Angel Heart, Alan Parker, 1987.
De film is gebaseerd op de roman Falling Angel, van William Hjortsberg.
Gezien op Arte, als inleiding op een documentaire over Robert de Niro.
De Niro heeft altijd heel gewelddadige rollen gespeeld, waarin hij uitblonk. En in deze film speelt hij al even voortreffelijk de duivel in eigen persoon....
Niet, dat we dat meteen aan het begin al weten. Hij stelt zich voor als Louis Cyphre.
Hij ziet er wel een beetje griezelig uit, tiptop gekleed, koud en streng, maar ook raadselachtig. Je weet niet wat je van hem moet denken.
Bij hem komt Angel Heart, een privédetective. Cyphre heeft Heart ingehuurd omdat hij op zoek is naar een man, genaamd Johnny Favorite. Die is hem nog iets schuldig, zegt hij.
Cyphre heeft trouwens gepunte en gelakte nagels; als klauwen.
Harry Angel neemt de opdracht aan. We hebben dan als kijker al één lijk achter de rug: in een steegje lag een lijk met opengesneden keel; een hond loopt er rond, een kat kijkt van bovenaf uit een raam toe. Er gaan nog vele lijken volgen, allemaal op de zoektocht van Harry Angel naar Johny Favorite.
Het is 1955, een jaar waarin in Amerika nog volop rassenscheiding is. Zwart versus wit speelt zeker een rol in de film, maar dat laat ik hier nog even.
Belangrijker is dat de lijken die Angel vindt hem allemaal op het spoor zetten naar Johny Favorite.
Intrigerend beeld.
Het is nu even het gemakkelijkste om te beginnen bij de onthulling van het plot, dat maakt de uitleg iets eenvoudiger. Hoewel we in de film pas aan het einde erachter komen hoe het zit. Wel zijn er heel wat aanwijzingen dat we méér zien dan we zien....
Johny Favorite blijkt een man die zich bezig hield met duivel aanbidding. Hij was een zanger, die een pact met de duivel sloot om een gouden keeltje te krijgen. In ruil daarvoor kreeg de duivel zijn ziel.
Om aan dat pact te ontkomen, trachtte Favorite de duivel te misleiden met een ritueel.
Eten van een hart komt herhaaldelijk terug.
Hij doodde een soldaat, Harry Angel, at diens hart op en bezat zo zijn ziel. (Hart is een belangrijk thema, zie ook de titel.) Mogelijk ook zijn lichaam. Die soldaat had gevochten in de Tweede Wereldoorlog waar hij door shellshock zijn geheugen was verloren. Hij kwam in een hospitaal terecht, daar vond het voodooritueel plaats waarbij Favorite Harry's hart opat. Zo kon het gebeuren dat Johny Favorite, met de hulp van een arts + meerdere andere mensen verder kon leven als Harry Angel. Ziedaar de misleiding van de duivel door Favorite.
De duivel laat zich niet misleiden. En zo komt Louis Cyphre de ziel opeisen die hem toekomt.
Maar dan moet Harry/Johny wel achter de waarheid over zichzelf komen. Zo is de film een queeste naar de ware Johny....
Voordat ik verder vertel over de plot, eerst nog wat over de leitmotieven:
Harry is bang voor kippen, maar ook voor eieren. Er is een vreemde scene met Cyphre, die een ei verslindt:
Onder en boven: Zie The Anomalous Host.
Het ei staat symbool voor de ziel die verslonden wordt, zoals al vermeld door Johny Favorite - die immers Harry Angels ziel opat - maar voorspellenderwijs ook door Cyphre.
Verder komen er terugkerende scenes voor: zo is er, elke keer als Harry in de spiegel kijkt, weer een moord op handen. Dit wordt ook aangekondigd door het geluid van een hartslag, en we zien daarbij een langzaam draaiende ventilator.
Behalve het ei, is water een symbool. Het staat voor zuivering. 
Mickey Rourke, in de rol van Harry Angel.
Blik in de spiegel: wie ben ik eigenlijk?
Aan het eind van de film schreeuwt hij een paar keer: Ik weet wie ik ben.
Misschien, maar hij ontkent een lange tijd de donkere kant in zichzelf. Zijn ware naam, Johny Favorite
Goed, terug naar de zoektocht van Harry Angel naar Johny Favorite. Cyphre zet hem op het spoor naar een psychiatrisch ziekenhuis, waar Johny behandeld zou zijn voor shellshock. Aldaar zouden zijn gegevens zijn vervalst. 
Twee koorleden die Harry Angel opwachten bij de ingang van een kerk vlak voor de dood van dokter Fowler.
Het zijn dit soort beelden als hierboven die van de film iets bijzonders maken, Dat voel je.
De dokter die Harry vindt, heet Fowler, en die geeft toe dat hij de gegevens destijds heeft vervalst. Een man en een vrouw gingen er met Harry vandoor en doken onder.
Vlak daarna is de dokter dood, omgekomen door kogels die afgeschoten werden uit een bijbel. Zelfmoord.
Met nog meer geld van Cyphr in de zak gaat Angel verder met zijn zoektocht. 
Margaret Krusemark, gespeeld door Charlotte Rampling.
Hij ontdekt dat Favorite een rijke verloofde had genaamd Margaret Krusemark, maar ook dat hij een geheime affaire was begonnen met een vrouw genaamd Evangeline Proudfoot. Harry reist naar New Orleans en ontmoet Margaret, die hem vertelt dat Favorite dood is, of in ieder geval dood voor haar. Evangeline stierf jaren eerder, maar heeft nog wel een 17-jarige dochter, Epiphany Proudfoot, die werd verwekt tijdens de affaire van haar moeder met Favorite.
