Een heerlijk boek om te lezen, heel informatief, duidelijk geschreven, met hier en daar een leuke grap. Na enkele alinea's steevast een dikgedrukte regel, zodat die goed blijft hangen. Ik geef hierbij wat voorbeelden daarvan:
Als je een foto maakt van een kind met 44 pakken suiker opgestapeld naast zich, dan krijg je een afschrikwekkend beeld.
Dit om duidelijk te maken wat de gemiddelde suikerconsumptie per jaar is, ouderen en baby's meegerekend.
Onder en boven: voorbeelden van hoeveelheden suiker alleen al in frisdranken.
Hoewel er sterke aanwijzingen zijn dat een suikerrijk eetpatroon tot hartziekten leidt, komt het woord suiker niet eens voor in de aanbevelingen voor gezonde voeding op de website van de Nederlandse Hartstichting.
Ik heb dit nagekeken: suiker wordt niet apart vermeld als 'slecht' eten. Wel wordt gewezen op gezonde dranken: water, thee, melk, koffie. Niet meer dan 1 glas alcohol per dag, dat dan weer wel.
Wel apart worden genoemd: vet en zout.
Het is interessant om nog in de herinnering te hebben dat er zo'n twintig jaar geleden een echte anti-vet-lobby was. Alsof alleen vet verantwoordelijk was voor te dik worden. Er bestaat ook een gezaghebbend wetenschappelijk boek, Obesity & Diabetes, uit 2005, van Anthony H. Barnett en Sudhesh Kumar.
In de index van dit gezaghebbende boek (het is ook in het Nederlands vertaald) komen de woorden suiker, gluctose en fructose niet voor. Suikerrijke dranken wel.
Suiker zit ook in producten waarin je het niet vermoedt, zoals in vleeswaren. Dat heet ook wel 'sluiksuiker.'
Vleeswaren; met 'sluiksuikers.'
Onder huisartsen, diëtisten en andere medische professionals is het besef gegroeid dat suiker een ziekteverwekker is.
Er zijn meer overvoede dan ondervoede wereldbewoners.
Een hoge suikerinname draagt bij aan obesitas en obesitas is een factor in het ontstaan van diabetes type 2.
De suikerverwerkende industrie voert wereldwijd al jaren en met succes een gigantische lobby.
De VBZ is denk ik maar één onderdeel van de suikerverwerkende industrie.
En hier wat merken van Nestlé, een andere grote jongen.
We eten veel teveel suiker. De helft van Nederland is inmiddels te dik. Toch doet minister Edith Schippers (Volksgezondheid) weinig om de consumptie ervan terug te dringen. Ook de EU is terughoudend. Achter de schermen is de voedingsindustrie nauw betrokken bij dat beleid.
ONDERZOEK –
Het blijkt om een traditie te gaan. Met het wisselen van het voorzitterschap van de EU, elk half jaar, organiseren lobbyisten van de voedingsindustrie een exclusief diner. Op de gastenlijst: ministers en ambtenaren uit het Europese land dat het stokje overneemt. Het biedt vertegenwoordigers van multinationals als Coca-Cola en Nestlé tussen het voor- en nagerecht de mogelijkheid om van gedachten te wisselen met beleidsmakers die in Brussel zes maanden lang aan belangrijke touwtjes zullen trekken.
Die frisdrankautomaat staat daar (op de meeste scholen!) omdat de school er een vergoeding van duizenden euro's per jaar voor krijgt.
Er zijn niet veel scholen die het aandurven de automaten te laten verwijderen.
En naast de frisdrankautomaat staat vaak een snoepautomaat. In de buurt van veel scholen zijn bovendien snackbars.
Kranen, waterhappers en tappunten door het hele koninkrijk.
Hier word ik helemaal blij van!
Ook leuk voor hem!
Hier een plaatje van de auteur.
Ik laat het verder hierbij, wat betreft de dikgedrukte boodschappen.
Het grappige van dit boek is, dat het heel informatief is, belangwekkend, en tegelijk is het ook niet eenvoudig. Dat komt omdat de materie niet simpel is.
Ik wil er een paar begrippen uit halen en uitleggen om de zaak iets te verduidelijken:
Daar is allereerst het begrip metabool syndroom:
Het metabool syndroom is een chronische stofwisselingsstoornis. Belangrijke symptomen zijn onder andere insulineresistentie, glucose-intolerantie, hyperinsulinemie, hoge bloeddruk en dyslipidemie. Het syndroom wordt geassocieerd met diabetes type 2.
In gewone woorden: Suiker overbelast het systeem. Er wordt zo veel suikerrijk bloed aangevoerd naar de lever, dat die de aanmaak van insuline (die nodig is om de suiker in het lichaam te laten opnemen) niet meer aankan.
Let wel: glucose zit in bonen, aardappelen, groenten, brood, maar ook in allerlei suikerproducten.
We hebben niet zo veel glucose nodig. Als er een teveel is, wordt die in de lever opgeslagen als vet en als glycogeen.
Diabetici met een hoog glucosepeil hebben ook vaak veel cholesterol in hun bloed.
Er zijn drie types diabetes: Diabetes type 1, 2 en 3.
Diabetes 1 is een auto-immuunziekte. Het lichaam maakt dan geen insuline aan.
Diabetes 2 is een welvaartsziekte. Veel vet en calorieën eten maakt het lichaam langzaam dikker en ongevoelig voor insuline. Dat leidt vaak tot diabetes type 2.
Diabetes type 3 Volgens Amerikaanse onderzoekers gebeurt hetzelfde in de hersenen, met als gevolg de ziekte van Alzheimer. Dit noemen sommige mensen diabetes type drie.
Type 2 is dodelijk, maar wel te voorkomen. Het is een gvolg van een langdurig volgehouden ongezonde leefstijl.
Suiker heeft geen nuttige voedingsstoffen, geen vezels en geeft geen gevoel van verzadiging.
Maar fructose, lactose, maltose zitten in heel veel producten, en zijn gewoon erg lekker.
Is suikerverslaving
een gedrags- of een middelenverslaving?
Als je in een modus staat van te veel de verkeerde dingen eten, wordt je trek daarin almaar groter. Mede omdat er geen verzadigingspunt bereikt wordt.
De term suikerverslaving is daarom wel van toepassing.
Wel moet worden gezegd dat je geen afkickverschijnselen hebt, als je ervan afwilt. Gewoon langzaam steeds minder suiker gebruiken, en het gaat stukken beter met je.
'Het is goed om kinderen niet bloot te stellen aan de obesogene omgeving.'
Why you need to cut back on fructose
Een heel verhelderend plaatje!
Van deze scheikundige verbindingen weet ik weinig af. Behalve dat glucose 'onze meest geliefde brandstof' is.
Glucose is ook erg belangrijk voor de hersenen. Die toevoer is strikt geregeld.
Glucose: In het lichaam worden alle koolhydraten, ook die uit volkoren granen, peulvruchten en groenten, uiteindelijk gesplitst tot glucose. Glucose is de belangrijkste brandstof voor het lichaam en daarom doet het lichaam er in het spijsverteringskanaal, vanaf de mond tot achter in de dikke darm, alles aan om de glucose uit de voeding te halen.
Let op: er is een verschil hoe het lichaam eenvoudige suikers en complexe koolhydraten verteert.
De 'langzame' versus de 'snelle' koolhydraten.
We onderscheiden ook wel suikers van zetmeel. Suikers zijn eenvoudige moleculen. De monosachariden vormen in verschillende combinaties disachariden, zoals sucrose (glucose en fructose samen), lactose (glucose en galactose) en maltose (twee moleculen glucose). Sucrose is tafelsuiker, lactose is melksuiker en maltose komt vooral in bier voor.
Belangrijkste verschillen fructose en glucose: glucose activeert de aanmaak van insuline, fructose niet. De meeste fructose wordt direct door de lever verwerkt, terwijl glucose als brandstof door het hele lichaam wordt gebracht.
Stam besteedt veel aandacht aan hoe we minder suiker kunnen gaan eten:
Een van de methoden om minder zoetigheid te eten is langzaam afbouwen, maar dat lukt niet met mierzoete vervangers.
Beter even wennen aan thee zonder suiker.
Stam kent een grote rol toe aan de 'poortwachter' binnen het gezin: degene die bepaalt wat er in de kasten staat, wat er op tafel komt, en wat er mee naar school gaat. Er worden leuke suggesties gedaan om te kappen met frisdranken en allerlei snoep (vooral 'gefrituurd snoep'; maar ik denk ook aan koek en cake e.d. )
Niet dus... of maar heel zelden
Lekker! En ook veel vezelstoffen!
Hij wijdt ook nog een paar zinnen aan de E-nummers. Ik wist inmiddels al dat die ten onrechte zo'n slechte naam hebben. Het is wel goed om te weten achter welke E-nummers zich suiker schuilhoudt.
Een verbazingwekkende slechte recensie trof ik aan in de
Kijk.
Een idiote ontwikkeling is trouwens een medicijn bij prediabetes. Zo is er opeens weer een hele nieuwe markt voor de farmaceutische industrie geboren!
Ik verbeeld me niet dat ik dit boekje even heb samengevat. Daarvoor is de materie te complex. Altijd als je denkt dat je het snapt, blijkt het toch net iets lastiger te zijn.
Ik zie wel, dat er al een hoop kennis 'gemeengoed' geworden is. Wat me zo in Huib Stam - onderzoeksjournalist in voeding en voedsel - aantrekt, is dat hij oog heeft voor de complexiteit, en niet allerlei nieuwe ellende erbij haalt die gewoon niet klopt. Ik vind hem met andere woorden betrouwbaar.
Schreef dit zeer interessante en prettig leesbare boek. Debuteerde met Eetsprookjes.
