
Het is een heel ingewikkeld verhaal, dat Orwell echter heel integer doet. Hij beseft dat hij vanuit zijn eigen beperkte gezichtspunt redeneert.
Toch heeft de geschiedenis alles wat hij heft geschreven nergens weerlegd.
Een gevolg van de strijd tussen anarchisten, communisten, Poum, vakbonden, of hoe al die verschillende onderdelen van de Republikeinen ook heetten, is dat de Poum verboden wordt. Hij zou te communistisch zijn, te veel uit op wereldrevolutie.
Orwell raakt gewond in de strijd, een kogel doorboort zijn hals. Het mag een wonder heten dat hij hiervan herstelt.
Hij besluit het land te verlaten, hij is enorm bang geworden.
Hij moet toestemming krijgen om het leger te verlaten.
Orwell vocht bij de 29e divisie, dat WAS de Poum! En de Poum was nu verder verboden. Gelukkig weet lang niet iedereen dat, en zo weet Orwell uiteindelijk het land en de strijd te ontkomen.
Foto van de strijd bij Huesca in 1937.
Foto uit 1937, Barcelona.
George Orwell, 1903-1950
Dit is natuurlijk hét bekende werk van Orwell.
In dit boek is Orwells latere kritiek op de communisten te lezen.
Optocht van de POUM
Belchite, Aragon.
Belchite. In dit plaatsje vonden twee belangrijke veldslagen plaats in de Spaanse historie: de slag om Belchite in 1809, tijdens de onafhankelijkheidsoorlog tegen Napoleon en de slag om Belchite in 1937 gedurende de Spaanse Burgeroorlog van 1936 tot 1939.
Tijdens de burgeroorlog werd het dorp met de grond gelijk gemaakt door hevige bombardementen. het dorp was toen relatief van groot belang in de regio. Het herbergde onder andere twee kloosters en meerdere kerken die deze stelling danig bevestigen. Franco besloot het dorp te herbouwen naast de resten van het oude dorp en daarbij het oude dorp onaangeroerd te laten als herinnering aan het gevecht.
Republikeinse Vlag
Nationalistische vlag
Vlag van de internationale brigades
Catalaanse vlag
Anarchistenvlag
Ik laat het maar even zien: alleen van de vlaggen word je al helemaal mal!
Het is goed te zien, hoe de situatie in 1936 er voor de Republikeinen nog heel wat rooskleuriger uitzag. In 1938 is er een wig gedreven in het oostelijk deel van Spanje.
Een prima samenvatting van het boek van Orwell, met een duidelijk overzicht van de belangrijkste groeperingen die elkaar bestreden in Barcelona in 1937, vind je in deze Samenvatting Wikipedia.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten