Jan Geurtz - Verslaafd aan Liefde, 2009.

Omslag

Ik wilde eigenlijk het boek Verslaafd aan denken lezen, van dezelfde auteur. Ik was op hem opmerkzaam gemaakt door de Hersenstichting.

Verslaafd aan denken, wie is dat nou niet? Ik in elk geval wel, met mijn gepieker nu en dan, in kringetjes ronddraaien met mijn gedachten, niet op kunnen houden met denken. Vooral 's nachts. :-)

Toen ik ging zoeken, bleek Verslaafd aan denken een tweeluik te vormen met bovengenoemd  boek. Vandaar dat ik dit dan maar het eerste las. Het is het oudste, en trouwens: het eerste beschikbaar bij de bieb.

Interview Bram van Splunteren (VPRO) met de auteur. Op YouTube is ook een deel 2 te vinden. Bij elkaar geeft dit een mooie samenvatting van het boek.

Geurtz is boeddhist. Wat hij zegt is, dat dat onze diepste kern goed is, en vol liefde. maar door de opvoeding is daar een laag van zelfafwijzing omheen gekomen. Daar weer omheen zit een laag met idealen waaraan we moeten voldoen van onszelf, met als doel van anderen te krijgen wat we nodig hebben aan liefde en erkenning. Vervolgens komen er nog twee onechte lagen, respectievelijk de lagen patronen in denken/voelen/gedrag, en ons imago.

Het is moeilijk om terug te keren naar ons diepste zelf. Maar daar gaat het wel om: dat is de uiteindelijke boodschap die Geurtz ons te vertellen heeft.

Het boek sprak mij aan, omdat ik er een boodschap in vond van hoe ik kan leren te stoppen met zelfafwijzing. Dat verhaal sluit precies aan bij wat ik bij Brechje heb geleerd. Geurtz gaat daar wat dieper en breder op in. Ik kreeg het gevoel wat meer 'gebruiksaanwijzing'  mee te krijgen. Zo raadt hij aan je niet tegen de werkelijkheid te verzetten. Dat leidt alleen maar tot dissociatie, dus uiteindelijk tot nog sterkere zelfafwijzing. 

Hij beveelt drie strategieën aan: allereerst de mahayana-strategie: het ontwikkelen van automatismen die positief zijn voor jezelf en voor anderen. Een 'overvloedigheidsbewustzijn' maken van je 'behoeftigheidsbewustzijn'. Dat betekent: we denken steeds dat we anderen nodig hebben om onze verlangens te vervullen, maar dat klopt niet met de diepste kern van ons wezen, die overvloedigheid is.  Een manier is, om je in een meditatie te laten vervullen van warmte en licht.

De hinayana-strategie houdt in, dat je situaties en gedachten die ellende veroorzaken elimineert of uit de weg gaat. Dus bijvoorbeeld geen vlucht meer in alcohol.

De vajrayna-methode richt zich op de doorgaans al negatief beschouwde emoties, en doorvoelt en transformeert ze.

 

De ware ontdekkingsreis is geen speurtocht naar nieuwe landschappen, maar het waarnemen met nieuwe ogen. - Marcel Proust.

Dit nieuwe waarnemen kan gebeuren als je het relatie-denken ('ik ben voor mijn welbevinden afhankelijk van de erkenning van anderen') opgeeft. Met de hulp van meditatie kun je proberen te komen tot oordeelvrij gewaar-zijn, de dingen waarnemen zoals ze zijn. Verder niets. Dát verandert iets in jezelf.

 

Tot zover kon ik het boek goed volgen, en dacht ik ook dat ik er iets aan had.

Ik begon er moeite mee te krijgen toen Geurtz steeds meer blijk gaf, dat 'gewone' relaties eigenlijk niet veel waard zijn, omdat ze jezelf en de ander beknellen. Meer dan eens bepleit hij echtscheiding. Ik vind dat op mijn leeftijd haast niet meer van toepassing. Bovendien weet ik dat allemaal zo net nog niet.  Echtscheiding is vaak slechter dan scheiden, ik denk aan het belang van kinderen. Ik denk ook aan opmerkingen van door mij zeer geachte therapeuten, die van mening waren dat een echtscheiding achteraf vaak een slechte keus bleek. Onnodig ook.

Ik ga dus lang niet in alles met deze meneer mee. Wel in de zoektocht naar het ware zelf, het binnenste. Waarvan ook ik denk dat het overstroomt van liefde. Dat het geen (zelf)afwijzing kent. Dus is het alleszins de moeite waard dat pad naar je eigen binnenste te bewandelen.

Meditatie helpt.

Wat ik ten slotte een mooi punt van herkenning vond, was de glimlach die Thich Nhat Hanh 'voorschreef'  bij het mediteren: het opent de weg naar de automatismen van overvloedigheid. De Vietnamees was me opeens een stuk duidelijker.

Een andere overeenkomst met Hanh was diens boekje 'Omhels je woede' : het houdt inderdaad in dat je je gevoelens erkent en oordeelvrij gewaarwordt. Het komt in zijn essentie volkomen overeen met wat Geurtz schrijft.

Mooi, hé?

En na al die opbeurende en hoopgevende woorden: op naar het volgende boek, Verslaafd aan denken.