zaterdag 30 november 2013

Bright star - Jane Campion 2009


Dvd-hoes
Deze week zond de BBC de film Bright Star uit, van Jane Campion. Het was midden in de nacht, maar met de dvd-recorder van UPC heb je een aantal voordelen: je kunt hem lekker opnemen, en bovendien kun je er zelf ondertiteling (in dit geval in het Engels) aan geven. Het maakte het volgen van de film voor ons stukken gemakkelijker.
Bright star

Bright star, would I were stedfast as thou art--
Not in lone splendour hung aloft the night
And watching, with eternal lids apart,
Like nature's patient, sleepless Eremite,
The moving waters at their priestlike task
Of pure ablution round earth's human shores,
Or gazing on the new soft-fallen mask
Of snow upon the mountains and the moors--
No--yet still stedfast, still unchangeable,
Pillow'd upon my fair love's ripening breast,
To feel for ever its soft fall and swell,
Awake for ever in a sweet unrest,
Still, still to hear her tender-taken breath,
And so live ever--or else swoon to death.

Jane Campion tijdens filmen Bright Star
Jane Campion heeft al vele mooie films op haar naam staan, waarvan de bekendste voor mij zijn: The Piano, An angel at my table en Portrait of a lady.
The Guardian geeft een mooie review van de film.
Zie hier tenslotte de trailer:
















Godengeschenk - Anna Mulder 2013

Dit is de schrijfster van het nieuw verschenen boek Godengeschenk, Anna Mulder.
Afgelopen dinsdag presenteerde zij haar debuutroman  in onze boekwinkel Het Leesteken.
Ik vind het bijzonder, omdat ik Anna ken als Diana, een van mijn zangmaatjes op het Waterlands Kamer Koor. Diana heeft heel veel vooronderzoek gedaan voor haar boek, dat in het oude Egypte speelt. Wij koorleden hebben daar nog een keer van mogen profiteren toen we gezamenlijk een excursie ondernamen naar het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden.
Ik bewonder Diana's werk dat ze heeft verricht met haar onderzoek, maar ook haar doorzettingsvermogen om haar schrijfwerk in een gedrukte uitgave te laten verschijnen. Erg leuk!
Ik heb Godengeschenk nog niet gelezen, het staat wel in mijn kast. Een leesverslag van de maar liefst 579 pagina's volgt te zijner tijd.
Klik hier om Anna Mulder te volgen op haar blog.

donderdag 28 november 2013

Baltische zielen - De lezing


 Jan Brokken

Op zondag 24 november kwam Jan Brokken naar Purmerend. Met de pianist Marcel Worms en de violiste Ursula Schoch. Zij is eerste violiste van het Concertgebouworkest, hij een bekende pianist (al was hij voor mij nieuw, bloos).
Jan Brokken vertelde uit Baltische Zielen. Maar ook als je het boek niet gelezen had, had je een prachtig en samenhangend verhaal uit zijn mond.
Hij begon met het Duivelspact te vermelden tussen Hitler en Stalin, waarbij de eerste Balten het land uit moesten, de Duitse. 72.000 vluchtten naar Polen, waaronder de familie Van Wrangel.  Lotti kwam naar Nederland, leerde de taal accentloos en werd hoofdredacteur van Marion, voor knippatronen.
In 1940 kwam de deportatie van de tweede groep, de 'anti-sovjet-elementen', die naar Siberië gezonden werden: 120.000 op transport dit keer. Onder hen Janis Roze, de boekhandelaar. Hij kwam om en zijn lichaam werd door de wolven verslonden
Op dit punt beginnen de musici met Fratres van Arvo Pärt.
Precies 50 jaar na het Duivelspact ontstond de menselijke keten, 23 augustus 1989, 600 kilometer lang. Mensen die zongen voor hun bevrijding van de Russen, het toenmalige Oostblok.
Maar eigenlijk was die bevrijding al in 1968 begonnen, met het dramatische Credo van Arvo Pärt.
Dat was toen een regelrechte aanval op het communistische systeem.
Brokken verhaalt vervolgens van de colleges jiddisch in Vilnius, met een paar oude mensen. Er zijn immers niet veel joden meer over. Romain Gary komt aan de orde, die eigenlijk Romain Kacevec heette.

