Münster Münsterland, Paul de Waard, 2006.

Voor- en achterkant. Foto voorkant: Burg Hülshoff in Havixbeck.

In Münsterland staan erg veel kastelen.

Dit boekje van Paul de Waard was voor mij vooral aanleiding ook zelf het een en ander te onderzoeken over de stad Münster en de streek Münsterland.

Ik vond het eens leuk om uit te zoeken hoe het zit met de deelstaten en de regio's. Hierboven is Duitsland te zien met zijn 17 deelstaten. Binnen die deelstaten zie je de lijntjes van de Kreise, de districten. 

Münster ligt in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. In het noorden grenst het aan Nedersaksen.

En dat zijn de zogenaamde Kreise, en de kreisfreie steden van Nordrijn-Westfalen. Kreisfrei steden vallen direct onder het bestuur van de deelstaat, maken geen deel uit van een kreis. 

Nu  stap ik over op het boekje van De Waard; onderstaande kaartjes zijn aan hem ontleend.

Linksboven is het Münsterland ingedeeld. Voor ons is het gedeelte ten oosten het belangrijkste. 

Daar zitten wij, dus zullen wij gericht zijn op het gebied Warendorf. Daar is een parklandschap.

Bestuursdistrict (Kreis) Warendorf; wandel- en fiets landschap.  

Dit is onze Ferien-Wohnung, in het oosten van Münster.

Nog twee plaatjes van ons adres daar. 

Münster is een wetenschapsstad, sculpturenstad, stad van de Vrede van Münster, fietsenstad, Hanzestad – Münster is een levendige grote stad met vele gezichten.

Max Planck Instituut voor moleculaire 'Biomedicine'. Zie voor informatie het MPI Münster.

De Max-Planck-Gesellschaft, genoemd naar de beroemde Duitse natuurkundige en Nobelprijswinnaar Max Planck (1858-1947), is een onafhankelijke, buitenuniversitaire organisatie voor wetenschappelijk onderzoek. Het bestaat uit 80 onderzoeksinstituten verspreid over heel Duitsland, vier instituten bevinden zich in het buitenland waaronder één in Nijmegen. De instituten zijn onafhankelijk van de universiteiten. Als onderzoeker bij een Max-Planck-instituut kun je “100 procent van je tijd aan onderzoek besteden”, zegt Victor Spoormaker. “Op de universiteit is onderwijs ook een kerntaak. In praktijk schiet de onderzoekstijd er vaak bij in. Het Max-Planck is geen onderwijsinstelling, voor de onderzoeker is dat echt een luxe.”

De Max-Planck-Gesellschaftwordt voor 40 procent betaald door de bondsregering en voor 40 procent door de regeringen van de deelstaten. De overige 20 procent wordt geïnvesteerd door het bedrijfsleven. De Max-Planck-Gesellschaft had in 2011 een budget van 1,29 miljard euro. De verschillende instituten hebben in totaal meer dan 13.000 mensen in dienst.

Maar er is ook een universiteit: de Westfalische Wilhelmsuniversität, opgericht in 1780.

Dit is 'm. Het is een van de oudste universiteiten van Duitsland.

Dit is de botanische tuin, verbonden aan de universiteit.

Schloss Münster was tot 1803 de residentie van de koning-bisschop. In 1945 werd het slot totaal kapot gebombardeerd. Tussen 1947 en 1953 werd het - althans aan de buitenkant - in zijn oude luister hersteld. Het bestuur van de universiteit zetelt er nu. Het slot is niet toegankelijke voor bezoekers, de botanische tuin wel. 

Het 'levensgevoel' krijgt door de universiteit een duidelijk stempel, er zijn tal van studenten. Ook is het mede daardoor een echte fietsstad. 

Het Kuhviertel is een wijk met smalle straten en leuke cafés en restaurants.

Wat is er verder nog de moeite waard: natuurlijk de Friedenssaal, en de Lambertuskerk. De Friedenssaal vanwege de Vrede van Münster, de Lambertuskerk vanwege kooien van de vermoorde Wederdopers. 

Maar al wandelen zullen we het bovengenoemde Kuhviertel aandoen, alsook het Havenkwartier.

Havenkwartier

Want wat je op het eerste gezicht niet zeggen zou: Münster: is een echt historische Hanzestad in Duitsland. De stad grenst weliswaar niet aan zee, maar de handel verliep via het Dortmund-Eemskanaal.

Dortmund-Emskanaal. 

Münster is een oude Hanzestad in het noordelijke deel van de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Ik geloof dat het hier vooral de handel in stoffen betrof. 

Dit waren de Middeleeuwse Hanzesteden.

De stad is gebouwd om een klooster dat hier rond het jaar 800 in opdracht van Karel de Grote werd gebouwd. De monnik Liudger bouwde zijn monasterium, dit werd verbasterd tot Münster.

Liudger; stichtte rond 800 klooster (monasterium); verbasterd tot Munster. Werd er de eerste bisschop.

De Kiepkerl herinnert nog aan de oude handel van marskramers. Deze Noord-Duitse marskramers trokken met hun koopwaar op hun rug enkele eeuwen door Noord-Nederland en het noordwesten van Duitsland. Deze manden werden kiep genoemd wat de bijnaam van deze marskramers verklaart. De traditionele kleding voor de kiepenkerl was een pet, blauwe stofjas en klompen. Ze hadden ook een fluitje en liepen met een stok. Er waren ook vrouwelijke marskramers.

Kiepkerl. 

