Boek van vergeving, Willem Glaudemans, 2013.

Boekomslag

Willem Glaudemans schreef eerst het boek Het wonder van vergeving, dat hij nu een standaardwerk noemt, een studie- en werkboek. Daarna kwam dit Boek van vergeving. Het geeft dezelfde inhoud, maar meer in hapklare brokken. Bouwstenen, noemt hij ze zelf.

Er staat een indrukwekkende inleiding in van de weduwe van Gerrit-Jan Heijn, Hank Heijn-Engel. Zij was in staat de moordenaar van haar man, Ferri E. (Elsas) vergeven. Het was een daad waarmee ze vooral zichzelf een grote dienst bewees: Ik ben er geestelijk rijker uit gekomen en de wond is volledig weg. En heel belangrijk: het is onomkeerbaar, die wond komt nooit meer terug, zegt ze in een voorwoord bij dit boek van Glaudemans.

In dit boek vertelt Hank Heijn haar hele verhaal. 

En om het verhaal rond de moord op Gerrit-Jan Heijn compleet te maken, vermeld ik hier het boek van Els Hupkes, de vrouw van Ferdi Elsas. Ik las er wat schokkende details uit. 

Elsas overleed in 2009 door een verkeersongeval, hij werd overreden door een graafmachine. 

Maar dit verhaal uit de vaderlandse geschiedenis is een zijspoor bij het Boek van Vergeving, overigens wel een indrukwekkend zijspoor.

De hoofdzaak is die vergeving, en daar staan inzichten die ook niet mis zijn. Glaudemans komt terug op het boek Een cursus in wonderen, dat hij mede in het Nederlands heeft vertaald. 

Wat daar staat als hoofdzaak, is ook van toepassing op het thema 'vergeven': we kunnen de werkelijkheid niet kennen. 

We kennen de werkelijkheid niet.

Vergeving zoals hier gehanteerd is anders dan de vergeving zoals we er gewend zijn naar te kijken (zoals in de katholieke kerk bijvoorbeeld.)

Vergeven is een keuze. Het ego kan niet vergeven, want die koestert pijn en woede, schuld en slachtofferschap. 

Het ego kijkt altijd naar buiten, niet naar binnen. Van buiten moet de bevrijding komen: hij/zij heeft mij vernederd, pijn gedaan... Ik moet en zal gelijk krijgen.

Je kunt altijd enorm veel excuses vinden om niet te vergeven: dit is te erg, of hij/zij moet eerst beloven het nooit meer te doen, et cetera.

Feiten zijn neutraal; we worden nooit boos om een feit, maar om onze interpretatie ervan. Het zijn onze verhalen en oordelen  die ons aanzetten tot het ervaren van iets als pijnlijk en het belangrijk genoeg vinden er kwaad om te worden. 

Vergeven wordt eigenlijk pas nodig als je een ander veroordeeld hebt. 

Oordelen 'krijgen kindjes', ze groeien uit tot een heel verhaal. Kijk je met een veroordelende blik, dan is er in de wereld genoeg voorhanden om te veroordelen. Daar word je niet gelukkig van. 

Slachtofferschap is een keuze, een innerlijke houding die je zelf aanneemt. Dat is andere koek dan wat we liever horen: dat we een onschuldig en beklagenswaardig slachtoffer zijn. Het gaat er niet om, het slachtoffer een trap na te geven, maar om in te zien dat deze waarheid jezelf kan bevrijden. Want als het van 'de dader' af moet komen, kón je je er niet van bevrijden - het hing van hem/haar af. 

Wie de verantwoordelijkheid neemt voor zijn leven kan geen slachtoffer zijn, wat er ook maar gebeurt. 

Slachtofferschap kan een levenshouding zijn geworden, je hebt je helemaal met die rol geïdentificeerd, 'ze moeten altijd jou hebben.' Je kunt er niets aan doen, je ouders waren niet leuk, je partner niet, je had rot kinderen, een vervelende leidinggevende op je werk. Mét de verantwoordelijkheid heb je ook je eigen kracht en autoriteit uitgeleverd.

Vergeven doe je daarom uit liefde voor jezelf, je hebt er de ander niet voor nodig. Vergeving zuivert je van je oordelen, je wrok, haat en slachtofferschap. Door naar binnen te kijken krijgen we de helende kracht van vergeving.

Vergeving gaat altijd over het verleden. Het is altijd het verleden dat opspeelt en ons uit het NU haalt. 

Vergeven is het loslaten van alle hoop op een beter verleden. 

We zien ons verleden geprojecteerd tot we het hebben opgelost. We zien 'oude dia's' over de werkelijkheid heen. Het kan de oorzaak ervan zijn, dat iemand je irriteert: hij/zij kan je herinneren aan iemand uit je verleden die je nog niet vergeven hebt.
Bij vergeven gaat het vrijwel altijd om grensoverschrijdingen: je waarheid is teniet gegaan, belofte niet nagekomen, je werd in een hoek gedrukt enzovoorts. Je ruimte werd niet gerespecteerd. Maar daar gaat het niet zozeer om, het gaat om ons oordeel daarover. Onze interpretatie van het feit.

Van Deze Site

Binnen relaties gaat het er altijd om: de ander ruimte geven, en zelf ruimte nemen. Je mag er niet van uitgaan dat de ander je grenzen wel kan raden, je moet die helder en duidelijk aangeven. 

Het niet gezien worden blijkt de grootste pijn te zijn. Het is vooral de erkenning van wie we werkelijk zijn die zo belangrijk voor ons is, en die in vele gevallen uitblijft. Juist van mensen die ons het meest na staan.

Moeten we daarom om erkenning blijven bedelen? Het antwoord luidt: Je bestaansrecht ontvang je van je ziel, niet van anderen. 

- Ik moet bekennen, op dit punt aangekomen, dat dit een lastig iets is. - Maar in het vervolg van dit boek komt hier toch iets meer over wat helpt, namelijk als je je verlangens probeert te verwoorden. 

Glaudemans noemt ook valkuilen:

Er is een manier van 'vergeven'die niets anders is dan het herbevestigen van schuld. Hij noemt het 'de verticale vergeving': jij bent 'de goede partij' omdat jij vergeeft, de ander de kwade. Je stelt je boven de ander. Dit is geen vergeving, maar vernedering. De afscheiding blijft, het zwart-wit denken. 

Ware vergeving herstelt gelijkwaardigheid. 

We vergeven onszelf de oordelen die we over de ander hebben. En: je kunt blijkbaar de vergeving van een ander pas ontvangen als je jezelf vergeven hebt. 

Vergeven is dus louter een innerlijk proces, waarbij je de ander niet nodig hebt. Het gaat er niet om wat jij mij aandoet, maar wat ik mijzelf aandoe door niet te vergeven. Alle vergeving is in wezen zelf-vergeving, we vergeven onszelf onze oordelen, we laten ze los.

Het verhaal verdampt, wanneer niemand er meer in gelooft. Vergeten is het resultaat van vergeven.

Vergeven is niet verzoenen! Vergeving hoeft per se niet te leiden tot het herstel van de relatie met de  ander. Dat zou het nodeloos ingewikkeld maken, vooral als jij zelf helemaal geen relatie met die ander wil. Het kan als eis aan vergeving gesteld een enorme hinder zijn in het onbevangen aangaan van je innerlijke proces. Echt verzoening ontstaat alleen als twee mensen (een betrekkelijk zeldzaam geval) ongeveer gelijktijdig  hun innerlijke vergevingsproces voltooid hebben. 

Een tweede deel van het boek geeft praktijk-aanwijzingen hoe je iemand kunt vergeven:

Je afzonderen, naar binnen kijken en vaststellen wat je precies gekwetst heeft, boos heeft gemaakt, gekleineerd enzovoorts. 

Vervolgens je grieven omzetten in verlangens. Bijvoorbeeld: Je hebt tegen me gelogen wordt: Ik had liever gehad dat je de waarheid tegen me gezegd had. 

Dan treed je de ander symbolisch tegemoet, waarbij je goed in de gaten houdt dat hij jouw grens niet overschrijdt. Jij, ...... ik had liever gehad dat jij....... Maar dat deed jij niet, of kon jij niet. Dus laat ik nu deze verwachting over jou los. 

Van DEZE SITE

Een volgend lastig stukje is het scheiden van verantwoordelijkheden. Dikwijls heb je verantwoordelijkheden gedragen die niet de jouwe waren. Het is essentieel dat je die verantwoordelijkheid teruggeeft aan de persoon die het betreft. 

In twee stappen:

Ik geef jou de verantwoordelijkheid terug voor deze situatie, die is niet van mij, die hoort niet bij mij. Hier heb je haar helemaal terug. 

Daarna:

Ik neem zelf de verantwoordelijkheid voor mijn leven, ik claim mijn kracht, mijn ruimte, mijn energie. 

Ten slotte moet je kunnen komen tot acceptatie: Ik ben bereid jou te accepteren zoals je in deze situatie in het verleden ben geweest. 

Jezelf vergeven is een hoofdstuk apart: 

Op wat voor manier heb jij jezelf steeds gestraft? Met dat onderzoek moet je beginnen.

1. Ontdek je zelfverwijten;

2. Zet je zelfverwijten om in verlangens: ik had liever gehad dat ik in staat was geweest....

3. Treed jezelf tegemoet: Verbind je met je ziel, je Hoger Zelf.... en spreek naar je denkbeeldige ik uit het verleden: Ik had liever gehad dat jij toen.... Maar dat deed jij niet, of dat kon jij niet.... 

4. Dus laat ik nu deze verwachting over jou los.

5. Neem de verantwoordelijkheid voor je aandeel in deze situatie en je onvermogen het destijds anders te doen.

6. Accepteer jezelf. 

Een andere methode voor vergeving is overgave. Ik laat die nu even, ik vond het bovenstaande voor mijzelf beter. 

Dan is er nog een hoofdstuk met Extra oefeningen, waaronder bijvoorbeeld die over het loslaten van valse zelfbeelden

Van DEZE SITE.