maandag 28 juli 2014

Oorlog en Vrede, deel 1. Lev Tolstoi, 1869.

Omslag
Er zijn verschillende versies van dit boek, ik kan niet zeggen van welke versie dit een vertaling is. Het bestaat uit twee delen, en beslaat de oorlogen tussen Frankrijk en Rusland van 1805 tot 1814.

Ton en ik hebben dit boek aan elkaar voorgelezen na de warme maaltijd. We zijn nu op de helft: de verloving tussen Natasja Rostov en Andrej Bolkonski is verbroken door Natasja. De reden is dat Natasja verleid is door Anatole Kuragin, de broer van de mooie, maar slechte Helena. Tot zijn grote verdriet is Pierre Bezoechov met haar getrouwd.
Het boek wisselt familiale gebeurtenissen af met oorlogshandelingen.
Ton en ik genieten van de manier waarop Tolstoj schrijft. Hij laat in zijn zinnen tegelijkertijd zien wat iemand werkelijk denkt of voelt, hoe hij vindt dat hij zou moeten zijn, en wat hij denkt te laten zien. Deze stukken zijn juweeltjes van inzicht!
Ook wat er op de slagvelden gebeurt is onthullend. De soldaten streden zich met groot plezier dood voor hun keizer. Het:  'Hoera!' ligt hen in de mond bestorven.
Opvallend is, hoe veel er gegokt wordt, en hoeveel geld er verloren raakt. Niet alleen met speelschulden. De vader van Natasja bijvoorbeeld verliest buitengewoon veel geld door de grootse feesten en maaltijden die hij voor zeer veel mensen aanricht. De kinderen moeten dat met een verstandig gesloten huwelijk (bruidsschat!) goedmaken voor hun ouders.
De vader van Andrej is een vreselijke man, die zijn dochter Marja laat lijden. Zij doet dat overigens graag voor haar vader. Intussen rijzen mij de haren erom te berge!
Pierre is een schat, een dikzak, goedig. Als hij inziet dat hij met de verkeerde getrouwd is, gaat hij naar de vrijmetselaars om aan zichzelf te werken. Pierre is vriend van Andrej.
Natasja is een vrolijke, levenslustige meid. Naar haar is het boek van Orlando Figes genoemd, Natajsa's Dans. Op een jachtpartij danst zij met de gewone mensen, alsof het haar in het bloed zit. Daarmee geeft ze te kennen dat ze de ware Russische ziel heeft.
Natajsa is bevriend met Sonja, een nicht die bij hun thuis is opgegroeid. Sonja trouwt met Boris.

Bij de legeronderdelen horen onder andere de namen vorst Bagration, Denisov, Koetoezov, Nikolai Rostov.
Tolstoj's belangrijkste leerstuk is dat de geschiedenis niet door zogeheten 'grote persoonlijkheden' wordt gemaakt, maar door de alledaagse strevingen van gewone mensen. Zelfs oorlogen worden niet door generaals gemaakt maar door de kleine luiden op het slagveld. Daarom was Tolstoj een bewonderaar van de Russische bevelhebber Koetoezov. Die beval alleen wat zijn mensen toch al deden. Sloegen ze op de vlucht, dan beval hij de terugtocht. Braken ze door, dan beval hij de aanval.
Oorlog en Vrede is een roman, en tegelijk een geschiedenisboek - maar dan wel de geschiedenis zoals Tolstoj hem zag. Hij legt hier ook verantwoording van af. Zo is de inval in Rusland in 1813 volgens Tolstoj een noodzakelijke samenloop van omstandigheden (en toevalligheden) geworden, en was door niets meer terug te draaien.

De uitgave die wij hebben gelezen was een boek van mijn moeder, van Van Loghum Slaterus uit 1949. Spelling en woordkeuze zijn merkwaardig ouderwets. het boek is geïllustreerd met lithografieën. Aan de onderkant was waterschade.

Van mijn moeder stamt de uitdrukking: Typisch Tolstoi!' - Die bezigde ze ook, toen het over heel iemand anders ging. ;-)
Leuk om te weten, dat het boek eerst als feuilleton verscheen.
De auteur.
Zie verder de recensie van  TROUW.
Ook is het nog misschien leuk mijn blog na te lezen over de film Oorlog en Vrede van Sergei Bondartsjoek .

We zijn met veel plezier verdergegaan met deel 2. Te zijner tijd volgt daar weer verslag van!
Ten slotte een filmpje over Tolstoi.


 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten