maandag 5 november 2018

Een man alleen, Christopher Isherwood, 1966 (1982)

Deze editie las ik, van de bieb; een beduimeld, blijkbaar vergeten exemplaar uit het magazijn van een andere vestiging.  
Ik heb dit werkje gelezen naar aanleiding van de film A single man, van Tom Ford, met Colin Firth in de hoofdrol.
Het boek is anders dan de film. De film is van 2009, en naar mijn idee veel eigentijdser dan het boek. Dat ademt veel meer de sfeer van angst voor homo-haat.
De geschiedenis is in hoofdlijnen hetzelfde: vijftiger en homoseksueel leraar letterkunde George Falconer lijdt onder het verlies van zijn partner Jim, die omkwam bij een verkeersongeluk. Hij probeert verder te gaan, we zien één dag van zijn leven hoe hij dat doet. Het wordt zijn laatste dag. 
De hoofdpersoon zelf zit vol boosheid op zijn buren, van wie hij - vermoedelijk terecht - vreest dat ze het nodige op hem tegen hebben. Bovendien mag hij hen helemaal niet. Het dedain waarmee hij dan spreekt/denkt, staat me wat tegen. In de film lijkt George me wat vriendelijker.
Nicholas Hoult in A Single Man, als de leerling Kenny Potter.
De rol van Kenny Potter, een leerling die in hem is geïnteresseerd, en met wie hij gaat zwemmen in zee, is in de film intiemer dan in het boek. Dat komt vooral omdat hij blijft slapen, in het boek gaat hij juist naar huis.
De relatie met de vrouw Charlotte (Charley) is in het boek beter beschreven, en ook de rol van George Falconer als professor vind ik in het boek duidelijker. De rouw, het verdriet, het anders-zijn door de homoseksualiteit, dat alles is hetzelfde. Ook sterft de hoofdpersoon in zowel film als boek aan het eind.
In de film zorgt Colin Firth vooral voor dat het verhaal zeer overtuigt.

In het boek wordt op college het boek van Huxley besproken: After Many a Summer, dies the Swan.
Voor mij was dit stuk moeilijk te begrijpen, omdat ik het boek van Huxley niet ken.
Het boek van Huxley dat  Falconer bespreekt met zijn studenten.
Het college dat George geeft over Huxley was voor mij niet te volgen. Ik ken Huxley alleen van naam, en dan nog alleen in combinatie met het boek Brave New World, de dystopische roman van 1932 (vertaald als Heerlijke nieuwe wereld). - Het staat nog steeds op mijn verlanglijstje.)
Zo'n stuk in een boek dat niet te volgen is - tenzij je het besproken boek kent, en bovendien de verwijzingen eruit -  remt het plezier af. Terwijl het me wel interesseert. 
Ik geef hier wel een citaat uit het boek After many a summer (op internet gevonden), gewoon omdat ik het mooi vind:

“This day fifty years ago I was born. From solitude in the Womb, we emerge into solitude among our Fellows, and return again to solitude within the Grave. We pass our lives in the attempt to mitigate that solitude. But propinquity is never fusion. We exchange Words, but exchange them from prison to prison, and without hope that they will signify to others what they mean to ourselves. We marry and there are two solitudes in the house instead of one; we beget children, and there are many solitudes. We reiterate the act of love; but again propinquity is never fusion. The most intimate contact is only of Surfaces, and we couple, as I have seen the condemned Prisoners at Newgate coupling with their Trulls, between the bars of our cages. Pleasure cannot be shared; like Pain, it can only be experienced or inflicted, and when we give pleasure to our lover or bestow Charity upon the Needy, we do so, not to gratify the object of our Benevolence, but only ourselves. For the Truth is that we are kind for the same reason as we are cruel, in order that we may enhance the sense of our own Power; and this we are for ever trying to do, despite the fact that by doing it we cause ourselves to feel more solitary than ever. The reality of Solitude is the same in all men, there being no mitigation of it, except in Forgetfulness, Stupidity or Illusion; but a man's sense of Solitude is proportionate to the sense and fact of his Power. In anz set of circumstances, the more Power we have, the more intensely do we feel our solitude. I have enjoyed much Power in my life.” ― Aldous Huxley, After Many a Summer Dies the Swan.

Aldous Huxley, 1894-1963.
Christopher Isherwood 
Oorspronkelijke editie A single man. 
Heruitgave, naar aanleiding van de film.
Isherwood heeft overigens grote bekendheid gekregen door zijn geschriften over de Vedanta een tak van de Indiase filosofie. Hij maakte deel uit van een kring van bekende intellectuelen. Ik citeer uit Wikipedia: 
Toen Isherwood Gerald Heard leerde kennen, leerde die hem kennismaken met het Vedanta, een Indiase filosofie. Isherwood voegde zich bij een select gezelschap bestaande uit onder anderen Aldous Huxley, Bertrand Russell, Chris Wood, John Yale en J. Krishnamurti. Samen met Swami Prabhavananda schreef Isherwood een aantal vertalingen en hindoegeschriften, essays over Vedanta, een biografie over Ramakrishna, toneelstukken en romans.
Isherwood op latere leeftijd. Hij leefde van 1904-1986.
Slotconclusie:
Ik waardeer de film méér dan het boek, zoals al bleek. Meestal is dat andersom.
Het boek A Single Man wordt zeer aangeprezen, het staat in de Amerikaanse boeken-tophonderd ik meen op plaats 87.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten