De dvd is nog te koop, bij Bol.com bijvoorbeeld.
Voor belangstellenden voor deze film: er bestaat een website met alle informatie erover, ALPHABET.
Om verslag te doen van mijn kijkervaring, heb ik daar om te beginnen even de hoofdpersonen opgeduikeld. Dat was voor mijzelf ook verhelderend, omdat ik nu even weet welke kopstukken eraan gewerkt hebben.
Daar gaat ie:
Erwin Wagenhofer, regisseur
Ik parafraseer zijn 'director's note': we zijn als mens ongelukkig door het 'alfabet' dat ons als kind is opgedrongen. Concurrentie, economisch denken en vernietiging van de verbeelding vormen de hoofdmoot van dat alfabet, maar zijn tegelijk desastreus, Deze film probeert een antwoord te vinden hoe dat anders kan.
Wagenhofer maakte eerder films over voedsel en over geld.
Sir Ken Robinson (geboren 1950, Liverpool)
'Als we de juiste voorwaarden creëren in onze scholen, en alle leerlingen oprecht op eigen waarde schatten, ontstaat er groei.'
Robinson pleit ervoor het 'divergent denken' (= het onaangepast denken), de creatieve geest en de intuïtie als uitgangspunt te nemen in ons onderwijssysteem.
Yang Dongping
'Onze kinderen hebben een voorsprong aan het begin, maar uiteindelijk verliezen ze.'
Dongping is hoogleraar aan het Beijing Institute of Technology, afdeling onderwijs en pedagogiek. Hij vindt het huidige onderwijssysteem in China zorgwekkend, daar het noch kind- noch toekomstgericht is. Hij oefent ook kritiek uit op de zogenaamde wiskunde-olympiades. Bewijs voor zijn stelling zijn de hoge aantallen zelfmoorden onder jongeren. Ze moeten almaar méér, sneller, beter.
Andreas Schleicher
Schleicher is statisticus, en werkt aan de ontwikkeling van het zogenaamde PISA-onderzoek. Dit valt onder auspiciën van het OESO. Bij het PISA-onderzoek worden niet alleen onderwijswetenschappers ingeschakeld, maar ook pedagogen, psychologen en andere wetgenschappers met statistische kennis. Zie de volgende Wikipedia-pagina over PISA. Daarin valt o.m. te lezen dat ook de thuissituatie onderzocht wordt, naast de bekende vaardigheidstoetsen. PISA staat voor Programme for International Student Assessment.
Gerald Hüther 'Je kunt een mens niet dwingen om zich te ontwikkelen. je kunt hem er alleen toe uitnodigen.'
Hüther is hersenonderzoeker, en probeert nieuwe inzichten op het gebied van hersenonderzoek bekendheid te geven. Hij ziet zichzelf als een bruggenbouwer tussen de wetenschap en het maatschappelijk en individuele leven.'
Arno Stern
'Kinderen moeten het leven serieus nemen, zo wordt gezegd. Maar juist het spelen moet serieus genomen worden.'
Door de Unesco erkend pedagoog en wetenschapper. heeft in Parijs het zogenaamde Schilderoord, (Mahlort, oftewel Closlieu), waar kinderen vrij mogen schilderen. Hij noemt zich de dienaar van het geheel. Arno is vader van André, zie verderop.
Yakamoz Karakurt
'Wat denken de mensen eigenlijk die bepalen hoe onze schooljaren eruitzien?'
Een cri de coeur van een jonge meid, die op het gymnasium zit, en geen enkele tijd heeft voor andere dingen dan school alleen. De brief werd in Duitsland op Zeit Online gepubliceerd onder de titel Mein Kopf ist voll. De brief ontlokte een grote discussie.
Thomas Sattelberger
'Onze eenzijdige focus op de economie is een van de slechtste ontwikkelingen in ons huidige tijdsgewricht.'
Sattelberger heeft een indrukwekkend cv, met hoge betrekkingen bij o.m Deutsche Telekom, Lufthansa en Continental AG. Sattelberger benadrukte dat vooral jonge mannen in een soort militaristische taal denken en spreken over doelen in het bedrijfsleven.
André Stern
Gitaarbouwer, schrijver en nog veel meer. Autodidact, zoon van Arno Stern. Heeft nooit op school gezeten, zijn ouders stimuleerden zijn oorspronkelijke leervermogen, zoals dat meekwam met spel en nieuwsgierigheid naar de dingen. André schreef hier ook een boek over. Hij heeft een zoontje.
Pablo Pineda Ferrer
'Voor mij zijn er twee concepten: Het concept van angst en het concept van liefde. Als we tot nu toe volgens het angstconcept hebben geleefd, wordt het tijd om dat los te laten.'
Ferrer kende ik van de prachtige film Yo Tambien. Een man met het syndroom van Down, de enige in Europa die een universitaire studie (psychologie) heeft afgemaakt.
Ik geef nu mijn eigen indruk van de film:
Het meest greep mij het Schilderoord aan: een ruimte die geschikt was gemaakt voor kinderen (en volwassenen?) om te schilderen; Stern zorgt voor de goede verf en kwasten.
Er ontstaan prachtige schilderijen. Stern heeft een geweldig groot archief, waarin hij al deze papieren (van de gehele periode van het bestaan van de 'school'!) bewaart. Hij zag een merkwaardig verschijnsel: de laatste decennia veranderen de schilderijen, waarschijnlijk onder invloed van wat kinderen menen wat er van hen verwacht wordt. Het kleurrijke, creatieve van de eerste jaren is vervlogen, er komen nu wat bloedeloze 'abstracte schilderstukken.'
Prachtige tekening uit zijn archief, 'onder water'.
Deze Stern bracht zijn opvoedingsidealen in praktijk, samen met de moeder van zijn kind. Hun zoon ging niet naar school, om het spel in hem levend te houden. Zijn zoon is het beste bewijs dat de theorie klopt.
Mijn kanttekening hierbij is dan wel, dat er hier ideale omstandigheden getoond worden, met ouders die inderdaad niet sturen, en goed aansluiten bij de belevingswereld van het kind.
Maar hoeveel mensen kunnen dat? 
Een interessant thema was de onderlinge concurrentie. In het huidige onderwijs wordt die gestimuleerd, terwijl die ingaat tegen de oorspronkelijke neiging van de mens zich te verbinden en elkaar te helpen.
Dat werd gedemonstreerd met een onderzoek onder baby's. Hier twee baby's die daaraan meededen. Baby's van zes maanden kozen nog voor 'de helper', het blokje dat de ander helpt vooruit te komen. Drie maanden later kozen ze echter voor de duwer, degene die de ander uit de weg wilde ruimen om plaats te maken voor zichzelf.
Ook de brief van de gymnasiaste vond ik treffend. Hij herinnerde me aan mijn eigen schooltijd, toen ik altijd de beste was, maar tegelijk ook nooit tijd had voor iets anders. Ik studeerde vaak tot heel laat, omdat ik pas tevreden kon zijn als ik de stof echt beheerste. Ik keek in de zomer met jaloezie naar buiten, naar Anneke, die zich heerlijk bruin liet stoven in de zon.
Het is een film om over na te denken en over te discussiëren. Dat hebben wij ook gedaan, vanmorgen tijdens onze ochtend-wandeling.
We zijn nog niet uitgedacht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten