Poster.
Al het goede dat ik heb gelezen over de regisseur Andrej Zvagintsjev klopt wat mij betreft helemaal. Na Leviathan bekeek ik Elena, enkele jaren vóór Leviathan uitgebracht. Geweldig!
Elena, vertolkt door Nadezda Markina.
Wat de film zo goed maakt, is de rust waarmee gefilmd wordt. Meteen aan het begin staat de camera een hele tijd stil bij het balkon van een luxe appartement, een kraai zit in een kale boom. Ik dacht eerst even dat de dvd vast zat, maar constateerde dat het zo hoorde: opeens was dwars door de ramen van het appartement heen de zonsopgang te zien.
Rust dus: we zien de tafels,stoelen en de glimmende vloer in het slapende appartement; Elena staat op, doet haar haar, loopt naar de (aparte) slaapkamer van haar man, wekt hem, ze ontbijten samen en hebben een woordenwisseling over beider kinderen.
Ochtendritueel
Ze spreken over het geld dat zij haar zoon gaat brengen: laat hij het ten minste komen halen, hij heeft het toch nodig? zegt hij.
Maar zij gaat toch, we zien haar haar pensioentje ophalen,in de trein zitten, uitstappen bij de koeltorens vlak bij de flat van haar zoon, het pad naar zijn woning lopen.
Elena brandt een kaarsje in de kerk, voor steun.
Het echtpaar aan tafel.
Het echtpaar, zo komen wij te weten, is nog niet zo lang bij elkaar. Elk heeft een eigen telg, hij (Vladimir) een dochter Katja, zij een zoon Sergej.
Katja, de dochter van de rijke Vladimir. Hedonist, teert op het geld van haar vader.
Haar zoon Sergej is getrouwd, werkeloos. Hij heeft twee zoons, waarvan er één in dienst moet. Tenzij hij naar de universiteit gaat. Sergej zet Elena onder druk dat te vragen van 'die krentenkakker' Vladimir. Maar Vladimir zegt heel duidelijk dat hij niet van plan is voor Elena's kind te gaan betalen.
Dat vind ik ook zoiets moois van de film: aan de beelden alleen wordt wel duidelijk hoe de verhoudingen liggen. Elena is dus getrouwd, een tweede huwelijk, met de man die zij ooit als verpleegster verzorgd heeft. We zien aan hun rijke appartement hoe goed ze het hebben. het omgekeerde kunnen we zien aan het appartement van de zoon: vlak bij de koeltorens, een rommeltje, vader en zoon en moeder eten de hele tijd nootjes en vader wil steeds bier uit de koelkast.
Het gezin van zoon Sergej. Dit is dus het milieu van Elena; kennelijk is ze met het huwelijk met Vladimir gestegen op de sociale ladder.
Katja (Elena Lyadova; ook in Leviathan)
Nadezda als zichzelf
Stiefdochter en stiefmoeder na de dood van Vladimir.
Het gezin van zoon Sergej rond de keukentafel.
Nadezda, Zvjagintsev en Elena Lyadova.
'Kunt u iets discreter zijn,' vraagt Elena, als de dokter zegt dat zij en haar man 'net pubers' waren, met die viagra na zijn hartaanval.
Vladimir wil een kladje opstellen voor de notaris, die morgen komt. Zijn hele erfenis gaat naar Katja, Elena zal een mooie lijfrente krijgen.
Hier leerden zij elkaar zoveel jaar geleden kennen, toen zij hem verpleegde. Hun huwelijk is profijtelijk voor allebei, zij kreeg een luxer bestaan, hij permanente verzorging.
Als ster bij een prijsuitreiking.
Dit is een dramatisch moment. Zij verbrandt de kladjes die hij heeft zitten schrijven voor de notaris. Haar emoties voordat ze de deur open doet die naar zijn gestorven lichaam leidt, zijn heel echt.
Hier durft ze nog niet naar binnen.
En hier dringt goed door wat ze heeft gedaan.
Zo echt als ze hier is, zo onecht is ze als haar man begraven wordt. Tussen haar vingers door kijkt ze wat het effect van haar huilen is op anderen.
Volgens de Filmkrant is film 'een meesterlijke parabel over het hyper-kapitalistische Rusland.' Om die reden zou Elena's tocht van eigen luxe huis naar Sovjetblok van zoon steeds zo worden getoond.
Ik vind deze opvatting niet overtuigend.
Van dit soort prachtige plaatjes!
De kraai vlak bij het dure appartement: is die eenzame vogel een beeld van Elena? Zo ziet de recensent van de Guardian de film: een karakterstudie, waarbij het de vraag is wie Elena precies is. Haar nest is heel anders dan de man met wie ze nu woont. Van wie houdt ze eigenlijk echt: van haar zoon of van haar man?
Deze benadering bevalt mij stukken beter.
Hier vlak bj speelt zich een scene af die ik niet goed begreep: de trein komt in botsing met een paard en zijn berijder. We zien het dode dier en de man liggen naast de rails, als de trein weer verder rijdt.
Waarom zit die scene in de film?
(In een roman 'valt geen mus van het dak' of het heeft een reden, W.F. Hermans.)
Kille zakenman, rijk geworden sovjet-bobo.
Als alles achter de rug is, komt dit écht Russische gezin (nietsnutten van mannen, vechtende zoon, bierdrinkers) bij Elena wonen in haar dure appartement.
Regisseur Andrej Zvjagintsev; schreef ook het script, samen met Oleg Negin.
Oleg Negin.
Geen gewone trailer. We zien o.a. een interview met de regisseur. Hij stelt daarin dat dit een film over de Apocalyps is. Een emotionele apocalyps, verduidelijkt een kijker later. Voor Zvjagintsjev gaat het erom, wat 'de held' doet op een cruciaal moment in zijn of haar leven.
Behalve om de esthetische kwaliteiten wordt de film geprezen om zijn psychologie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten