Liberería Praga, Granada, Calle Gracia; deze meneer hielp ons heel goed een boekje over Mariana Pineda te zoeken.
Dit winkeltje
En dit is het boekje
Ik geef hierbij mijn vertaling. Excuses voor de houterige vertaling, ik heb mijn best gedaan. :-)
Voor de Raadsleden van de Gemeente Granada,
De Schrijfster,
Eulalie-Dolores
26 mei 1993.
[Voorwoord]:Ik geloof, dat het een schot in de roos was van de gemeenteraad die ik voorzit om de Granadese schrijfster Eulalia-Dolores de la Highuera opdracht te geven voor het verzorgen van deze publicatie, die het leven van Mariana Pineda beknopt weergeeft.
Vanaf de dood van deze Heldin voor de Vrijheid, is Mariana Pineda de bevolking van Granada steeds bezig blijven houden met alles over haar zo heroïsche persoon, die meer dan een gewoon een legende lijkt te zijn in Granada.
Haar stoffelijke resten verbleven jarenlang in dit gemeentehuis. Totdat in 1856, zoals vermeld staat in de gemeentelijke archieven, het de kwestie was om 'definitief een eerbiedwaardige plek te zoeken, waar die resten permanent konden verblijven voor het nageslacht, aangezien het een verplichting is van de dankbare bevolking om de herinnering aan helden in stand te houden, hen te eren en hen te prijzen.'
Elk jaar worden herdenkingsplechtigheden gehouden om haar en de verjaardag van haar tragische dood op 26 mei 1831 te gedenken.
Wij hebben bij het vieren van haar 162e sterfdag dit kleine boekje willen toevoegen aan de uitgebreide bibliografie van Mariana Pineda, om zo elke keer de kennismaking met haar voor oude en nieuwe generaties te vergemakkelijken.
Jesús Quero Molina\
Burgemeester van Granada
Mariana Pineda, 1804-1831
[Hier begint het eigenlijke boek]:
Grondig, gevarieerd en talrijk is de bibliografie die over de Granadese en fascinerende Maria Pineda geschreven is. Leven, theater, poëzie, studies, artikelen enzovoorts. Dit is niet verbazingwekkend, hoewel er net na haar dood dood een zware en beangstigende stilte bleef hangen: die van de laatste jaren van de heerschappij van Fernando VII, in een bedroefd Granada, dat het zwaard van de absolute macht boven de hoofden van haar inwoners voelde hangen.
Enkele jaren nadien - in 1836 stierf Fernando VII - begon de interesse voor Mariana Pineda overvloedig te stromen. De eerste biografie geschreven door José de la Peña y Agüayo, die in de valkuilen van het sentimentele gevallen was, vertelt minutieus over haar leven, maar bovenal over haar dood, met veel details over de rechtszaak. Weer later verbreken verhalen, populaire vertellingen, wonderen en meer, de voorbije stilte en lijkt het leven van Mariana onwerkelijk en bedacht.
Ferdinand VII. geportretteerd door Goya. Hij stond de absolute macht voor. Tegenstander van de liberalen, die voor de constitutie waren. Bij deze laatste stroming hoorde Mariana Pineda.
Dezelfde, ouder. Leefde van 1784-1833.
In 1928, schrijft Federico García Lorca de 'Populaire Romance in drie Prenten'. Hij vertelt, dat toen hij 'aan de hand van zijn moeder op een dag van een klein dorpje naar Granada ging, hij haar vroeg om hem nog eens de populaire romance die aan kinderen verteld werd voor ogen te schilderen. En hoe hij, met angstig hart, vol spanning allerlei dingen wilde weten en vele zaken navroeg, en tot de conclusie kwam dat Mariana Pineda een wonder van een vrouw was, en dat de motor van haar bestaan de liefde voor de vrijheid was.' Zo droomde Federico sinds zijn kindertijd over het schone en korte leven van de martelares, in het wit gekleed, met los haar los en een melodramatische haast sublieme gezichtsuitdrukking.
Het boekje van Lorca, in twee uitvoeringen; links met tekeningen van de schrijver zelf.
Federico Garcia Lorca, 1898-1936. Voor hem werd Mariana Pineda het symbool voor de vrijheidsstrijd in de Burgeroorlog.
En inderdaad subliem was het leven van 'de schone van Granada', zoals ze door de mensen genoemd werd. Zij was rustig toen zij de dood tegemoet trad, indrukwekkend, trouw aan zichzelf en aan de vrienden van wie zij het leven redde, door hun namen te verzwijgend toen ze stierf. Wat een trouw en een noblesse!
Granada, met de Sierra Nevada op de achtergrond
Zij werd geboren als Mariana Francisca de Paula Cecilia de Pineda, op één september 1804. De volgende dag werd zij gedoopt door pater Juan María Hinojosa, in de parochie van Sint Ana.
Standbeeld voor Mariana Pineda in Granada, Plaza de Mariana Pineda.
Sint Annakerk, waar Mariana gedoopt werd en trouwde.
Mariana Pineda
Het leven van dit kind was niet gemakkelijk. Zij was de dochter van kapitein Mariano de Pineda, die van Lucena naar Sevilla vluchtte, met de vrouw die later haar moeder zou worden. Maria Dolores is geen persoon die waardig genoeg is voor Don Mariano. En aangezien zij niet getrouwd waren, eiste Señor Pineda via een rechtszaak zijn dochter op, omdat ze 'waardig was om opgeleid te worden aan de zijde van een illustere vader.' Hij eist dat hem onmiddellijk zijn dochter wordt overgedragen, die ten slotte in zijn huis geplaatst wordt. Maar Don Mariano, wellicht gebukt onder smart, sterft enkele dagen later.Toen ze één jaar oud was, hield de wees Marianita dezelfde naam, toen ze erkend was door haar oom van vaderskant, José de Pineda. Maar in het huis van haar oom vestigde het meisje zich evenmin, want hij was in het huwelijk getreden; en de vrouw stemde er niet mee in met het meisje samen te wonen. Als haar voogd werd aangesteld José de Mesa en zijn vrouw Ursula de la Presa. En zij zijn eindelijk wel echte ouders voor haar, voor altijd, want zij boden haar een warm thuis.
Mariana Pineda neemt afscheid van de nonnen van het klooster van Santa Maria uit Egypte om naar de gevangenis te worden gebracht. Isidoro Lozanao, 1862.
Weinig meisjes worden zoals zij beschouwd 'als een wonder van schoonheid'. Slank, blond, met een teint van paarlemoer, blauwe ogen, 'waardoor ze een constante rij van aanbidders had'. Spoedig begaf Mariana zich op het pad van de liefde. Toen ze veertien was, maakte de kadet Don Manuel de Peralta haar het hof. Ze verloofden zich. En in dezelfde parochie waar ze gedoopt werd, trouwde ze.Kort, snel voorbijgaand, maar intens zijn de etappes in het korte leven van Mariana Pineda. Ze was drie jaar getrouwd en middenin haar gloedvolle jeugd werd haar geluk afgebroken. Ze bleef al op haar achttiende in de bloei van haar leven als weduwe achter. Met twee kinderen, José van twee jaar en Ursula van anderhalf. Ofschoon er in het leven van deze vrouw er altijd iets mysterieus was of méér, wat betreft de kinderen. Sommige schrijvers vermelden dat ze, nog een kind kreeg genaamd Luisa. toen ze al weduwe was.
Tekst op haar graf, Kathedraal Granada.
Op het Casa Mariana Pineda
Plek waar ze werd terechtgesteld, aan de wurgpaal.
Casa Mariana Pineda, thans museum.
Binnen het museum.
Kist waarin haar stoffelijke resten werden overgebracht. Wordt nu weer gebruikt tijdens herdenkingstochten.
Zoals hier.
Nog weer een plaatje van het interieur van het museum.
Onderin de kathedraal, begraafplaats.
Met andere grootheden uit de geschiedenis.
Nogmaals haar grafsteen met inscriptie.
Groot was de moedeloosheid van de jonge weduwe, bij het zo vroeg afbreken van haar huwelijk. En zwaar en langdurig voelde zij de triestheid in het genezingsproces, tot ze een punt bereikte dat men vreesde voor haar leven. Meer dan een jaar duurde het opnieuw uitbotten van de levenskrachten van Marianita. Maar dan is zij weer terug, nog vrouwelijker, nog schoner, nog zekerder. Op dat punt van haar leven begint zij te werken aan de warboel van de politiek, zonder haar kinderen of huiselijke haard te verwaarlozen, en stelt zij haar intelligentie, haar hart en haar huis in dienst van de liberalistische idealen.Granada was in dat tijdperk een van de meest getroffen steden, onder het strenge toezicht dat de voorstanders van de absolute monarchie oplegden aan de revolutionaire idealen; de stad was verarmd en leed honger, de gemeenschap had geen middelen om die problemen op te lossen. Mariana, een gevoelige en tegelijkertijd onrustige vrouw, moedig, met een sterke wil en een rotsvaste trouw, bezocht haar gelijkgezinden in de gevangenis, maakte valse paspoorten voor hen, verborg hen in haar huis en hielp hen vluchten.