Ursula Schoch 
In 1941 wordt het Duivelspact opgezegd. 230.000 mensen worden afgeslacht door de nazi's. Markus Kremer ontsnapt, hij kan onderduiken bij een vrouw die een relatie heeft met een SS-er.
De zoon, Gidon Kremer, haat zijn vader, omdat die alleen maar bezig is met van verschrikkelijke en nog verschrikkelijker dingen over de oorlog te lezen. En Gidon moest alles goedmaken, orthodoxe jood zijn en alles... Pas als hij zich van zijn vader losmaakt, kan hij echt goede muziek maken, en wint het concours.
Na de pauze bespreekt hij Rothko, geboren Roskowic, die naar Amerika emigreerde. Rothko haatte de natuur, omdat die hem aan de Letse natuur herinnert. Hij doet niets lievers dan roken, drinken, op de bank liggen en lezen.

Wat Sibelius voor Finland was, was Heino Eljer voor Estland. Op een foto in Brokkens boek zie je een foto van Eljer met Pärt. Je ziet de band die ze samen hebben. Eljer was Pärts leermeester.

Nu volgt het intens droevige verhaal van Loretta, die onder een tank kwam bij de demonstratie bij de tv-zender. 'Dokter, kan ik nog dansen op mijn bruiloft?' was haar laatste vraag aan de dokter.

Het laatste muziekstuk is van Gershwin; hij komt in het boek niet voor, maar ik hoor hier dat hij ook van Baltische afkomst was: zijn echte naam was  Jaco Gerzowic. Het muziekstuk - in een transcriptie van Haifetz - is 'typisch Gershwin' - vinden wij. Vooral de 2e prelude was mooi!

Brokken vertelt alles met betrokken stem; hij verhaalt met passie. Hij komt over als een heel aardige man, en dat is hij ook echt!
José van de boekhandel presenteert het geheel met verve. Ze zag er mooi uit, in een jurk met rode bloemen en een rode panty. Allemaal heel rustig. In de pauze werden de boeken en de cd's goed verkocht.
Marcel Worms
Ik zag van elk koor waarin ik gezeten heb één persoon. Ik praatte even met Wil (achternaam?) van het PGK, en met Kai van het WKK. De vrouw van Pur Sang weet ik de naam niet meer van, ik sprak haar ook niet.
Ook de mevrouw van de ochtendwandeling (15 km doet ze elke ochtend) was er met haar man, de docent Duits Schütz, of Schultze. Ik weet het niet meer precies. Haar haar was in een modern kuifje geknipt, ik vond het gedurfd.
Vandaag sprak ze ons aan, dat het zo'n mooie dag was geweest, zondag. Dat waren we met haar eens: op zo'n middag kan je een hele tijd teren!



Lief leven - Alice Munro, 2012

In dit Humo-artikel wordt een goed recensie gegeven van Alice Munroes Lief leven.
Ik had nog nooit van deze Canadese schrijfster gehoord, die op haar 82e de Nobelprijs voor literatuur won.
Dat bericht kwam vlak voor mijn verjaardag, en ik vond het dan ook erg leuk om boeken van haar te vragen. Ik kreeg er drie: Lief leven las ik het eerste.
Munroe wordt geroemd om haar korte verhalen; in Humo wordt zelfs gezegd dat het eigenlijk korte romans zijn.
Lief leven is de vertaling van Dear life, dat in 2012 verscheen.

 
In dit artikel, ook Belgisch, wordt verteld waarom zij de Nobelprijs gewonnen heeft. Ook wordt hier vermeld dat haar werk in het Nederlands is uitgebracht door uitgeverij De Geus. Het zijn mooie, gebonden boeken. En in de serie Colibri (van uitgeverij World Editions) kwam bij toeval  De liefde van een goede vrouw uit, gratis nog wel!
Dat laatste boek ben ik nu aan het lezen.
 
Het is moeilijk om een boek met korte verhalen te verslaan. Ik vond ze in elk geval allemaal wel spannend, in de zin dat ze me tot het einde geboeid hielden. Soms was het dramatisch, maar nergens larmoyant. Het allereerste verhaal vond ik het minste, Japan bereiken. Het kan aan mij gelegen hebben, ik vond de zinnen hier en daar zwak. Maar bij de volgende verhalen had ik nergens meer last van, en genoot ik van de bijzondere wendingen, de heerlijke zinnen.
 
Vier verhalen - de laatste vier van deze bundel - geeft ze het stempel autobiografisch mee. Ze doet dat als volgt:
 
Finale
 
De laatste vier werken in dit boek kunnen niet echt verhalen genoemd worden. Ze vormen een apate eenheid, een die autobiografisch is wat gevoelens betreft, hoewel soms niet helemaal volgens de feiten. Ik geloof dat dit de eerste en de laatste keer - en de persoonlijkste - dingen zijn die ik over mijn eigen leven te zeggen heb.
 
