That Sugar Film, Damon Gameau, 2014.

Er zijn de laatste jaren een aantal films over voedsel gemaakt: Supersize me, van 2004; Food Inc. van 2009, en nu: That Sugar Film, van 2014.

Film van 2004 van Morgan Spurlock

Morgan Spurlock; over de invloed van fast food

2009; film van Robert Kenner. Rekent af met het 'pastorale imago' van supermarkten.

Robert Kenner

2014: Suikerfilm

Damon Gameau; documentairemaker en acteur.

Het toeval wilde, dat ik een paar dagen voorafgaand aan deze film, zelf informatie zocht over de schadelijkheid van suiker. Ik kwam terecht bij het Voedingscentrum, Alles over zoet.

Mijn alarmgevoelens waren toen weg: ik eet niet veel kant-en-klare producten, zeker geen sauzen, nauwelijks taart, één koekje bij de thee, en als ergste: wat snoepjes in de avond-uren. 

Maar toen kwam That Sugar Film op Nederland Drie. 

Dat was even schrikken. 

Gameau had zich voorgenomen, om 60 dagen lang zijn eetpatroon te wijzigen.

Zijn vrouw was bij aanvang zwanger. Hier met hun kindje. 

Van iemand die nauwelijks suiker at, werd hij iemand die dezelfde hoeveelheid calorieën ging verorberen als de gemiddelde Australiër, met zogenaamd gezonde voedingsmiddelen met daarin veel onzichtbare suikers, zoals ontbijtgranen en allerlei drankjes, milkshakes. 

Steeds mooi deze opnames in onderbroek. Er volgde uiteraard ook een uitleg over het kwaad van het buikvet. Dit zogenaamde visceraal vet, oftewel orgaanvet heeft een nadelige invloed op de stofwisseling als je er te veel van hebt. 

Hij liet zich telkens onderzoeken, en de resultaten waren schrikbarend: hij kwam snel aan, de lever ging vervetten, hij werd lusteloos en moe, en ten slotte zelfs humeurig. 

Aan het eind constateerde hij en zijn vrouw zelfs een karakterverandering bij hem.

De zaken werden goed uitgelegd, en ik vroeg me gaandeweg steeds meer af, hoe het toch mogelijk was, dat mijn eerdere onderzoekje bij het Voedingscentrum zulke ándere resultaten te zien hadden gegeven? Dit hier was toch wel zeer overtuigend allemaal.

Het verhaal bijvoorbeeld over de appel: eet je hem zó, dan krijg je meteen voedingsvezels binnen; je voelt je gevuld. Pers je hem uit, dan verdwijnen alle vezels en drink je bijna puur suiker. Je krijgt geen enkel gevoel van verzadigdheid.

Via dit lepeltje met een suikerklontje reisden we mee naar het binnenste van een lijf, om te zien wat er allemaal gebeurde bij de opname van suikers.

Waar het oplicht, zit de lever.

Hij groeit steeds verder dicht.

Opmerkelijk vond ik het verhaal van de Aboriginals. die veel te veel suiker binnen krijgen, de 'toegestane' dagelijkse hoeveelheid is in Australië veel hoger dan bij ons. De Aboriginals leefden oorspronkelijk van wat de aarde hen bood, veel vruchten en zaden. Maar de grond daar is zodanig verpest, dat er voor de oorspronkelijke bewoners niets meer te halen valt. Vandaar het andere, moderne eten, en daarmee gepaard gaande, veel te dikke mensen met allemaal bedorven gebitten. 

Ook in Amerika zijn gekke dingen aan de hand. Neem het drankje Mountain Dew. Het bevat nóg meer suiker én nog meer cafeïne dan cola. Toch wordt het zelfs door baby's uit zuigflesjes gedronken!

Het drankje mountain dew.

Volgens Gameau was het zonneklaar dat suiker verslavend werkte, en dat de frisdrankindustrie dat ook maar al te goed wist en dit gegeven misbruikte.