Generaal Rafaël del Riego, 1784-1823. Speelde een sleutelrol aan de kant van de liberalen, dus tegenover Ferdinand VII. Ook Riego werd een held van de Tweede Spaanse Republiek, 1936-1939.
Er waren veel mannen die haar het hof maakten. Kapitein Brodet leerde zij kennen in het huis van de Graven van Teba, de ouders van Eugenia de Montijo. De 'burgemeester van de misdaad', Ramón Pedrosa y Andrade, die de directe oorzaak was van haar dood, volgens de 'vox populi', omdat hij verbitterd was door de minachting van de schone. De uit Malaga afkomstige Markies van Salamanca, 'die verliefd werd op deze intelligente vrouw van uitzonderlijke schoonheid, met verheven idealen.' Of de aantrekkelijke Fernando Alvarez de Sotomayor, die zij geholpen had om te ontkomen aan de cel, door hem te voorzien van een monnikspij. Een persoon aan wie het haar toegewijde volk deels haar zwijgen, haar heldendom, en de grote liefde van haar leven toeschreef.Ramón Pedrosa voelde zich behoorlijk gekwetst, en op weinig eervolle wijze vergewiste hij zich ervan dat Mariana enkele borduursters van het Albaycín belast had met het maken en borduren van een vlag, met de woorden Gelijkheid, Vrijheid, Recht. De borduursters gaven de opdracht die van Pedrosa kwam, terug aan Mariana zonder hem te af te maken.
Zo liet Pedrosa een huiszoeking verrichten, waardoor hij erachter kwam dat hij onder het fornuis het materiaal ontdekte voor het maken van de vlag. Vanaf dat moment is Mariana Pineda verschrikkelijk geïsoleerd in haar eigen huis in de Adelaarstraat nr. 6,waar later het onderzoek start en de ondervragingen van haar voogdes Doña Ursula, de twee dienstbodes en de knecht José.
Mariana vindt de moed om te weigeren verklaringen af te leggen. Er volgen bedreigingen, smeekbedes, beloftes van Pedrosa. Mariana vindt nog meer kracht, wanneer ze zegt dat ze niet wil dat haar kinderen zich zullen schamen voor haar op de dag van morgen, noch dat ze wil dat haar naam met afschuw wordt uitgesproken door Granada. De dramatisch situatie wordt nog erger als de hardhandige Pedrosa verordent dat ze naar de zogenaamd vrome gevangenis voor vrouwen gebracht wordt, de Egyptische Santa Maria, die op die dag van maart voor het eerst in gebruik werd genomen. dat voorjaar. (José Martín Recuerda, schreef het werk 'Las arrecogías del Beaterio de Santa Marian Egipciaca', dat reflecteert op de laatste dagen van Mariana Pineda.)
Het boek van Recuerda. Zie DEZE WEBSITE voor meer informatie over dit boekwerk. Arrecogidas is een ander woord voor Recogidas.
Hier leefde zij als gevangene de laatste twee maanden van haar korte leven hopende, dat handen haar vrij lieten, vleugels, harten haar verlosten. 'Men vergeet'- zei ze tegen Pedrosa - 'dat als ik sterf, heel Granada mee moet sterven. En dat veel edelen mij moeten vergeven en verlossen, omdat ik ook edel ben.'Niets van dit alles gebeurde. Tussen hoop en vrezen gingen de dagen voorbij in het klooster aan de Calle Recogidas. Haar doodvonnis werd haar ten slotte medegedeeld, dat ze waardig, zonder zichtbaar te beven aanhoorde. En toen ze het haar hadden voorgelezen, knielde ze voor een portret van de Maagd van Smarten, en bad hardop voor haar kinderen. Toen ze eenmaal afscheid had genomen van de nonnen, stapte ze in een rijtuig dat stond te wachten bij de poort, en werd ze naar de straat van de Grote Gevangenis gebracht. Hier volhardde ze opnieuw, met een bewonderenswaardige moed en met haar heldere stem bracht ze geen enkel woord uit dat het leven van andere personen in gevaar zou kunnen brengen.
Calle Carcel Alta, Granada.
In het boek van aankomst en vertrek van gevangenen van de Carcel Baja staat genoteerd dat 'op 24 mei 1831, Dona Mariana Pineda hiereen werd overgebracht vanuit het klooster Santa Maria Egipciaca.
Calle Carcel Baja'
In de drie dagen dat ze in de kapel verbleef, hield ze zich bezig met regelingen betreffende haar laatste wil, haar eigendommen, verzoeken en afscheid van haar familie en vrienden. Maar als ze haar kinderen noemde kon ze haar tranen niet bedwingen. Geknield voor de bisschop biechtte ze en later kreeg ze de Heilige Communie.
Een merkwaardig detail van deze gevoelige vrouw met een gracieuze geest vertelt Antonina Rodrigo in haar complete en geweldige biografie Mariana Pineda, Heldin van de Vrijheid.
Biografie van ik meen 1964, door Antonina Rodrigo.
Zij zegt, hoe haar verteld werd dat zij de jurk moest uittrekken die ze aanhad, aangezien ze een of ander gif in zou kunnen nemen dat ze verborgen hield. De beklaagde bood geen enkele weerstand. Minuten later kwam de vrouw van de burgemeester binnen, vergezeld van een bediende. Nederig stemde Mariana in met het verruilen van haar jurk voor een andere, die ze meegebracht hadden, een kledingstuk dat bestemd was voor veroordeelden.
Het haar van Mariana werd in het wilde weg afgeknipt door de mannen, terwijl ze het haarlint en de haarspelden die ze droeg verwijderden. Met alles stemde Mariana in, met trotse minzaamheid. Maar toen de knecht zich voorbereidde op het losmaken van haar kousenbanden, reageerde ze heftig en woedend schreeuwde ze: 'Dat niet! Nooit zal ik erin toestemmen dat ik maar voor de helft bedekt naar het schavot zal gaan. Laat die ministers die dwingelandij achterwege laten, en er zeker van zijn dat ik, hoewel ik middelen zou kunnen vinden om me van het leven te beroven, dat niet zal doen, omdat ik het van hogere waarde acht het schavot te bestijgen, en mijn godsdienst mij verbiedt zelfmoord te plegen.'
Op 26 mei, bij het krieken van de dag, hebben de boodschappers van de dood haar weggehaald. In de kloostercel verscheen de beul en een paar Broeders van Barmhartigheid. Ze vertrokken zwijgend. Een enkele tamboer accentueerde de dramatische stilte. Een grote rij monniken, bodes, cavaleristen en infanteristen, waartussen Mariana zich bewoog. Gezeten op een muilezel, met bloemen die op lelies leken. Zwarte, lichtgrijze schoenen van geitenleer. Een soort zwart tuniek bedekte haar jurk ten dele.
Daar was de beangstigde menigte rondom het schavot, die Mariana zag komen, en de priester die daar op haar wachtte, om haar de zwarte treden te helpen opgaan die haar naar haar dood voerden. Boven haar maakte de priester het kruisteken, terwijl de beul een einde maakte aan haar leven. Een fijne regen viel smartelijk en ..... 'aan haar voeten werd gehuild.'
Ze werd begraven in de nabijgelegen begraafplaats 'de begraafplaats van Almengor', ook genoemd het kerkhof van Beyro, of van de Tinajerías. Het graf was voor dertig jaar. Toen Mariana Pineda daar vijf jaar begraven lag, ondergingen haar stoffelijke resten gedurende een aantal jaren een serie van veranderingen, waarbij het erop leek dat men niet de rustplaats gevonden had die haar toekwam, net zo min als in haar leven: de Kathedraal, de kerk van de Maagd van Smarten, het Gemeentehuis et cetera. Vanaf 1836 tot 1856, 20 jaar, waarin ten slotte de dienst doende gemeente besloot haar 'de zekerheid en het haar verschuldigde decorum' te geven, vonden de resten van Mariana geen rust. En Antonina voegde deze beroemde woorden eraan toe: 'Wie waren dat? We kennen hun namen niet, maar we kunnen bevestigen dat het Granada was, dat dit lyrische en gevoelvolle eerbewijs niet had kunnen leveren; de inwoners die zij bevrijd had met haar zwijgen, met het offer van haar eigen leven.'
De resten van Mariana Pineda vonden geen rust. De leden, die de Commissie van het Jaarfeest in dat jaar begeleidden, stelden zich ten doel die veelvuldige verhuizing van de resten van Mariana te staken. De gesprekken tussen de Gemeente en het kapittel van de kathedraal leidden tot het besluit, waar haar resten begraven moesten worden, zelfs dat 'er een verplichting was van het dankbare volk om haar te eren, en de herinnering aan zijn helden levendig te houden en hen te verheerlijken.'
aldus het verzoek van de Gemeente, gericht aan het kapittel.
De Gemeente gaf opdracht een fraaie begrafeniskoets te bouwen, waarin zij naar de kathedraal werd overgebracht. Mariana Pineda trok voor de laatste keer door de Granadese straten en verblijft sinds 1856 in voornoemde crypte van de Kathedraal.
Langzamerhand werden de eerdere heftigheden, verbitteringen en gewelddadigheden verzacht, van de eerste gedenkdagen. En zo kon de zeer eerbiedwaardige gemeente van Granada die blijven organiseren.
Tijdens het eerste eeuwfeest van de terechtstelling van Mariana in 1931, toen de Spaanse Republiek pas uitgeroepen was, werd de grootse vrouw herdacht: conferenties, theater, optochten. In Granada stroomde de politieke en culturele nationale en plaatselijke Spaanse elite samen: Conferenties in El Ateneo, verzorgd door Juan José Santa Cruz; in het Centro Artístico, door Soriano Paresa; in de universiteit, door Pareja Yébenes, enzovoorts, en Fernando de los Ríos leidde de optocht samen met Federico Garcia Lorca. De dag werd verklaard tot Plaatselijke Feestdag.
Op het terrein dat zich bevond voor de Ark van Elvira, waar Mariana terechtgesteld was, verrees - nu Fernando VII immers al dood was - een stenen kruis ter herinnering aan haar, waarop stond:
OP 26 MEI 1831 WERD OP DEZE PLAATS DIE BESTEMD WAS VOOR HET VOLTREKKEN VAN LIJFSTRAFFEN AAN CRIMINELEN MARIANA PINEDA OPGEOFFERD OMDAT ZIJ VURIG STREEFDE NAAR VRIJHEID.
Zo kort, veraf en dichtbij was haar leven. Diep ontroerde de dood van Mariana Pineda, 26 lentes jong, mooi en eenzaam. Deze vrouw, vaandel, mythe en legende, Granadese vrouw. Vroeger, in dat Granada van monniken van de achttiende eeuw, zowel als in de decadente Granada van vandaag, heeft zij ons geïnspireerd om te leven.
Het kind Féderico herinnert zich de spelen in een kring van zijn jeugd, hoe die zich ritmisch openden en sloten, terwijl zij intussen zongen op een toon die hem tragisch voorkomt.
In de lucht van deze stad, die verbazingwekkend en wonderbaarlijk blijft totdat het licht met moeite weggaat, zingen de kinderen al niet meer op de gehavende pleintjes van tegenwoordig, evenmin als de vogels, die ervandoor gaan omdat ze hun groene schuilplaats kwijt zijn. En hoewel de lucht en het klimaat anders mogen zijn, kun je misschien, in een vergeten hoekje, op dat ene verloren plaatsje, of in dat witte en verlaten Albaycinerse steegje, nog die romance horen, die eenvoudige mensen zongen:
Oh! Wat een intens droeve dag in Granada
die de stenen deed huilen
bij het zien hoe Mariana stierf
op het schavot omdat ze niet getuigde.
Marianita die in haar kamer zat
dacht onophoudelijk hieraan:
Als Pedrosa me eens ziet terwijl ik hier
het vaandel van de vrijheid aan het borduren ben!
Oh, wat een intens droeve dag in Granada
die de stenen deed huilen
bij het zien hoe Mariana stierf
op het schavot omdat ze niet getuigde.
Hoe wit was de lelie die zij afsneden
hoe rose de bloem die zij afsneden
hoe wit ook de lelie die zij afsneden
nog schoner was haar ziel.
Ach! wat een intens droeve dag in Granada
die de stenen deed huilen,
bij het zien hoe Mariana stierf
op het schavot omdat ze niet getuigde.
[Noot 1 AdW: Het gedicht is van Federico García Lorca, en vormt het begin van zijn toneelstuk Mariana Pineda.]
Noot 2 AdW: Citaat van internet:
Sepultura de Mariana Pineda:Los restos de Mariana de Pineda fueron inhumados en el cementerio de Almengor, lugar próximo al de ajusticiamiento, situado junto al rio Beiro, frente a la que en el siglo xx fue Prisión Provincial de Granada. En 1836 fueron exhumados y depositados sucesivamente en la basilica de la Virgen de las Angustias, en capilla del oratorio de la casa consistorial y en la iglesia del Sagrario, entre 1844 y 1854. El 9 de septiembre de este último año se volvieron a exhumar, colocándose la urna de nuevo en dependencias municipales. Finalmente, en 1856, los restos de Mariana de Pineda fueron depositados en la cripta de la catedral de Granada, donde permanecen, bajo una sencilla lápida, con el siguiente epitafio:
Kort overzichtsfilmpje, weliswaar Spaans, maar met mooie beelden; en het gedichtje van Lorca.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten