Des hommes et des dieux, Xavier Beauvois, 2010.

Hoes

De titel van de film verwijst, naar men zegt, naar psalm 82:

Psalm 82:

God staat op in de hemelse raad,

hij spreekt recht in de kring van de goden:

'Hoe lang nog oordeelt u onrechtvaardig

en kiest u partij voor wie kwaad doen? sela

Doe recht aan weerlozen en wezen

kom op voor verdrukten en zwakken,

bevrijd wie weerloos zijn en arm,

red hen uit de greep van wie kwaad wil.

U toont geen inzicht, geen begrip,

en doolt in duisternis rond,

de aarde wankelt op haar grondvesten.

Ooit heb ik gezegd: "U bent goden,

zonen van de Allerhoogste, allemaal."

Toch zult u sterven als mensen,

ten val komen als aardse vorsten.'

Verheft u, God, spreek recht op aarde,

alle volken behoren u toe.

Het klooster te Tibhirine

De film gaat over de monniken in een trappistenklooster in het Algerijnse Atlasgebergte, vlak bij het plaatsje Tibhirine. De monniken daar hebben een nauwe band met de moslimgemeenschap, zij delen voedsel (bijvoorbeeld zelfgemaakte honing) en kleding aan hen uit, en de dokter-monnik Luc verzorgt de zieken.

Voedsel uitdelen

Ziekenverzorging

Als de film begint - die naar de werkelijkheid is gemaakt - is er al een hele geschiedenis aan vooraf gegaan (die wij dus niet te zien krijgen.) De prior Christian heeft in het leger gediend, en op een zeker moment is toen zijn leven gered door een moslim, Mohammed. Dat kostte Mohammed, die een vrouw en kinderen had, wel zijn eigen leven. Van toen af heeft Christian de Chergé als leitmotiv voor zijn leven betracht: 'niemand heeft groter liefde dan wie zijn leven geeft voor zijn naaste.' Anders dan het oude, koloniale bekeringsstreven zocht hij er in zijn klooster te Tibhirine naar hoe godsdiensten konden samenleven. Een deel van het klooster werd zelfs ingericht als moskee. De godsdiensten gingen niet in elkaar op, ze co-existeerden. Hun gebeden gingen als in een dans om elkaar heen.
Op kerst-avond 1995 dringt een GIA-commando (Groupe Islamiste Armée) onder leiding van Sayah Attiyah het klooster binnen op zoek naar geneesmiddelen en geld. Dit stuk is weer wel te zien in de film.

Sayah  Attiyah

De gewonde die hij binnenbrengt.

Die wapens wil Christian niet.

Een respectvol afscheid.

'Dans ce monastère, les armes n'entrent pas', zegt de prior. Waarop de aanvoerder tot Christian zegt:
'Vous n'avez pas le choix! Je hebt geen keuze.
Toch is diens antwoord: 'Si, nou avons le choix.' 
De monniken en de rebellenleider scheiden in vriendschap, de monniken leven verder. Er is veel discussie onder de mannen, niet iedereen is het zomaar eens met het gevaar waaraan Christian de hele gemeenschap blootstelt. 
Toch groeien ze naar een eenheid toe. Ze bidden samen, blijven hun werk doen zoals altijd. 
Het Algerijnse leger intussen wil hen weg hebben uit het klooster, omdat ze de veiligheid van de monniken niet kunnen garanderen. De monniken weigeren dit. 

Hier komt het leger de monniken manen te vertrekken. Dat weigeren de ze.

Gesprekken over de te volgen gedragslijn

Deze monnik gaat onder zijn bed liggen als het leger binnenvalt. Zodoende ontkomt hij.

Op een dag worden ze weggehaald uit het klooster. Twee van hen ontkomen hieraan, de rest moet mee. We zien ze in een rij achter elkaar weglopen in de kou, de mist, de sneeuw. Dat is het einde van de film. 

Het barre einde.

