zaterdag 31 december 2016

Les cathédrales dévoilées, Christine Le Goff en Gary Glassman, 2016.

Hoes; kathedralen onthuld, of ontsluierd, moet de Nederlandse titel zijn.
Mooie documentaire gezien op 24 december jongstleden, op Arte. Over de kathedralen van Noord-Frankrijk, niet alleen in de Picardië, maar in het hele gebied boven de Loire. Er zijn er tientallen. 
Als jong gezin trokken wij bijna elk jaar naar dat deel van Frankrijk, toen nog bijna onontdekt door andere toeristen. 
Thans kregen wij een inkijkje in nieuwe onderzoekingen van de bouw van deze kathedralen. Sinds enkele jaren wordt er zeer veel onderzoek gedaan naar de bouwmaterialen, zoals ijzer, kalk, hout en glas. 
La Picardie
De kalksteen was voor ons weer een leuk herkenningspunt: op een andere vakantiereis overnachtten we ergens benoorden Parijs, vlakbij een kalksteengroeve. Het zou deze geweest kunnen zijn: St. Leu d'Esserent. - Maar het is zo lang geleden, dat ik geen herkenningspunten meer heb. Behalve misschien deze ene 'muur': 
Zie de foto helemaal bovenaan: dat zouden wij op een wandeling gezien kunnen hebben. De eigenaar van de camping vond het maar gek dat iedereen door dat gebied heenjoeg, per auto. Hij had wel een beetje gelijk. Toch reden ook wij de volgende dag verder. 
Kalksteengroeve bij St. Leu, d'Esserent, aan de Oise.
Een aantal kathedralen kwam aan de orde in de documentaire, die in Beauvais, Noyon, Amiens en de Notre Dame in Parijs.
We leerden, dat de gotische kathedralen 'experiences de lumière' waren, door de vele en de bijzondere lichtinval. (Ik denk nu even terug aan de Sagrada Família, van Gaudi. Het heeft hier niets mee te maken, maar wat was ik daar ook getroffen door het licht!) Uiteraard is de hoogte nieuw, na de dikke, lage  Romaanse bouw van de jaren voorafgaand aan de gotiek. 
We spreken over de 13e eeuw, dat de gotiek zijn aanvang nam. Deze bouwperiode duurde ongeveer tweehonderd jaar.
Dit Romaanse deel hoort bij de kathedraal van Amiens. Het is Romaans, het stond er al toen het nieuwe gotische deel ertegenaan werd gebouwd.
Kathedraal van Beauvais.
De kathedraal van Beauvais is de hoogste kathedraal ter wereld. Sommige beelden uit de film waren duizelingwekkend!
De bouw werd voltooid in 1225. 
In 1284 stortte een deel van het koor in.
In plaats van nieuwe steunen te bouwen, bouwde men er een nieuwe toren aan vast. Maar dat duurde tot  de zestiende eeuw, pas in 1569was die toren voltooid. In 1573 stortte hij al weer in!
Tekeningen over de instorting deel kathedraal Beauvais
Dit is de kathedraal Amiens van binnen. Amiens heeft de grootste kathedraal van Frankrijk. Bouwtijd ook dertiende eeuw.
Vergelijkende tekening Amiens en Beauvais, de eerste stabiel, de tweede niet. De documentaire laat precies zien hoe het komt dat de kerk niet stabiel is. De steunbogen komen te hoog uit in Beauvais.
Ik ben volkomen a-technisch, maar vindt zo'n tekening met de oorzaak van de instorting erop toch  boeiend.
Beauvais, belachelijk hoog.
Ik heb begrepen dat de kerk vandaag de dag nog steeds niet helemaal goed is. Er wordt gebruik gemaakt van zogenaamde trekstangen om het geheel te verstevigen. Maar goed is het nog altijd niet. Er is na Beauvais ook niet meer geprobeerd nog hogere kerken te bouwen.
Het ingewikkelde systeem van steunen aan de buitenkant, compleet met ijzeren trekstangen. Beauvais.
Duizelingwekkend.
Ik weet niet meer welke kerk dit is; je kunt wel goed zien hoeveel licht er binnen stroomt.
Kathedraal van Noyon. Gebouwd vanaf 1150, kerk gereed in 1208.
Interieur
Portaal van de kathedraal van Amiens
Voorgevel kathedraal van Amiens
Prachtig, dit interieur Amiens!
Notre Dame de Paris: een van de hoogtepunten van de kathedralenbouw
Met het beroemde roosvenster. De reiniging van glas in loodramen is spectaculair. Ik weet niet meer van welke kerk ze die restauratie lieten zien, maar wierook, kaarslicht en weet ik wat voor vervuiling hebben de ramen soms pikzwart gemaakt. Hetzelfde geldt overigens voor de steen.
Na reiniging kwamen in de ramen alle kleuren weer tevoorschijn; in de stenen een mooie zandsteenkleur. Dikwijls gingen er schilderingen onder het zwart schuil. Merkwaardig was ook, dat kathedralen soms schilderingen aan de buitenkant hadden!
Mooi, die ligging van de Notre Dame zo in Parijs!
Voorportalen.
Even, voor mijzelf, een herinnering: Gaudi, Barcelona. Is het licht hier ook niet prachtig? En die hoogte?
De Arte-documentaire, 81 minuten, van YouTube. Ik weet niet hoe lang hij zichtbaar zal blijven. 
Christine Le Goff, regisseur. 
Gary Glassman, draaiboek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten