Studiebol: Die Wand, Julian Pölsler, 2012.

Poster

Eigenlijk had ik al naar bed, gemoeten, gisteravond, na de korte film op Canvas. Maar de film Die Wand, die in de VPRO-gids slechts drie sterren had meegekregen, boeide me dermate, dat ik bleef kijken. Onbegrijpelijk, die ratings soms!
En omdat de film zo bij mij aansloeg, keek iknatuurlijk de beschrijving na in de gids - en die was in vergelijking met de magere drie sterren, positief: Liefdevolle adaptatie van de gelijknamige roman is bewonderenswaardig monument voor schrijfster Marlen Haushofer (1920-1970), maar mist de diepte van het briljante boek.

Boekomslag

Schrijfster van het boek dat nóg mooier moet zijn.

Of het inderdaad die diepte mist, zal ik beoordelen als ik het boek gelezen heb. Ik kan op dit moment echt niet zeggen dat de film diepte miste, integendeel.
Het verhaal kan kort verteld worden: een vrouw verblijft in het jachthuis van vrienden, en blijft volkomen alleen achter als haar gastheer en vrouw niet terugkeren van een boodschapje doen.
Er blijkt een onzichtbare wand tussen haar en de rest van de wereld. Ze ziet bijvoorbeeld bij een boerderijtje een man en een vrouw volkomen verstard zitten.

Dit boerderijtje lijkt zo gewoon, maar het is gestold in de tijd, de man en de vrouw zijn bewegingsloos, hij aan de pomp, zij op de veranda.

Ze stuit overal om zich heen op een glazen wand.

Hier is ze er met haar auto tegenaan geknald.

Ze voelt met haar handen aan de grens.

Prachtig zijn de beelden van de bergen steeds; maar ook haar voice over maakt het verhaal zo prachtig mooi.

Ze houdt een deel van de omgeving tot haar beschikking, en daarmee overleeft ze: aardappels telen, wild schieten, fruit oogsten, de koe melken, enzovoorts. Ze schrijft haar gedachten in alle eenzaamheid op om niet gek te worden, van angst vooral. Haar grote vriend is de hond Luchs, een prachtige rol voor dit mooie dier!
Er komt een poes aanlopen die een wit jong baart, Perle.

Met Perle op schoot; in deze ene mooie zomer voelt ze de grenzen tussen zichzelf en de natuur vervagen.

De koe kalft, en er komt een witte kraai aanvliegen, die zij verzorgt. Het is net zo'n eenling als zij zelf is.

In de zomer verkast ze naar de alpenweide, waar ze geniet van de warme zon, en waar ze zich één voelt worden met de natuur.

In de schuur, waar haar hele dierenhuishouding bijeen is.

Helaas wordt het weinige dat haar gegund is haar ook ontnomen: een man is het gebied binnengedrongen, met een bijl. Hij doodt Luchs en het stiertje. Onze hoofdpersoon zonder naam heeft geen andere keuze dan de man te doden.
Er resteert haar niets anders meer, dan totaal eenzaam verder gaan met overleven: met het zware werk van dieren doden - wat ze vreselijk vindt, maar ze moet overleven! - hout hakken, hooien, en helemaal alleen in haar levensonderhoud te voorzien.

Met Luchs.

Schieten moet ze, om te overleven. Herten om te eten, een mens omdat hij haar dieren doodde, en haarzelf in gevaar bracht.

De beelden van haar eenzaamheid zijn mooi gebracht.

De volgorde van het vertelde verhaal vind ik ook erg mooi: wij weten al veel eerder dat Luchs dood zal gaan; toch zien wij hem dan nog steeds samen met haar. Totdat het dramatische gegeven zich ontrolt met de man met de bijl.