De zeven werden vermoord. In 1996 werden alleen hun afgehakte hoofden gevonden. Het schokte de hele wereld. De moord op 'de zeven van Thibhirine'  is nooit opgelost, al kwam later wel naar boven dat ze waarschijnlijk gedood zijn door een fout van het Algerijnse leger, die de islamisten in een kwaad daglicht wilden stellen. 
Er wordt ook wel een verband gelegd met de Zevenslapers van Efeze: zeven christenen die werden ingemetseld in een grot vanwege hun geloof, driehonderd jaar sliepen, en toen bevrijd werden. Ze kwamen in een stad met allemaal kruisen, het geloof had intussen gezegevierd. 

Afbeelding van de Zevenslapers; er bestaat ook een Moslim-variant van deze legende. 

Dit zijn de zeven vermoorde monniken:

Frère Christian (Christian de Chergé). Moine et prêtre, 59 ans, Prieur au monastère.
Entré au monastère de l'Atlas en 1964, il a fait son noviciat à l'abbaye d'Aiguebelle.
Frère Christophe (Christophe Lebreton). Moine et prêtre, 45 ans, Sous-Prieur et Maître des novices.
Entré à l'abbaye de Tamié en 1974. Il est parti en Algérie en 1987.
Frère Bruno (Christian Lemarchand). Moine et Prêtre, 66 ans, Supérieur de l'annexe du Maroc.
Entré à l'abbaye de Bellefontaine en 1981, il est parti en Algérie en 1989.
Frère Luc (Paul Dochier). Moine, 82 ans, Médecin.
Entré à l'abbaye d'Aiguebelle en 1941, il est parti en Algérie en 1946.
Frère Célestin (Célestin Ringeard). Moine et prêtre, 62 ans.
Entré à l'abbaye de Bellefontaine en 1983, il est parti en Algérie en 1986.
Frère Paul (Paul Favre-Miville). Moine, 57 ans.
Entré à l'abbaye de Tamié en 1984, il est parti en Algérie en 1989.
Frère Michel (Michel Fleury). Moine, 52 ans.
Entré à l'abbaye de Bellefontaine en 1980, il est parti en Algérie en 1984.

De grot van de zeven slapers te Efeze. 

Het boek van Koraïchi, om de monniken te eren; zie onder en boven. 

 

Hier enkele namen van deelnemende auteurs aan dit boek.

Er bestaat een prachtig boek, van de kunstenaar Rachid Koraïchi, ter hommage aan de zeven monniken. Het heet Les sept dormants, sept livres sur les sept de Tibhirine. Elk hoofdstuk is aan een monnik gewijd, en is door een andere schrijver geschreven. De titel verwijst naar Soera XVIII uit de Koran,  getiteld De grot. Er wordt een verband gelegd tussen deze legende en leven en sterven van de monniken.
Ik geef hier wat links, en vermeld tevens dat deze film bekroond is met de Grand Prix van Cannes.
RECENSIE NRC
RECENSIE VOLKSKRANT
BERICHTEN UIT HET VERLEDEN
RECENSIE FILMKRANT ;
CHRISTINE GRUWEZ:

Onde de volgende link:GEESTELIJK TESTAMENT CHRISTIAN kan men dat testament lezen. Prachtig!

Er is ook een cd met de muziek uit de film.

Regisseur Xavier Beauvois.

De echte monniken....

De sterren op het filmgala. Hierna een selectie uit de cast:

Michael Lonsdale

Hoofdrolspeler Lambert Wilson

Een prachtige scene in de film: het laatste avondmaal; met muziek.

Opnamen: de film werd in Marokko opgenomen, in het klooster van Toumliline. De situatie in Algerije was nog steeds niet veilig genoeg om daar te kunnen filmen. De acteurs volgden voorafgaand een stage in de Abdij van Notre-Dame van Tamié, waar sommigen van de echte monniken ook hadden verbleven voor ze naar Tibéhirine verhuisden. Ook de overlevende monnik gaf raad en advies. Hij vond de film heel knap gemaakt. Zelfs al waren alle feiten niet perfect naverteld, de sfeer en de twijfels waren schitterend weergegeven.

• Trailer
• 
• Grafstenen monniken, Tibhirine.
•