Zulk schrijven!
Ik weet bijna wel zeker dat ik dit boek - of delen eruit - nog eens zal herlezen.
 
 
 


Volver - Pedro Almodóvar, 2007

Hoes, met Cruz

Ik vond dit een mooie film, met Penelope Cruz in de hoofdrol. Maar ook twee andere bekende vrouwen spelen een belangrijke rol: Lola Dueñas, die ik al kende van Yo tambien, en Blanca Portillo, die ik al eens had gezien in Los abrazos rotos.

Blanca Portillo
Ik zie hier tot mijn verrassing dat de laatstgenoemde film óók van Almodóvar was, met óók Penelope Cruz in de hoofdrol! Het is maar goed dat ik eens wat opschrijf hier, anders vergeet ik ook echt alles!
Dit artikel geeft een niet zo goede pers van deze film. Maar ik heb er wel van genoten! Het kan waar zijn dat er te weinig diepgang is, het stoorde mij niet.
Volver betekent iets als terugkeer. Het sloeg volgens mij op de terugkeer als geest van de moeder van de hoofdpersoon Raimunda (Cruz). Je blijft dit een poosje geloven, tegen beter weten in. Maar dan blijkt er ooit van een persoonswisseling sprake te zijn geweest. Niet de moeder van Raimunda, maar die van Augustina is bij een brand omgekomen.
Maar terugkeer kan ook slaan op de herhaling van het sexuele misbruik: zowel Raimunda als haar dochter Paula hebben hiermee te maken. Dit wordt pas tegen het einde duidelijk gemaakt.
Er is leuke, macabere humor. Dit laatste zit 'm in het gedoe met het lijk van Raimunda's man. Lekker in een vrieskist gestopt, tenslotte met kist en al begraven bij een boom.
Voor mij was het allemaal prima in balans. Ik heb genoten.
Cruz met o.a. Dueñas (midden) 



The Lost JFK Tapes - The Assassination

Vijftig jaar precies na de moord op president Kennedy zond de VPRO (Holland Doc) de documentaire The lost JFK Tapes - The Assassination uit.
Het zijn alleen maar aan elkaar gemonteerde beelden van allerlei mensen, amateurs en professioneel, van die 22e november 1963. Zo krijg je een gedetailleerd beeld van hoe die dag verliep van uur tot uur. Het begint met de aankomst van het vliegtuig. Toen er nog niets aan de hand was.
Ik zelf heb de moord - althans het bericht ervan - meegemaakt, toen we met elkaar in de Dondersstraat woonden in Bussum, omdat ons eigen huis gerestaureerd moest worden na de brand. Ik kwam thuis en ging te bed in de achterkamer, waar wij vier meiden sliepen samen met mijn moeder.
Er waren toen verder helemaal nog geen beelden. We praatten erover na.
Nu, op de tapes, valt het roze mantelpakje en dito hoedje van Jacky zo op. Toen zeker niet, want er was nog geen kleurentelevisie.
Ik herinner me ook de moord op Lee Harvey Oswald. Mijn broer Sjef moest steeds maar de reporter nadoen: Lee Oswald has been shot! Lee Oswald has been shot! Terwijl nu weer die maffe stem van Sjef in mij na-echode, keek ik naar Oswald, en zag hoe hij waarschijnlijk inderdaad een zondebok was. Zijn schuld is nooit bewezen, maar ik kan het me zo goed voorstellen dat het de Amerikanen goed uitkwam dat ze een communist konden beschuldigen.
Kennedy was een ongelooflijk knappe man om te zien, heel aardig leek hij me ook. Het hele drama van toen werd door deze documentaire voor mij weer helemaal voelbaar gemaakt.

The frozen river - Courtney Hunt, 2008.

Soms zijn er te veel goede films tegelijkertijd op de tv.
Ik had al een film geprogrammeerd staan om op te nemen - Bright Star, van Jane Campion - toen bleek dat Frozen River ook werd uitgezonden.

Ik heb maar een klein stukje gezien, het werd te laat. Ik was opnieuw onder de indruk van de bevroren rivier zelf, een indrukwekkend gezicht.
 
De smokkelroute
Vooral met die auto eroverheen! 
De twee hoofdrolspeelsters
 

 
Ik ga zeker nog mijn best doen de film nog eens in zijn geheel te zien. Vooral daar het einde zo bijzonder is, dat die in de synopsis niet vermeld wordt. Leuk!

Oorlog en Vrede - Sergei Bondartsjoek

We zijn nu al enige weken bezig met de dikke pillen Oorlog en Vrede, van Lev Tolstoi. Tot onze verrassing zagen we dat Eye Filmmuseum op 10 november jongstleden de hele dag de film zou draaien. Een oudje, van 1967. Het kwam ons niet uit erheen te gaan, maar ik heb wel meteen geprobeerd of ik de film kon huren. Dat was geen probleem, en zo zaten wij een paar avonden naar deze oude Russische film te kijken.

Vojna i mir
 
 
In Eye werd de film vertoond in het kader van de serie De Vele gezichten van de Russische film. Zie hier voor meer informatie van Eye over deze film. Met nog meer foto's.
 
De film geldt als de duurste Russische film aller tijden, zie hiervoor deze Wikipedia-site.
 
Bondartsjoek speelt zelf de rol van Pierre Bezoechov in de film.
 
Bondartsjoek, alias Bezoechov

De elite blijft dansen
 
Zo mooi als het boek is, zo eigenaardig is de film. Ondanks al het moois wat Eye daarover zegt. Jawel, het uitbeelden van de oorlog geschiedt 'prachtig' , het is of je steeds naar de mooiste schilderijen met uitgebeelde veldslagen zit te kijken. De kostuums en decors zijn met grote zorgvuldigheid vormgegeven, de licht-donkerwerking doet soms aan Rembrandt denken.
Maar de persoonlijke verhalen worden haast niet vormgegeven. Terwijl je in het boek geniet van allerlei subtiele dingen - blikken, gedachten die tegengesteld zijn aan woorden, fijnzinnige psychologie - wordt je in de film vergast op intense blikken, wolkenluchten, vervloeiende beelden. Die moeten dan alles zonder woorden zeggen. We hebben elkaar maar eens aangekeken als het weer zo ver was. Ik had soms meer het gevoel te kijken naar een 20-er jarenfilm dan naar een van de jaren zestig.
Volgens Eye vertolkt de film ook de opvattingen van Tolstoi, zoals hij die in de mond van Bezoechov legt. Maar ik herinner me van de eerste keer lezen niet, dat die teksten zo bombastisch waren, zo nadrukkelijk en haast propagandistisch. Ik vond zijn transformatie juist een van de mooiste thema's in het boek. Maar hier in de film loopt hij zo voor spot, met zijn witte hoge hoed door de gevechtslinies... En dan die verheven taal, bah. Misschien denk ik er nu bij de tweede lezing anders over, dan zal ik dat ook wel weer zeggen. 
De shots die geacht worden veel te zeggen zonder woorden duren soms secondenlang. Lekker inwrijven deze emoties, stel voor dat het publiek het niet snapt.
De film komt soms ook zeer patriottistisch over. Logisch misschien, het was in 1967 nog volop Koude Oorlog, en jazeker, de overwinning op de Fransen in 1813 gaf de Russen reden tot trots. - Maar toch, het komt zo raar over, al die nadrukkelijkheid.
 
Behalve de levensechte uitbeelding van de oorlog moet de prachtige verbeelding van het rijke leven van het begin van de 20e eeuw vermeld worden. De kostuums, kapsels en decors zijn prachtig!
Er bestaat een boek, Natasja's dans, van Orlando Figes. In deze film zien we deze dans van Natasja. Hoe komt het, dat deze adellijke jonge vrouw die dans als het ware in het bloed heeft zitten? Dat is de vraag die Figes zich in zijn boek stelt. Hier wordt hij ook beantwoord.
 
Ik ben blij dat ik de film gezien heb. Het is echt een stukje geschiedenis. Thans haast niet meer om aan te zien, dat heb ik al gezegd. Dat hoef ik gelukkig van het boek niet te zeggen, ik vind het nog steeds prachtig om te lezen. Daarover volgt later nog verslag!

Natasja Rostova
 
 

 Een deel uit de film: de terugtocht van de Fransen. De naam van Bondartsjoek wordt op YouTube niet genoemd, als bron wordt vermeld History-Historia-tube.
 
En hier de slag bij Borodino, van dezelfde bron.
 
Tenslotte hier een collage uit de film van de invasie, Borodino en de intocht in Moskou.
 
Deze tekst wordt toegevoegd (door Zappiss):
 
Geupload op 10 apr 2009
I made a collage of clips from the movie War and Peace (Voyna i mir, 1967). This shows Napoleon's advance into Russia's heartland culminating in the battle of Borodino and the capture of Moscow in September. Translation of the dialogue (sorry for the lack of subtitles):

0:51 Kutuzov: "Go along, and Christ be with you."
3:59 "Sir, if we throw in one more division, the enemy will be beaten." Napoleon: "Not yet. It's easy to make mistakes in the heat of battle. Confirm and report to me."
4:28 Napoleon: "We should send in some of the reserve. What do you think?" Officer: "Send in Claparède's division." Napoleon: "I can't send that! Send in Friant's division instead."
4:55 "Sir, the enemy's leading elements have been pushed back. Prince Bagration has been wounded."
5:02 Kutuzov: "You, go find out what has happened.
5:12 "Your grace..."
6:45 Napoleon: "There it is, at last, that holy capital. There it is, at my feet, awaiting its destiny. Strange, beautiful, majestic... But why is the city's envoy taking so long?"
7:16 "Sir, the city has been abandoned. Everyone has left."

(Hierna geeft Zappiss nog enige achtergrondinformatie.)


OPMERKELIJK:
Bij YouTube zoeken op Bondartsjoek leverde helemaal niets op. Zoeken op Napoleon, of Napoleon invasie Rusland wél. Er bestaat een History - Historia Tube, daar zijn twee van de drie hierboven genoemde films van. Maar die zeggen niet waar ze hun materiaal vandaan halen: van de film van Bondartsjoek. De genoemde Zappiss doet dat wel.

Nog een laatste opmerking: Om de feiten te leren kennen van deze verschrikkelijke oorlog heb ik ooit het boek 1812, Napoleons fatale veldtocht naar Moskou, van Adam Zamoyski gelezen. Ik wil dit boek zeker nog eens herlezen. (Al vind ik de strategieën van de diverse veldtochten echt mannenwerk. - Maar vooruit toch maar, het geheel was zeer indrukwekkend.)
Daarnaast bestaat sinds 2010 ook nog het boek Rusland tegen Napoleon (1807-1814), van Dominic Lieven. Deze Britse auteur benadrukt de Russische kant van de strijd, omdat de westerse geschiedschrijving altijd uitging van de Franse kant. De Russen waren over het algemeen veel beter voorbereid op de strijd.
Dit boek staat nog op mijn verlanglijstje.
 
 
 
 
 
 
 
 

Life of Pi - Yann Martel

Wat een teleurstelling, deze film! Ik heb er maanden op gewacht bij de bieb, iederéén wilde hem zien! En eindelijk hadden we hem dan nu. Op de dag van de crematie van een goede vriend bekeken we hem, om een beetje bij te komen. Ik had eigenlijk moeten zingen, maar ik zag tegen de repetitie op. Niemand moest nu een kribbig woord tegen me zeggen...
Dus Life of Pi gekeken, nieuwsgierig gemaakt door de beelden van een jongen met een tijger in een boot.
Het is een verfilming van de roman met dezelfde titel door de Canadese auteur Yann Martel. Hij won er de Booker Prize mee.

Yann Martel in 2008
 
 
Maar nu over de film:
Het NRC schreef  op internet dat het een film voor pubers was. Terwijl de regisseur, Ang Lee, ook de prachtige film Brokeback Mountain heeft gemaakt. Dat is wat je noemt een film voor volwassenen.
Ik ben het daar mee eens, Life of Pi is niet serieus te nemen. Een kinderachtig/kinderlijk verhaal met erg gemakkelijke religieuze elementen. Veel bidden.
Uit de discussie die volgde op de NRC-recensie begreep ik wel dat voor veel mensen de film wél iets spiritueels betekent; zoals gezegd wordt dat ook nogal benadrukt. Voor mij was het meer een sprookje, ik verveelde me wat bij het verhaaltje.
De beelden zijn soms wel heel erg mooi, vooral de golven. Oeit. De special effects zijn ook bijzonder, daarvoor wilde ik de film natuurlijk ook zien.
Ik vond de gedachte dat het hele verhaal beeldspraak was - waarbij de tijger dan Pi zelf moest verbeelden, de zebra een zwaar gewonde matroos, de hyena de kok, de orang oetan zijn moeder enzovoort - wel mooi. Pi overleeft als enige... Die gedachte was niet bij mijzelf opgekomen.
Zie verder Wikipedia voor de synopsis .