Ondanks het feit dat de stad door de eeuwen heen meerdere malen is verwoest door een grote stadsbranden, de stad gedeeltelijk gesloopt werd door de Wederdopers en hij tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna geheel is platgebombardeerd, is er nog veel van de oude schoonheid van Münster te zien. De meeste gebouwen werden na de Tweede Wereldoorlog in originele staat herbouwd. (!)
De stad is bij de meeste mensen bekend omdat hier de vrede van Münster werd getekend. Dit vredesverdrag heeft ervoor gezorgd dat Nederland zijn huidige landsgrenzen heeft. Münster is tegenwoordig een populairs toeristische bestemming die veel te bieden heeft als stad. Naast de vele prachtige monumenten en kerken in de stad zijn er een aantal mooie parken en leuke musea in de stad te vinden. De Kreativkai, de Prinzipalmarkt en de wijk de Kuhviertel zijn de populairste uitgaansgebieden van Münster.

In de kathedraal bevind zich een astrologisch uurwerk uit de eerste helft van de zestiende eeuw. Het klokkenspel van dit uurwerk wordt nog dagelijks gebruikt. Op het plein van de kathedraal wordt 

iedere woensdag en zaterdag een grote markt gehouden met meer dan honderdenvijftig kramen.

De haven van Münster wordt verbonden met het Europese waternetwerk door middel van de Dortmund-Ems-kanaal. De haven heeft echter in de loop der jaren zijn plaats als overslagplaats steeds meer verloren. De haven activiteiten zijn de laatste twintig jaar met meer dan zeventig procent afgenomen. Door de grote leegstand die dit teweeg bracht werd de stad gedwongen hier een oplossing voor te verzinnen. Dit werd gedaan onder de naam Kreativkai. Tegenwoordig bevinden zich in dit deel van de haven een jazzclub, een expositieruimte voor moderne kunst, een theater en hebben allerlei hippe bedrijven en discotheken hun weg naar de haven gevonden. Verder worden er in het havengebied verschillende festivals en tentoonstellingen gehouden. De Kreativkai is één van de  hippe uitgaanscentra van Münster.

Het leek me ook interessant om de specialiteiten van Münster te achterhalen. Welnu: dat zijn bier, sterke drank, ham en roggebrood (Pompernickel).

Pinkus Muller is het traditionele bier uit Münster. Het bier komt uit de enige overgebleven altbierbrouwerij in de stad Münster. De brouwerij is nog steeds in handen van dezelfde familie en ondertussen is de brouwerij in handen van de zesde generatie Müller. De Pinkus Müller brouwerij was de eerste brouwerij ter wereld die alleen maar biologische producten gebruikte. Tegenwoordig wordt dit voorbeeld door veel brouwerijen gevolgd. Er worden meerdere soorten bier gebrouwen in de brouwerij de populairste bieren van Pinkus Müller zijn de Original Alt, de Hefeweizen en de Pils. Bij de brouwerij is tegenwoordig een restaurant gevestigd waar je de Westfaalse specialiteiten kan proeven.

De Münster Schinken.

Münsterländer Korn

Van de website Sasse:
Die Feinbrennerei Sasse bringt einen Brand aus dem Urkorn Schwarzhafer auf den Markt. Zehn Jahre wurde der „Lagerkorn 10“ in erlesenen American-Oak-Barriquefässern ausgebaut. Der German handcrafted Whiskey hat einen fruchtigen, kräftig-kornigen Geschmack, der mit einer malzigen Süße kombiniert wird. Das neue Premiumdestillat der Feinbrennerei ist auf 1.000 Flaschen limitiert und wird zu einem Preis von 70 Euro im Hausverkauf, über den Weinfachhandel und online angeboten. Er zijn ook bezichtigingen en proeverijen, zie DE SASSENSHOP.

Westfaalse Pumpernickel, een van de oudste broodsoorten. Vermoedelijk al sinds 1570.

Nou lijkt het me zeker ook interessant om te kijken en te luisteren naar de Münsterse Torenwachter: 

Dit is de (vrouwelijke) torenwachter van de Lambertikirche. Op alle dagen, behalve dinsdag, klinkt er vanaf 21.00 tot 00.00 uur een hoornsignaal naar noord, zuid en west. Niet naar het oosten, omdat er daar vroeger een kerkhof lag. 'En de doden mocht je niet storen.'

Lambertus-toren. 

Ik geloof dat de traditie ook te maken had met het kijken of er geen brand was. Wel logisch, de stad is een paar keer door brand verwoest. 

Overigens is de toren van de kerk niet origineel. Hoe het dan met de kooien zit, weet ik niet. 

Een van de riviertjes bij de stad, de Lippe.

 De Aa stroomt door de stad. 

Ik ben altijd geïnteresseerd in de geschiedenis van de Joden. Ik weet er niks van, wat Münster betreft, maar ik ontdekte wel dat er wel een groot onderzoek naar de geschiedenis van de Joden in Münster en omgeving heeft plaats gevonden. Dat staat in dit handboek. 

Het handboek omvat vier delen; het betreft Arnsberg, Detmold en Münster, en loopt vanaf de Middeleeuwen tot op heden.

Telgte; plaatsje ten oosten van Münster. Gaan we zeker heen.

Hengstenparade, De Noordrijn-Westfaalse Landstoeterij, in Warendorf. 

Historisch Brauhaus, Kirchstrasse, Warendorf. 

Ik heb vast niet alles opgesomd wat Münster de moeite waard maakt. Ik heb bijvoorbeeld nog geen woord besteed aan de kathedraal. 

Maar als we er eenmaal geweest zijn, vul ik dit verhaal nog wel aan. 

Het mag duidelijk zijn: het boekje van De Waard was slechts katalysator voor mij om zelf op zoek te gaan. Ik heb er zin in!