zondag 20 september 2020

The Grapes of Wrath, film van John Ford, 1940.

Filmposter
Ik bekeek de film nadat ik het boek gelezen had, in vertaling. Zie voor het boek onder De druiven der gramschap, John Steinbeck. 
De film is, ondanks zijn ouderdom, nog steeds indrukwekkend. 
Tom, ontslagen uit de gevangenis, keert terug naar huis. 
Daar wordt hij geconfronteerd met een leeg huis. Het vormt de oorsrpong van de ellende: de pachtboeren worden verdreven door (en voor) machines. Als de boeren niet goedschiks zelf vertrekken, dwingen de eigenaren en/of de banken hen wel, door hun huizen te vernietigen. Tractoren zullen hun werkkracht vervangen. 
Afscheid van spulletjes. 
Het vertrek.
Het voltallige gezin + hun hele hebben en houden wordt geladen op een vrachtwagen. Je krijgt volop beelden van hun reis met de Hudson Super Six, uit 1926. 
De Hudson Super Six, 1926, uit de film. In het boek is ook sprake van een Hudson, ik weet niet of dit exact dezelfde is. De vertaling spreekt steeds van een vrachtwagen. 
De vlucht van de 'dust bowl' naar Californië verloopt via Route 66. 
Oklahoma, het thuisland van de familie Joad. De migranten worden constant denigrerend 'oakies' genoemd, Ze zouden zelfs geen menselijk gevoel hebben, wordt ergens beweerd. 
Verrassende hoofdrol van Henry Fonda, als Tom Joad. 
Ma Joad (gespeeld door Jane Darwell) , hoofdrol in de film, met haar zoon Tom. Zij houdt onder alle omstandigheden de moed erin, en voorziet met heel weinig middelene de familie toch van eten en drinken. Speciaal bondje met zoon Tom. 
Casy (John Carradine), predikant die geen predikant meer is. Inspireert Tom met zijn wijsheid. 
Uitzicht over 'het beloofde land'. 
Voor benzine, water, voedsel, of noodzakelijke reparaties is nauwelijks geld.
Eerst de een....
.... Daarna de ander. 
Het verhaal was begonnen met de uit de gevangenis ontslagen Tom. Ook zonder dat je het boek gelezen hebt, weet je al dat het weer eens mis zal lopen met Tom. 
Onderweg sterven Opa en Oma. 
Hier Tom en Casy, onder en boven. 
De film (en het boek nog meer) heeft duidelijk een boodschap. De getoonde ellende is aangrijpend. 'De rooien' hebben het gedaan. Opmerkelijk was, dat zowel regisseur als producer (Darryl F. Zanuck) nogal conservatief waren. Om de politieke kleur kreeg de film ook nogal kritiek. Hij won overigens twee Oscars. Een voor beste regie, en een voor beste vrouwelijke bijrol (Jan Darwell). 

Dit is de belofte die ze achterna reizen: werkkrachten gevraagd. Ook via flyers. Het besef dat er veel te veel aanbod is vergeleken met de vraag, druppelt langzaam binnen. 
Nog een familieplaatje. De twee links zijn Rosharn en Connie; Connie verdwijnt onderweg, kan het niet meer aan. De volwassen mannen rechts zijn Pa Joad en Oom John, verder de zoons Noah, Al; naast Rosasharn Tom.
Moeder en zoon. 
Nog een keer, Ma Joad. Ik merk hier trouwens op, dat de film nogal afwijkt van het boek. Opmerkelijk vooral het einde. 
Verder zijn de episodes wat door elkaar gehusseld.
Voorin de truck. Naast Ma Joad (rechts) de zwangere Rosasharn
Dit is een mooi stukje, zowel in de film als in het boek: de dame van het truckersrestaurant wil aanvankelijk het brood niet goedkoper verkopen; haar man wel. Ten slotte ziet ze toch de armoede van de familie in, en geeft de kinderen heel goedkoop allebei een zuusrtok. 
Er komt toch nog enige vreugde in de film. Hier dansavond in het zogenaamde regeringskamp. 

Bij het bloggen trof ik op internet foto's van de zogenaamde Dust Bowl Migrants. Zie DEZE SITE.
Ik citeer: 
The migrant population exploded in California during the Great Depression, when thousands of people moved there to find work and a better life. Regardless of where they came from, their skills or education, they were called, "Okies."
Dust bowl migrants. 
Farmer and Sons Walking in the Face of a Dust Storm
Farmer and sons walking in the face of a dust storm, Cimarron County, Oklahoma, April, 1936. (Photo is popularly known as "Fleeing a Dust Storm.") Photo credit: Arthur Rothstein (1915-1985). Source: Library of Congress, Prints & Photographs Division.
Woman Standing Outside Wooden Shack
A woman stands outside a wooden shack with two small children and a baby in Tulare County, California, November 1938. Photo credit: Dorothea Lange (1895-1965). Source: Library of Congress, Prints & Photographs Division.
Family at a Migrant Camp
Tent in Farm Security Administration migratory labor camp in the Imperial Valley area of Brawley, California, February 1939. It's home to a mother and father from Mangrum, Oklahoma and their eleven children. Photo credit: Dorothea Lange (1895-1965). Source: Library of Congress, Prints & Photo. Div.
Migrant Mother
Florence Thompson, age 32, with several of her seven children in a tent shelter at a Nipomo, California pea pickers' camp, March 1936. (The photo is part of Dorothea Lange's "Migrant Mother" series.) Photo credit: Dorothea Lange (1895-1965). Source: Library of Congress, Prints & Photographs Div.
Opnieuw een foto van Dorothea Lange, 1895-1965. Amerikaans fotografe, vooral bekend geworden door haar documentaire werk in opdracht van de Farm Security Administration omtrent de gevolgen van de Grote Depressie. Haar meest bekende foto is bovenstaande, getiteld Migrant Mother uit 1936, waarop Florence Owens Thompson is afgebeeld met drie van haar kinderen. De identiteit van mevrouw Thompson bleef echter onbekend tot 1978.
Oklahoma, de staat waar de 'Oakies' vandaan wegtrokken via route 66, naar Californië.
Route 66
Er is ook een stuk woestijn waar ze doorheen moeten trekken.
Eventjes steigerde de auto, bij het oprijden van de brug. 
Regisseur John Ford, 1894-1973. 
Hij wordt beschouwd als een van de grootste Amerikaanse regisseurs aller tijden.
Trailer
Ik vond het opmerkelijk, dat het boek maar één keer verfilmd is. Hoewel niet onlogisch, voor zo'n groot episch drama. Even opmerkelijk vond ik het, dat de film nog altijd op scholen en universiteiten voor educatieve doeleinden gebruikt wordt. 
Roger Ebert,
 film critic of the Chicago Sun-Times from 1967 until his death in 2013. In 1975, he won the Pulitzer Prize for distinguished criticism.
Uit de review van RogerEbert citeer ik ten slotte: 
John Ford's "The Grapes of Wrath" is a left-wing parable, directed by a right-wing American director, about how a sharecropper's son, a barroom brawler, is converted into a union organizer. The message is boldly displayed, but told with characters of such sympathy and images of such beauty that audiences leave the theater feeling more pity than anger or resolve. It's a message movie, but not a recruiting poster.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten