Nelleke Noordervliet, Literaire Salon, Purmaryn, 29-10-2017.

We kregen van Tenny kaartjes cadeau voor de Literaire Salon met Nelleke Noordervliet. Ik ken Nelleke Noordervliet maar een klein beetje, ze schrijft colums in de Trouw - die ik lang niet altijd lees - en in mijn boekenkast staat haar roman In de naam van de vader, van 1994. Dat boek staat er al heel lang, ik heb het ooit gelezen maar ik weet er niets meer van.

 

Gepubliceerd in 1994, Noordervliet kreeg er de Multatuliprijs voor. 

Ik vind Nelleke een mooie vrouw, en de laatste jaren zie ik haar wel optreden als voorzitter van de een of de andere jury. Hoe dan ook: ik ben wel geïnteresseerd in haar, en ik nam de kaartjes van Tenny graag aan!

We werden om 13.30 uur naar een tafeltje geleid waar al een drietal dames aan hadden plaats genomen. 

Plaats van handeling

Het bleken mede-lezers van Tenny's literatuurgroepje te zijn. Zij waren al op de hoogte van  onze komst. Grappig om kennis met elkaar te maken, met vrouwen van een leesgroep die al zo'n dertig jaar bij elkaar zijn. 

Al zo'n dertig jaar bij elkaar!

Grappig was ook, dat de rest van het zwarte café - een zwart interieur is in de mode - afgezien van ons vijven, geheel en al leeg was. 

Hier een foto van de heropening, na de recente verbouwing. 

Zonde, want de broodjes waren heel lekker. 

(deel van) De lunch.

Om half drie begon de Salon, Kleine Zaal. 

José van het Leesteken leidde de middag met haar rustige stem en een uitstekend praatje in. 

José Ferdinandusse

Nelleke bleek een rijzige, slanke dame, het haar en de make up waren precies zoals je het op de tv kunt zien. 

Ze vertelde van haar afkomst, een gewone vader (automonteur) en een moeder, die zakken opstikte in een fabriek. Van haar opleiding vertelde ze verder niets, ik las dat ze gymnasium had gedaan en Nederlands had gestudeerd. 

Ze kwam op mij 'heel gewoon' over, ze had geen enkele pretenties. Dat neemt iemand voor je in. 

Ze vertelde vooral veel over haar laatste boek: Aan het eind van de dag.

Nellekes meest recente boek

Wat ik erg leuk vond was de opzet van dit boek: een vrouw benadert een bekende politica, met de vraag of ze een biografie van haar mag schrijven. Dat mag wel, maar de politica hoedt zich er wel voor dat privé zaken geheim zullen blijven. Daarover gaat ze zelf een dagboek bijhouden. Ik vond dat een leuk gegeven: twee lijnen van hetzelfde leven die langs elkaar lopen, en elkaar vast ook wel zullen kruisen. 

Noordervliet vertelde dat ze doorgaans werkt met systeemkaartjes, waarop ze ideeën noteert. Als het stapeltje groot genoeg is, gaat ze aan het boek beginnen.

Systeemkaartjes

Soms heeft ze wel twee stapeltjes.

Behalve aan dit laatste boek vertelde ze nog veel over Mevrouw Gigengack. Een boekje dat een beetje buiten haar normale genre van geschiedromans valt. Ze beleeft er zelf ook veel plezier aan. 

Mevrouw Gigengack.

Ze heeft een leuke 'babbelmanier' van praten, met enige luchtigheid. Het maakte de middag in het geheel niet zwaar.

Na de pazue was er gelegenheid tot vragen stellen, en toen werd mij duidelijk dat ze veel onderzoek doet. Haar belangstelling ligt nu eenmaal in de historie. Maar ze heeft ook veel gereisd, veel van haar boeken spelen in het buitenland. Het boek uit mijn kast speelt bijvoorbeeld in /Griekenland. 

Hier te gast in Zomergasten.

Hier nog drie portretten van haar, twee jongere versies. 

Noordervliet debuteerde pas op haar 41e, met Tine, of de dalen waar het leven woont, in 1987. Het gaat over het leven van de eerste vrouw van Multatuli. 

Debuut, 1987,

Noordervliet ging ook nog wat dieper in op Altijd roomboter; over het leven van haar grootmoeder. Ze liet zien hoe zij de historie combineerde met fictie. Bijvoorbeeld door zich voor te stellen dat Sigmund Freud - die in de periode van haar leven gewandeld heeft met Mahler in de stad Leiden - bij haar binnen kwam voor een kopje thee. 

Over Noordervliets grootmoeder.

Mahler en Freud in Leiden, 1910. Nelleke fingeert een ontmoeting tussen haar grootmoeder en Sigmund Freud. 

The Hours, Stephen Daldry, 2002.

Posters; ik vond de rechtse erg mooi. Er zijn drie beroemde actrices: Meryl Streep, als Clarissa Vaughan; Julianne Moore, als Laura Brown; en Nicole Kidman als Virginia Woolf. 

Ik heb deze film al enkele keren eerder proberen te kijken, maar steeds haakte ik af. Ik begreep hem gewoon niet. 

Dat vind ik ook meteen het nadeel van deze film: je moet op de hoogte zijn van de bedoelingen. Een belangrijke sleutel ligt in de roman Mrs. Dalloway van Virginia Woolf. Mrs. Dalloway, van Marleen Gorris, erbij leverde. 

De film is opgebouwd rond dit boek van Woolf.

De film zelf is gebaseerd op dit boek. . 

Het is wel leuk, dat het exemplaar van de dvd van de bieb meteen ook de dvd

Maar goed: wijk keken eerst naar The Hours, vermoedelijk dus de verkeerde volgorde. Op aanraden van Tons fysiotherapeut, onder meer vanwege de muziek van Philipp Glass. 

Een indruk van de muziek. Ik ben niet een groot liefhebber van Glass, maar deze muziek vind ik wel erg mooi, en ze past ook erg goed bij de film.

Een tachtigjarige Philip Glass.

Nu ik na het zien van een film er ook nog wat informatie op nasla, komt de film dieper bij me binnen, en begin ik in te zien waarom hij over het algemeen zo geprezen wordt. Ook door Tons fysiotherapeut. 

De film begint met de zelfmoord van Virginia Woolf in het jaar 1941. Ze neemt afscheid van haar man Leonard met twee brieven, en loopt met een jas vol stenen in de zakken het water in. 

De volgende scenes betreffen het jaar 1951 en 2001, ten slotte 1923. Elk jaar gaat het maar om één dag uit de levens van drie vrouwen.

In 1951 zien we de ongelukkige huisvrouw Laura Brown. Ze ontdekt dat ze lesbisch is, door een hartstochtelijke zoen die ze wisselt met Kitty.

Laura is zwanger, en doodt de tijd die haar drukt door met met haar zoontje Richie een taart te bakken voor haar jarige man. 

Moeder bakt taart met zoontje

De taart mislukt, ze bakt een nieuwe (afgrijselijk blauw) en brengt haar zoontje naar de buurvrouw. Ze neemt haar intrek in een hotel, waar ze het boek Mrs. Dalloway leest van Virginia Woolf. Naast haar een batterij aan pillen. Terwijl ze slaapt, wordt ze - in een droom - overspoeld door water.

 

Na deze droom keert ze terug. Haar zoontje is niet meer dezelfde. 

Ze ontwaakt, en keert toch terug naar haar kind. 

In 2001 is Clarissa Vaughn bezig een feest te organiseren voor de dichter Richard, die een prijs gewonnen heeft. 

Ze is alleen maar druk, en heeft geen oren naar zijn gevoelens.

Ze houdt deze Richard al jaren 'in leven'; voor hem hoeft het feestje niet, maar hij onderwerpt zich aan haar wil. 

Bloemen voor de gelauwerde dichter.

Later op de dag - de voorbereidingen vermoeien haar en maken haar nerveus - keert ze terug naar Richard. 

Richard lijdt aan aids. De relatie met Clarissa dateert van lang geleden, zij heeft nu een vriendin.

Mooie rol van Ed Harris.

Het gesprek tussen hen is nu veel echter, en middenin dat gesprek laat hij zich uit het raam vallen. Na zijn dood komt de moeder van Richard om de begrafenis bij te wonen.

Julianne Moore, mooi oud geschminkt.

Zij is 'het monster' dat Richard zijn leven lang innerlijk gekweld heeft. Het is de kleine jongen uit 1951. Moeder Laura had niet anders gekund dan haar twee kinderen verlaten. 

Ten slotte zien we één dag uit het leven van Virginia Woolf.

Ik vond dit een mooie rol van Nicole Kidman.

 

Aan het schrijven aan Mrs. Dalloway

Ze wordt gedomineerd door haar man Leonard (die ze 'immens goed' noemde in haar afscheidsbrieven in 1941). 

Ze rookte!

Ze komt op voor zichzelf. Haar depressies en inzinkingen zijn genoeg reden voor haar om zelf te willen beslissen over haar leven. Ze wil ook terug naar Londen. 

Op het station

Hij stemt wel toe in de verhuizing naar Londen.

Ik las een aardige recensie, die wat parallellen trok tussen de levens van de drie vrouwen, met foto's erbij: 

Te bed

Ochtendritueel 

Boeketten.

De bron van deze foto's zit achter deze link: Leuke recensie. Ik las hier ook de verhelderende zin, dat Virginia Woolf de schrijfster is van Mrs. Dalloway, Laura Brown de lezer, en Clarissa Vaughan het karakter. Zo wordt de samenhang tussen de figuren mooi weergegeven. 

Dit is Michael Cunningham, schrijver van het boek The Hours - met een citaat dat de titel verklaart: voor depressieve mensen duurt de tijd maar, en duurt maar. 

Trailer

Regisseur Stephen Daldry

Master and Commander, The far side of the world, Peter Weir, 2003.

Master and Commander, The Far side of the world, is een mooie film van Peter Weir. Het mooie zit 'm er voor mij in, dat de historische gegevenheden zo waarheidsgetrouw worden weergegeven. Zo is het schip waarop de Master en de Commander plus de voltallige bemanning varen, heel mooi en echt weergegeven. Maar ook het bedienen van de zeilen, het sturen van het schip op de woeste golven, de kleding, het klimmen in het want, het boegbeeld van het schip: alles straalt authenticiteit uit. Dat maakt het heerlijk om naar de film te kijken.

Vooral als het schip in close up was, genoot ik! Of bij het geluid van de zeilen...

De film is gebaseerd op een aantal van de 20 boeken van de zogenaamde Aubrey-Maturin serie, van Patrick O'Brian. Ik heb niets van O'Brian, maar ik geloof graag dat hij geweldig schrijft. De film haalt zijn gegevens uit zijn boeken, en ik heb begrepen dat hij de historie goed bestudeerd heeft om tot zijn resultaten te komen.
Ik vond het volgende over de Aubrey-Maturin Collectie op internet:

In 2008 The Folio Society set sail with our own edition of the first in the series Master and Commander. Since then we have published all twenty books, with each new publication eagerly awaited by collectors across the world. With every edition featuring meticulously researched prints, maps and illustrations as well as a unique binding, it has been a monumental task to do justice to a series of books that have been called the greatest historical novels ever written.

Ik zou wel eens zo'n enkel deeltje in handen willen hebben. Het lijkt me een juweeltje!

Patrick O’Brian (1914–2000) 

O'Brian was best known for his Aubrey/ Maturin series of historical novels set in the Royal Navy during the Napoleonic Wars, the first of which, Master and Commander, was published in 1969. In addition to novel-writing, O’Brian was a biographer (Joseph Banks, 1987; Picasso, 1976) and translator. After the Second World War, he settled in the South of France and translated many works from French into English, among them the novels of Simone de Beauvoir and Henri Charrière’s memoir Papillon. He received a CBE in 1997. [ Een CBE is een ridderorde, AdW}

Filmposter

Boek

Ik vertel nu wat meer over de film. De film is gebaseerd op twee of drie delen van de serie. Hoofdpersonen zijn kapitein Jack Aubrey, gespeeld door Russell Crowe, en Dr. Stephen Maturin, gespeeld door Paul Bettany. Het zijn vrienden, en in rustige tijden maken ze samen muziek op zee. 

Samen musiceren.

Paul Bettany, als Dr. Stephen Maturin.

Russell Crowe, hij zette meesterlijk een gepassioneerde kapitein neer!

Maar al zijn het vrienden, ze hebben allebei een andere taak in het leven. Het is in de tijden van Napoleon, en die probeert de hegemonie van Engeland op zee in te pikken. Heel letterlijk, door de prachtige schepen van Engeland te verwoesten, of anders te enteren. 

Zo zag het uniform van de Engelsen er ook echt uit. 

Zo achtervolgt de Acheron 'ons' schip. HMS Surprise, en in dichte mist lukt het de Fransen het schip (bijna) te verwoesten. Maar kapitein Aubrey laat het er niet bij zitten, en laat de Surprise geheel en al repareren. Het wordt door sommigen als gekkenwerk bestempeld, die vinden dat ze eigenlijk terug naar huis zouden moeten.

. 

Even tussendoor: wat erg leuk is, is te merken dat er kinderen aan boord zijn, officiertjes in opleiding. Één van hen raakt tijdens het gevecht tegen de Fransen een arm kwijt. 

Een ander wordt door de bijgelovige bemanning ervan beschuldigd dat hij de brenger van het kwaad is, ze denken dat het schip gedoemd is onder te gaan. De jongen wordt zodanig gepest, dat hij het leven niet meer aankan, en hij stapt overboord, met een kanonskogel in zijn handen. 

Deze arme ziel, bevoorrrecht door zijn klasse, maar gepest vanwege zeemans-vooroordelen, pleegt zelfmoord. 

Het schip passeert de Galapagos-eilanden, een luilekkerland voor Dr. Maturin. Maar Aubrey wil er niet van weten voor natuurkundige uitstapjes te stoppen, en gaat verder. Er is nu een conflict tussen de twee vrienden, de muziekinstrumenten worden niet meer aangeraakt. 

Per ongeluk wordt Maturin neergeschoten, een buikwond. Er is alleen een soort verpleger die nu voor arts moet spelen. Maturin opereert zichzelf.

Aubrey wacht braaf tot Maturin klaar is op de Galapagos. 

Ik geloof dat Aubrey hierdoor een beetje tot inkeer komt, en hij vindt het goed dat Maturin naar de Galapogos gaat om onderzoek te doen. 

Natuuronderzoekers. Helaas moesten alle mandjes weer leeggegooid worden. 

Als hij daar doorloopt, ziet hij de Acheron liggen. Hij gooit nu al zijn verzameling diertjes weg, omdat hij wel begrijpt dat deze keer het vechten voorgaat. 

De taken worden verdeeld voor de aanval. Aubrey heeft zomaar van een van de bemanningsleden een klein scheepsmodel van de Acheron gekregen, waardoor hij weet waar de zwakke plekken ervan liggen. Er volgt een zeegevecht - voor mij is dat altijd wat vervelend, dat vechten altijd op die RTL-zenders; al snap ik ook wel dat het in deze film niet zonder kan. Natuurlijk is de overwinning dit keer aan de kant van de Engelsen. In triomf gaan ze dit keer naar huis. 

Lt. Pullings, James d'Arcy. Hij krijgt het bevel over de in beslag genomen Acheron.

Totdat Aubrey ontdekt dat hij belazerd is: de kapitein van de Acheron leeft nog wel. Hij moet er alsnog achteraan. Een mooi einde van deze film.

De details: het haar klopte....

De napoleontische hoed....

De instrumenten

Het eerste schot, dat eruit zag als een bliksemflits.

Al houd ik niet van vecht-scenes, de aankleding was wel weer fantastisch!

Er viel nog iemand uit het want. Er moesten wrakstukken losgeslagen worden, of het hele schip zou zinken. Maar met die keuze verdronk de jongen die overboord geslagen was. 

Aubrey is zelf ook een vechtjas. Wel een goede kapitein voor zijn bemanning.

Zoals hier, waar hij de herstellende gewonde jongen opzoekt. Deze ligt trouwens in bed, de gezonde bemanning slaapt in hangmatten. 

Volgens mij ken ik hem van The Lord of the Rings? 

Ik las, dat deze films een aantal Oscars verloor aan The Lord of the Rings...

Moedig officiertje. Neemt het commando van het schip over, als de Acheron geënterd is. Mist één arm. 

Regisseur Peter Weir op de set. 

Goeie trailer!