Studiebol: Parasite, Bong Joon-ho, 2019.

Filmposter

Deze film wordt enorm geprezen, en is ook met tal van Oscars bekroond.

Regisseur Bon Joon-ho, met een hele bundel Oscars.

Wij huurden hem via Picl, en met de HDMI-kabel stuurden we hem naar de tv. Het vervelende was, dat we op deze manier de ondertitels slecht konden lezen. Te klein! Bovendien stonden er af en toe overtollige leestekens bij (<< >>; dit soort.) Voeg dat bij de Koreaanse taal, niets zomaar te verstaan, en je hebt het recept om slecht toegang te krijgen tot de film.

Was dat de reden dat ik afhaakte? Bleef het verhaal te veel op afstand?

Ik zag een arm gezin, de familie Kim, met jongelui die geen toegang hadden tot wifi. Ze woonden in een souterrain, en leefden van het vouwen van pizzadozen.

Alleen hoog in de woning is nog bereik.

De woonsituatie is zo armelijk, dat het souterrain onderstroomt bij een fikse regenbui; het riool stroomt over de wc-pot naar buiten.

Ze bestaan van het vouwen van pizzadozen.

Het hele gezin bij elkaar.

Er dient zich een uitweg aan, als de zoon des huizes via een vriend de kans krijgt, om de zoon van een rijke familie Engelse bijles te geven.

Dit is het huis van de rijke familie, de familie Park.

Ergens aan het begin van de nieuwe carrière van de zoon vindt hij een mooi stuk steen. Die heeft een symbolische betekenis. In Japan kent men de zogenaamde kijkstenen:

In traditional Japanese culture, suiseki (水石) are small naturally occurring or shaped rocks which are appreciated for their aesthetic or decorative value

Deze 'kijksteen' (suiseki) peelt in de film een symbolische rol. Mij overtuigde dit niet heelemaal. Hij staat voor de rijkdom waar de familie Kim naar smacht, en voor de weg, eigenlijk: het gevecht dat ze ondernemen om die rijkdom te bemachtigen. De steen splijt tevens het hoofd open van zoon Ki-Woo (hierboven op foto), maar aan het eind zweert hij, met de steen, tegen zijn gevangen vader, dat hij rijk zal worden. Allusies met edelstenen, kracht, gebouwd op steenrots.

Het blijft een beetje een los ornament.

De film is aanvankelijk nogal lollig, omdat via de zoon, hijzelf en de drie andere familieleden zich via bedrog een plaats toe-eigenen in het rijke gezin. De zus wordt tekenlerares annex psychotherapeut, de vader wordt chauffeur, de moeder wordt huishoudster. Zo hebben ze opeens een riant inkomen. De oorspronkelijke chauffeur en huishoudster zijn weggepest.

De problemen vangen aan, als duidelijk wordt dat er zich in de kelder van het riante huis iemand bevindt. Het is de man van de huishoudster.

Vanaf dan verandert de film, alle lolligheid is opeens weg, er ontstaat een wreed, bloedig gevecht.

In dat gevecht komen ook twee mensen om.

Dit zijn de happy family-leden.

Ik verklap de precieze plot-lijn verder niet, maar vat het thema nog maar eens samen: de tegenstelling arm-rijk. Tegelijk speelt de klimaat-crisis een rol (overstroming souterrain).

De film riep geen enkele vrolijkheid bij me op, maar eerlijk gezegd ook weinig mededogen. Ik kon niet mee-voelen met de arme mensen, hoe treurig hun lot ook was. Ik keek te veel naar een spektakel.

Uitzicht uit het souterrain.

Openings-scene. Verderop in het verhaal hangen de sokken in de modder,

De trappen hadden steeds een rol: zowel naar de gevangenen onderin het rijke huis, als naar het leven in het souterrain.

Mevrouw Park

Opeen gepakt.

Afschuwelijk beeld

Middenin de kast met mooi porselein loopt de trap naar de kelder.

En ja, de rijkdom kent ook bovengronds zijn eigen trappen.

Het rijke echtpaar.

Aanvankelijk deed de film me denken aan het theater van de lach, door de slimmigheden waarmee men zich inwerkte in het rijke gezin.

Dat sloeg heel erg om toen het verhaal opeens heel bloederig werd. Mijn afschuw was groot, en mee-leven kon ik nog altijd niet.

Na alle lof en eer en prijs voelde ik me een buitenbeentje, ik was niet in staat deze 'grote kunst' te begrijpen, al die Oscars, waarom zag ik de waarde er niet van in?

Gelukkig vond ik een mede-stem, in DIT ARTIKEL IN THE NEW YORKER. Met als titel: How Parasite falls short of greatness. De schrijver van dit artikel, Richard Brody, geeft de film alle credits, bij voorbeeld dat Bong erin slaagt een prima "satirically comedic thriller about poverty' te maken, waarbij hij met zijn beelden recht op zijn doel afgaat. 'The settings are crucial to the movie.' Zowel de woningen als de families die ze bewonen zijn strikte tegenpolen. En natuurlijk zijn hun levens dat al helemaal. En daar precies heeft Brody kritiek op: de vreselijke tegenstellingen zijn ál te veel voorgsteld volgens Arthouse-wetten. Brody stelt deze film tegenover andere sociale drama's, ik noem alleen maar welke film dan ook van Charlie Chaplin.

Ik citeer nu:

“Parasite” is far from a comprehensive or complete vision of South Korean society or even of modern capitalism in its over-all social and cultural sense. Rather, it’s a well-tuned mechanism for an ultimately modest and moderate lament, a reasonable filmmaker’s flirtation with extreme modes of expression and emotion that, nonetheless, relentlessly pull back to a moderate norm. It’s neither nihilistic nor utopian, neither revolutionary nor visionary; it wishes and shrugs. For the strength of its concepts and the bravado of its narrative ingenuity, “Parasite” is a good movie—in both senses of the word, both artistically and morally. Where it falls far short of greatness is its inability to contend with society and existence at large—or with its own conservative aesthetic; it doesn’t risk disrupting its own schema in pursuit of more drastic experiences and ideas. As for the young man’s compulsive laughter, it, too, remains incidental and undeveloped; that’s the only thing that “Joker” does better.

(Vertaling, met dank aan Google:)
"Parasite" is verre van een alomvattende of complete visie op de Zuid-Koreaanse samenleving of zelfs op het moderne kapitalisme in zijn algeheel sociale en culturele zin. Het is eerder een goed afgestemd mechanisme voor een uiteindelijk bescheiden en gematigde klaagzang, een redelijke flirt van een filmmaker met extreme vormen van expressie en emotie die desalniettemin meedogenloos teruggetrokken (teruggekrabbeld) worden tot een gematigde norm. Het is noch nihilistisch, noch utopisch, noch revolutionair noch visionair; het wenst en haalt zijn schouders op. Vanwege de kracht van zijn concepten en de bravoure van zijn verhalende vindingrijkheid is 'Parasite' een goede film - in beide betekenissen van het woord, zowel artistiek als moreel. Waar het verre van groots is, is zijn onvermogen om te vechten met de samenleving en het bestaan in het algemeen - of met zijn eigen conservatieve esthetiek; het riskeert niet zijn eigen schema te verstoren bij het nastreven van drastischer ervaringen en ideeën. Wat het dwangmatige lachen van de jongeman betreft, het blijft ook incidenteel en onontwikkeld; dat is het enige dat "Joker" beter doet.