Deze jongen moest alle tanden en kiezen laten trekken. Dat lukte niet, door alle ontstekingen in zijn mond en kaken werkte de verdoving niet.

Onze filmer/acteur moest na de zestig dagen afkicken. De boost die het zoets hem gaf, had hij steeds vaker nodig. De kick die hij kreeg, werkte steeds maar even.

Zo heeft hij zich een tijdje mogen wentelen in de zoetigheid.

Toegegeven: ik heb niet de hele documentaire gezien, een deel heb ik van Ton gehoord. 

Wel ben ik gaan nazoeken, of het nou echt zo erg was als Gameau allemaal beweerde. Ik vond met name deze Recensie van Huib Stam. 

Huib Stam

Dit boek van Huib Stam is van 2015.

Huib Stam heeft zelf  een studie gepubliceerd over suiker, getiteld Suiker, het zoete vergif. Hij geeft in bovenstaande recensie een aantal ijzersterke argumenten waarmee hij aantoont wat deze film voor hem waard is.

Het eerste is, dat Gameau zich baseert op het boek Sweet Poison, van David Gillespie. Gillespie is géén wetenschapper op voedselgebied. Hij beweert, dat fructose de grootste boosdoener is onder de suikers. Zijn bewering wordt ondersteund door Stephen Fry, die fructose de 'ondeugende tienerzoon' noemt van de suikers. 

David Gillespie verkoopt 'onbewezen praatjes', aldus Stam, die door de wetenschap 'afdoende zijn weerlegd'. Toch leunt de film van Gameau vooral op Gillespies aanname.

Het tweede belangrijke tegenargument tegen de film is, dat Gameau beweert dat hij zich lethargisch, vaag, en minder alert voelde, als gevolg van het functioneren van zijn brein, dat beïnvloed zou zijn door de fructose. Ik citeer uit Huib Stams Foodlog:

Gameau beweert dat hij psychische problemen krijgt door de fluctuaties in de suikeraanvoer, omdat die het functioneren van zijn brein beïnvloeden. In werkelijkheid is de constante toevoer van glucose naar de hersenen een van de best gecontroleerde systemen in het lichaam. In de wetenschappelijke literatuur is geen serieus woord te vinden over dit fenomeen waaraan Gameau lijdt, het behoort tot het rijk van de suikerfabeltjes. 

Zo gaat Stam nog even door, hij heeft nog wel meer kritische pijlen op zijn boog. Heel aanbevelenswaardig om deze recensie eens te lezen.
En voor wie wil weten wat de mening van Huib Stam 'waard' is, verwijs ik naar de Recensie van het boek van Huib Stam.
Waarmee niet gezegd is, dat suiker goed is voor je lichaam. Daarover laat Stam geen misverstand bestaan. En zie voor enkele directe adviezen: Hoe kan ik minder suiker eten? door het Voedingscentrum.
En ten slotte, nog over de film, hier de Recensie HP/De Tijd.

Trailer That Sugar Film

Nog een mededeling tot slot:

Huib Stam neemt het Gameau kwalijk dat hij een 'kruistocht' onderneemt tegen de wetenschapper John Sievenpiper. Sievenpiper beweerde in zijn studie dat fructose niet direct wordt omgezet in vet. Dat zou Gameau niet goed uitkomen in zijn betoog, maar dat is onterecht, aldus Stam.

John Sievenpiper, universiteit van Toronto. Werkt samen met de Nederlandse voedseldeskundige Fred Brouns.

Fred Brouns, voedseldeskundige universiteit van Maastricht. Meent evenals Sievenpiper dat fructose niet schadelijk is. 

Ten allerlaatste is het nog wel even leuk om op te merken, dat de kracht van Supersize me min of meer verdwenen was, nadat Tom Naughton de film Fat Head maakte. Naughton leefde ook 30 dagen op fast food, kwam niks aan en werd er ook niet ongezonder van. :-)

Tom Naughton; het wachten is op iemand die That Sugar Film wat onschadelijker maakt. En de échte gevolgen van te veel suiker eten laat zien.