Lisa Bonet als Epiphany Proudfoot. Bonet was totdantoe bekend voor haar rol in The Cosby Show. Ze kreeg ontslag vanwege haar rol hier, maar werd later weer in genade aangenomen.
Lisa Bonet als Denise in de Cosby Show
Margarets Krusemarks hart - ik vervolg de filmplot - werd eruit gesneden met een mes uit haar eigen keukenla, Zij nam ooit deel aan het ritueel rond Harry Angel. Ze ondergaat dezelfde moord.
Toots Sweet is het volgende slachtoffer: Sweet is een bandlid. In een zilveren tand staat het pentagram gegraveerd dat ook voorkwam als hanger aan de ketting die Krusemark droeg.
Schaduwbeeld van de langzaam draaiende ventilator.
Margareths vader, Ethan Krusemark, is het volgende slachtoffer: zijn hoofd wordt gekookt, 'als een hardgekookt ei'.
Vervolgens vindt Harry Epiphany Proudfoot, de dochter van Evangeline. Een 17-jarige voodoo-priesteres, die als zodanig in de voetsporen van haar moeder is getreden. Zij is de dochter van Johny en Evangeline.
Harry gaat met haar naar bed, waarmee hij dus ook ongeweten incest pleegt.
De scene is heftig, heel anders dan we van het preutse Amerika gewend zijn. 
Mickey Rourke, als Harry Angel.
Het vrijen gaat over in verkrachten, en bloed regent over de twee lichamen.
Epiphany komt aan haar einde met een pistoolschot in haar vagina.
Geen van deze moorden zien we trouwens gebeuren, we zien alleen het resultaat.
Harry alias Johny heeft de moorden allemaal zelf gepleegd, dat wordt aan het eind ook wel duidelijk. Hij ontkende die voor zichzelf.
Alleen pleegde hij niet de moord op Epiphany, die kwam voor rekening van Cyphre-Lucifer zelf. Het was het moment dat Cyphre gevraagd had, aangekondigd: een moment van opperste gelukzaligheid. Angel zelf eindigt uiteraard in handen van de duivel, de hel. Vanzelfsprekend.
Het is interessant te weten hoe de film in een grote literaire traditie staat. Ik citeer daarvoor uit DIT ARTIKEL:
Boek van Christopher Marlowe.
"De Duitse legende van Faust en het klassieke toneelstuk van Christopher Marlowe, The Tragical History of Doctor Faustus (1604), behoren tot de grondleggers van het horrorgenre. De originele Duitse legende laat een verveelde en ontgoochelde man genaamd Faust een overeenkomst sluiten met de duivel, in ruil voor rechten op zijn ziel. Die duivel is Mephistopheles, en Faust krijgt voor een bepaalde periode magische krachten. Na het verstrijken van de overeenkomst zal de Duivel het verschuldigde opeisen. Marlowe maakte (de oudere) Faust explicieter tot een zoeker naar kennis, wiens arrogantie en hoogmoed hem ertoe brengen een pact met Lucifer te sluiten als hij voelt dat hij alles heeft geleerd wat de rede kan leren.
Samen met de duivel in de kerk.
In 1808 publiceerde de Duitse auteur Johann Wolfgang von Goethe zijn Faust, zijn eigen interpretatie van de legende. Goethe introduceerde een ernstige complicatie in het oorspronkelijke simplistische christelijke moraliteitsverhaal. Zijn Faust is specifiek het doelwit van Mephistopheles. Hij wordt verleid tot de deal, maar hij voegt een lastige clausule toe. Mephistopheles zal Faust dienen totdat hij een transcendent moment van volledig geluk bereikt. Op dit punt, en alleen op dit punt, zal Lucifer zijn ziel opeisen. Natuurlijk denkt Faust dat een dergelijke verwezenlijking onmogelijk is. Faust denkt niet dat hij de duivel heeft bedrogen, maar het idee om de duivel zelf te 'bedriegen' zou onweerstaanbaar worden voor toekomstige generaties horrorschrijvers.
Dikwijls duistere beelden.
Ditzelfde element zit in Angel Heart: het is de vrijscène tussen Harry Angel en Epiphany. Daarom is die zo wezenlijk, en gaat op dat moment in vervulling wat de duivel wenst.
Louis Cyphre laat zich gemakkelijk herleiden tot Lucifer.
Harry Angel drinkende.
Ik geef nog DEZE SITE voor heel veel informatie over voodoo en angsten tussen blank en zwart. Ik heb dat verder niet verwerkt in mijn blog, het gaat best ver.
Voor mijn verslag heb ik geput uit het al genoemde The Anomalous Host.
Trailer
Alan Parker, met Mickey Rourke op the set van Angel Heart, 1987.
Photograph: Bertrand LAFORET/Gamma-Rapho/Getty Images
Nog een paar toevoegingen:De vrij-scene bracht een hoop opschudding te weeg in Amerika, en dat kan ik goed begrijpen: hij is veel explicieter dan ik van Amerikaanse films gewend ben. Bovendien was het een jonge speelster, die bekend was van de onschuldige Cosby-show.
Voor een overzicht van de moorden + de foto's zie deze LIST OF DEATHS.
Met een rustig voorbeeld, Evangeline Proudfoot.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten