vrijdag 23 juni 2017

De laatste kamer, Frans Pointl, 2013.

Boekomslag
Toen ik bezig was een blog te schrijven over Pogingen iets van het leven te maken, van Hendrik Groen, stuitte ik bij mijn zoektochtje op het boek met bovenstaande titel. Dit zou mij een werkelijk beeld geven van de situatie in een verzorgingstehuis.
Dit boek maakte hem in één klap beroemd.
Ik heb vroeger ooit De kip die over de soep vloog van Pointl gelezen, en ik vond dat een goed boek vond. Eerlijk gezegd ben ik de schrijver daarna uit het oog verloren.
Van dit kleinood - het laatste dat hij schreef, Pointl overleed in 2015- heb ik erg genoten. Maar om de waarheid te zeggen, vond ik de niet-verzonnen verhalen dan ook het allermooiste. Met name het titelverhaal is prachtig. Daarin is Pointl ook scherp.
By the way: er is postuum nog een boekje verschenen, onder de titel: Zonder rampspoed valt er niets te melden.
Postuum verschenen dun boekje.
De verhalen van Pointl zijn niet om vrolijk van te worden, al doet hij niet moeilijk over zijn eigen ongeluk. Bepaalde thema's keren terug, bijvoorbeeld het thema van de hospita, alleen-zijn, de oorlog, en natuurlijk zijn moeder. 
Pointl als kind; zijn moeder was 45 jaar ouder. zij leed enorm onder de verliezen die ze had geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik herinner me uit De kip die over de soep vloog hoe zij voortdurend de Rode Kruis-lijsten spelde, om te zien wie er allemaal verdwenen waren. 
In De Laatste Kamer (verhaal) woont op zijn afdeling ook de schrijver Evert Mathies, die boven afgebeeld boek schreef. In 1981.
Evert Mathies, ten minste nog een vriend in het verzorgingshuis.
In zijn laatste levensfase leed Pointl aan het Guillain-Barré-syndroom (de 'ziekte met de chique naam') waaraan hij bijna stierf, en die hem aan een rolstoel kluisterde. Zijn tenen waren gekromd als klauwen, een neurologisch probleem. Hij vermeed contact met de medebewoners van het verzorgingshuis (Sarphatihuis te Amsterdam. Sommigen vond hij 'zo stom als een schoenlepel'. 
In De laatste kamer staat ook een verzonnen verhaal over Hitler met een nichtje; dat vond ik wat minder dan de autobiografische. 

Pointl, 1933-2015
Voor verdere informatie over Pointl zie WIKIPEDIA, en voor een recensie zie RECENSIE.
Een Brother portable typemachine. Een van de weinige bezittingen die hij in zijn laatste kamer over heeft. 
Sarphatihuis, gezien vanaf de Plantage Muidergracht. Point sleet hier zijn laatste jaren. Ook Ramses Shaffy verbleef hier de jaren tot aan zijn dood. 
'Meer een uit zijn krachten gegroeid kinderledikant': dat is zijn bed. 
Interview Adriaan van Dis met Frans Pointl. Nogmaals: Pointl debuteerde op zijn 56e met De kip die over de soep vloog.
Deel 1 Interview met Frans Pointl
Deel 2 van het interview; respectievelijk 15 en 8 minuten. Erg de moeite waard.
Het gevoel over dit boek bleef bij me hangen: mooi, eenvoudig, triest.

Het tweede deel van het boek bestaat uit gedichten.
Eentje dan: 

De perenboom

oud was ik
zo oud als nu
belde aan
bij mijn oude Heemsteedse huisje
onmiddellijk werd opengedaan
een vrouw uit mij vroege jeugd
had achter de deur gewacht
wist ze dat ik kwam?
we liepen naar de tuin
hoe heerlijk het daar vroeger rook
stamelde ik
raakte een dorre droge stronk aan
hier stond vroeger onze perenboom!
ze knikte
ik snikte
oud was ik
zo oud als nu
in de droom -
nooit meer zo veilig

Geen opmerkingen:

Een reactie posten