Boekomslag
Om eerlijk te zijn, ik vond dit een slecht boek. Hoewel ik een groot fan van Joseph Roth ben.Bekijk je de Recensie in Literair Nederland, dan denk je dat je iets geweldigs aantreft. Maar kijk je de Receptiegeschiedenis in Duitsland, dan zie je dit de roman in het algemeen als mislukt wordt beschouwd.
De Nederlandse uitgever boogt erop, dat Roth zo goed opkomt voor 'de kleine man' tijdens de laatste honderd dagen van Napoleon. Vooral Angelina en haar zoon zijn vertegenwoordigers van de keizer-minnaars.
Wassen in de 19e eeuw. Angelina is wasvrouw. Ze pikt een zakdoek van de keizer en geeft die aan haar zoon. Die sterft als tambourtje met de zakdoek op zijn hart.
En zie: de keizer vindt deze aandoenlijke dode; mét zakdoek!
Tambour, Die in dit boek is veertien als hij sterft.
Maar Roth schrijft een vreemd soort proza, ongeloofwaardig, met gekke tegenstellingen. Zie bij voorbeeld dit citaat: ‘Zelf haatte, beminde, vreesde en vereerde hij. Hij was sterk en zwak, vermetel en moedeloos, trouw en verraderlijk, hartstochtelijk en onverschillig, hoogmoedig en bescheiden, trots en nederig, gewelddadig en armzalig, trouwhartig en wantrouwend.’ Let wel: dit is niet één zin, het gaat heel wat alinea's lang in het boek op deze zelfde toon.
De moeder van Napoleon, Maria Letizia Ramolino. Ze overleefde haar zoon. (1750-1836) Speelt ook een rol in Roths boek.
Net zo irritant vind ik de vele omzwaaien van de hoofdpersonen: de wasvrouw Angelina is nu eens helemaal vol van liefde voor de Pool Wokurka, een ander moment blijkt er toch weer een anders oort liefde in haar boezem te huizen. Ze is dol op haar zoon, maar laat het toch vrij gemakkelijk los, zodat dat ook al geen ontwikkeling is waar je op kunt bouwen. Citaat Duitse Wikipedia: 'Nach Walter A. Berendsohn ist der Text wegen fehlender Einheit misslungen.En dit: Nach Nürnberger sei Joseph Roth mit den historischen Fakten in willkürlicher und unglaubwürdiger Weise umgegangen. Deze mening vertolkt heel goed wat ik vind. Zo mooi als Roth kan schrijven, zo geloofwaardig en gevoelvol, zo 'bedacht' is dit verhaal. Van het slechtste proza!
Lodewijk XVIII, uit het huis Bourbon, volgde Napoleon op in 1815. Tijdens de Honderd dagen was hij even gevlucht, maar hij keerde weerom. (Eerste en Tweede Restauratie.) Hij moest wel genoegen nemen met een constitutionele monarchie, dus het tijdperk Napoleon had wel zijn vruchten nagelaten.
Nog iets heel anders vond ik terug, dat ook door mijn hoofd heenging tijdens het lezen: Zwar spreche Roth über die Franzosen und ihren Kaiser, aber, so vermutet Sternburg, der Autor habe beim Schreiben auch an die Deutschen und ihren Führer gedacht. Of heeft Roth wellicht aan Keizer Franz Josef gedacht, die bij het volk zo geliefd was? Dat vind ik eigenlijk nog eerder. Al is de dood van Angelina's zoon natuurlijk met niets van Franz Joseph te vergelijken.
Keizer Franz Joseph, Habsburgse Rijk 1830-1916. Roth heeft altijd vol sympathie over deze keizer geschreven. Hij heeft het betreurd dat er een einde aan zijn rijk kwam - zo ongeveer als 'de kleine luyden' in De Honderd Dagen' het einde van Napoleons rijk betreurden.
Als voorbeeld ten slotte van de belachelijkheid van het boek (ja, sorry) vind ik de dood van Angelina: ze loopt de nieuwe menigte - de aanhangers van Bourbon - tegemoet, en roept Vive l'Empereur. De menigte gooit haar dan omhoog, waarbij ze te pletter valt. Vervolgens wordt een pop omhoog gegooid, die de keizer voorstelt. Angelina ligt naast haar vereerder keizer (in haar doodswaan ziet ze hem voor de echte aan) en het bloed uit haar lichaam vloeit in de keizer over.Waar sláát dat op?!
Wellington bij Waterloo; hij versloeg Napoleon definitief.
De Honderd Dagen (Frans: Cent-Jours) bestrijkt de periode vanaf Napoleons ontsnapping van Elba en terugkeer naar Frankrijk in februari 1815 tot zijn nederlaag in de Slag bij Waterloo en aftreden als keizer in juni van dat jaar. Deze periode staat ook bekend als de Zevende Coalitieoorlog.
Napoleon aan boord van de Bellerophon, waarmee hij hoopte naar Engeland te varen voor asiel. In plasts daarvan stuurden de Britten hem naar Sint Helena,
Joseph Roth
Geen opmerkingen:
Een reactie posten