  De trailer

maandag 18 november 2013

Baltische zielen - Jan Brokken

het boek
Boek is van 2010. Ondertitel: Lotgevallen in Estland, Letland en Litouwen.
Op de site Geschiedenis beleven staat een beknopte samenvatting.
A.s zondag komt Brokken naar De Purmaryn, waar hij voorleest uit zijn boek, en ook muziek uit deze landen laat horen.
Ik las het boek voor de tweede keer, juist naar aanleiding van zijn komst naar Purmerend. Het zal voor mij goed zijn om stukken van de tekst te horen in combinatie met muziek. Het boek is zo rijk aan culturele informatie, dat ik graag - in dit geval - de muziek erbij heb. Hetzelfde kan men zeggen van de beeldende kunstenaars, zoals bijvoorbeeld Rothko - maar dat moet ik dan zelf maar eens uitzoeken.
Het boek is buitengewoon rijk aan informatie, wat het ook wel eens lastig maakt om te lezen. Bij de tweede keer had ik hetzelfde als de eerste keer: bij alle namen die langskwamen raakte ik de draad nogal eens kwijt.
Toch is het vooral indrukwekkend wat je leest, en raak je steeds meer geïnteresseerd in die drie landen. Zou ik er naar toe willen? Of liever er eens een goede documentaire over willen zien?
Zie bijvoorbeeld deze site van de IKON , met een documentaire van Paul Rosenmüller over de Zingende Revolutie.
Het doet pijn om te lezen wat voor kwaad hier allemaal is aangericht, vooral tegenover de joden. Zie bijvoorbeeld het hoofdstuk over de stad van Hanna Ahrendt, Koningsbergen, het latere Kaliningrad.

Enkele grote namen die passeren zijn:
Sergej Eisenstein, filmer;

Gidon Kremer;

Herman Graf Keijserling, auteur

Arvo Pärt

Rothko

'Uit iets verschikkelijks had Lipchitz iets puurs gemaakt: le cri (le couple)'. In Kröller-Müller, Arnhem.

Hanna Ahrendt
 
Ik ben wel nieuwsgierig gemaakt naar het werk van Keijserling. Er is niet veel van hem vertaald, toch maar eens kijken.


Verstilde stemmen en verzwegen levens - Inez Hollander

Het boek, eerste druk 2009

Ik heb dit boek al zeker een jaar geleden gelezen, in het kader van de historische Senia-leesgroep.
Het is me altijd bijgebleven, omdat het een zeer schokkend verhaal was. De ondertitel is Een Indische familiegeschiedenis, en het betrof een stuk geschiedenis dat ik hiervoor niet kende: de zogenaamde Bersiap-periode. Bersiap betekent wees bereid, een kreet die de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders, de zogenaamde pemuda's gebruikten, en die later door de slachtoffers is overgenomen.

De reden dat het weer actueel voor me is geworden, is een artikel in Trouw van vandaag; een interview van Meindert van der Kaay met de Amerikaanse historicus William H. Frederick (72). Frederick heeft praktisch zijn hele wetenschappelijke carrière gewijd aan de geschiedenis van Indonesië. 'Nooit heeft hij echter goed begrepen waarom Nederland zich zo bar weinig gelegen heeft laten liggen aan de Bersiap.' Aldus Trouw, Verdieping, 18 november 2013 p. 2-3.

Ik pakte het boek van Inez Hollander maar weer eens van de plank. Bij haar Literatuur-opgave stond inderdaad W. Frederick genoemd, en ook in de tekst wordt hij meermalen aangehaald.
Terwijl het boek bij ons aan de orde was, werd op de tv de tweedelige documentaire Archief van tranen uitgezonden. Ik zie nu dat het augustus 2012 was. Ik bekeek de beide films samen met Ton, we waren opnieuw geschokt.
Ten slotte herinnerde ik me een recente bioscoopfilm The act of killing ; maar hier vergiste ik me toch. Wel komt de bijzondere wreedheid die in deze film tentoon gespreid wordt overeen met die van de Bersiap, maar het betreft de communistenjacht in Indonesië in 1965 en 1966.
Slachtoffers van de Bersiap-massamoord
De Simpang-club, waar grote aantallen Nederlanders en Indo's gevangen werden gehouden.
 
Wat me bij lezing van het boek, en ook nu weer bij het krantenartikel schokt, is dat deze hele geschiedenis niet echt wordt uitgezocht. Het ligt allemaal politiek te gevoelig. Het aantal slachtoffers schat Frederick op de 28.000. Maar juist dat precieze aantal moet onderzocht worden.
Wij als Nederland moeten elke keer klaar staan onze excuses te maken voor wat wij daar hebben aangericht: prima! Maar waarom wordt nooit openlijk over de andere kant, deze kant gesproken? De pemuda's, de daders in deze kwestie, waren buitengewoon wreed, en velen - waaronder enkele familieleden van Inez Hollander - waren daarvan het slachtoffer. Buiten een enkele publicatie wordt er geen aandacht aan geschonken.




The accused - Jonathan Kaplan, 1988

Film met Jody Foster en Kelly McGillis, over een groepsverkrachting en de daarop volgende rechtsgang.
Gebaseerd op de werkelijk gebeurde verkrachting van Cheryl Araujo. Losjes, want de nadruk kwam in de film meer te liggen op het sexueel uitdagende gedrag van Sarah Tobias. Cheryl kwam in werkelijkheid alleen maar sigaretten halen in de Big Dan's Bar.
McGillis was in de werkelijkheid zelf in 1982 in haar eigen huis mishandeld en verkracht. Deed de rol van advocaat toch om aandacht te vragen voor het probleem.
De film doet gedateerd aan; het soms wat nadrukkelijke spel van Foster irriteert. Verhaal is anderzijds weer wel volledig weergegeven. In die zin is de film 'van deze tijd'.
Foster kreeg een Oscar en een Golden Globe Award voor haar rol.
 
Ik vergat haast deze film te noteren; zag hem in een week dat RTL8 allemaal Oscarwinnende films uitzond. Daarbij hoorde ook You don't know Jack, met Al Pacino.
Boys don't cry hoorde er ook bij, maar die heb ik deze keer overgeslagen. Te erg. 

zondag 17 november 2013

Historias mínimas - Carlos Sorín

Erg leuke film van 2002. Roadmovie. Argentijns.

Een aantal personen uit een klein plaatsje in Patagonië moet om verschillende redenen naar San Julian, 300 kilometer verderop. Een jonge moeder om in de finale van een telvisie-quiz te spelen - en hopelijk een keukenmachine te winnen; een half blinde opa, Don Justo, om zijn hond Mormel terug te vinden, en handelsreiziger Roberto om een moeder te versieren met een taart voor haar zoontje.
Alle drie vinden ze wat ze zoeken, of net iets anders dan ze bedoelden.
Erg leuke, ontspannende film, in het kader van de Spaanse les.

De Filmkrant geeft nog wat extra informatie.

En zie verder deze kleine impressie van YouTube:



dinsdag 12 november 2013

Beste film aller tijden?


 Poster, met Morgan Freeman en Tim Robbins
Op onze dvd-recorder hadden we nog een oudje staan, die moest maar eens afgedraaid worden. Het bleek te gaan om The Shawshank redemption, een film uit 1994.
Het was een avond vermaak. Het beste aan de film is de plot, een zeer goed in elkaar stekend verhaal.
Zeker, de film was hier en daar behoorlijk hard, maar uiteindelijk bleek het vooral een sprookje.

 Wat zich schuil houdt achter Rita Hayworth. Net goed, meneer de directeur!
 Het loopt allemaal zó goed af met de hoofdpersonen Andy Dufresne en zijn gevangenisvriend Red, dat je denkt  'zo lust ik er nog wel een'. Maar goed: een film mag best fantasierijk zijn, als het plot maar verrast en ondanks onwaarschijnlijkheden inherent logisch is. If you know what I mean. En ja, ik als kijker heb ook sprookjes nodig nu en dan..

Iedereen zit hier onschuldig...

 
Met die middelste loopt het wel heel slecht af
.
Hoe het ook zij: door een aantal critici wordt de Shawshank Redemption gezien als de beste film aller tijden, hij staat in elk geval al sinds jaren op nummer 1 van de top 250 van de Internet Movie Database.
De film is naar het boek Rita Hayworth and the Shawshank Redemption van Stephen King. Regisseur is Frank Darabont. Hoofdrolspelers zijn Tim Robbins en Morgan Freeman.
The uiteindelijke Redemption van Andy Dufresne
 
Wat nog zeker het vermelden waard is, is de muziek. Die is van Thomas Newman, en ik kende hem al van de prachtige muziek bij American Beauty. Luister maar eens!

 

zaterdag 9 november 2013

The secret life of the Berlin wall - Kevin Sim, BBC 2008

Einde van een tijdperk


Gisteren op Holland Doc een herhaling gezien van een documentaire uit 2008, getiteld De twee kanten van de Berlijnse muur.
Het is een BBC-documentaire onder regie van Kevin Sim, 90 minuten.
De film gaat over de splitsing van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog, het ontstaan van de Berlijnse muur in 1961 tot aan de val in 1989, en de tijd daarna.

Eerste slachtoffer, Peter Fechter, 1962

Het verhaal was bijzonder gemaakt door persoonlijke getuigenissen die erin verweven waren. Zo bijvoorbeeld van een Oost-Duitse vrouw, die heilig geloofde in het ideaal van een communistische samenleving. Toch ging ze er weg vanwege een liefde in het westen. Toen ze daar met moeite gearriveerd was met haar kind, bleek de man een gezin te hebben. Zij kon niet terug.


een nieuwe werkelijkheid, vanaf 1961

Nu nog steeds mist ze in het moderne Berlijn het gevoel van saamhorigheid van het oosten.
Indrukwekkend was ook het ontstaan van het protest in het Oostblok, met name Leipzig. Mensen kwamen samen op schoolpleinen en in kerken, echt met het doel het oude regime weg te werken door middel van demonstraties. Toen de aantallen deelnemers zo groot geworden waren dat er geen politiemacht meer tegenop kon, trok de politie zich terug. Het was de definitieve doorbraak. Het gescandeerde 'wir sind das Volk'  maakte veel indruk.
Een moeder in Oost-Berlijn vertelde hoe ze vlak voor de neergang van de muur nog schoten hoorde, 's avonds rond elven. Het bleek om haar zoon te zijn, de allerlaatste die vanwege een vluchtpoging werd neergeschoten.
Chris Gueffroy, laatste Muur-slachtoffer
Een spion van de Stasi kwam aan het woord, een man die alleen maar om het avontuur leek te geven. Toen de muur viel, juichte hij met de overwinnaars mee.
Er speelden ook circusfragmenten dwars tussen de andere beelden: het circus, in dit geval circus Probst, herstelde zich na de Tweede Wereldoorlog vrij snel. We zien een jonge vrouw die daar als clown ging werken. Een van de directeuren kwam ook gevangen te zitten dankzij verraad aan de Stasi. Je wist nooit wie je aangegeven had, maar vaak waren het goede bekenden. Dieren werden doodgeschoten door de Stasi, toch werd het circus weer vanaf de grond opnieuw opgebouwd.
Nog even over die circusbeelden: in die tijd presteerde men het om leeuwen op paarden te laten rijden! Een wonderbaarlijk schouwspel.

Oorspronkelijke titel: van de documentaire: The secret life of the Berlin Wall.
Herdenkingsmonument Berlijnse muur



 

vrijdag 8 november 2013

Camille Claudel 1915 - Bruno Dumont

Vandaag weer het beproefde recept toegepast: lekker op de fiets naar Amsterdam-Noord, naar Eye gegaan, en de film van Bruno Dumont Camille Claudel 1915 gezien. De film is van dit jaar.

Juliette Binoche in de hoofdrol
 
Het verhaal gaat over Emille Claudel, die jarenlang de geliefde van Rodin was, en op een gegeven moment een einde maakte aan haar relatie met hem. Zij was zelf ook beeldhouwster. Omdat zij toen jarenlang zichzelf opsloot in haar huis, liet haar familie haar opnemen in een tehuis voor krankzinnigen.
Eigenlijk vertelt de film deze geschiedenis ternauwernood: we zien eigenlijk alleen de kunstenares zoals ze leeft in het gesticht. Met altijd mensen om haar heen, er is voortdurend toezicht; altijd hoort ze de kreten van de krankzinnigen, ziet ze hun afstotende uiterlijk.
 
Met een van de geesteszieken
 
Het tehuis in Avignon is prachtig, de natuur eromheen ook. Voor zover zichtbaar, want er staat een enorme muur om het complex. Er zijn altijd en overal nonnen, die hun werk liefdevol, maar wel immer controlerend uitvoeren.
De rollen van de krankzinnigen worden door echte gestoorden gespeeld.
 
Claudel eet haar eigen gekookt eten, uit angst voor vergiftiging
De manier van filmen maakt dat alles wat Emille voelt diep tot je doordringt. Het viel Ton op dat er geen muziek is. Je zit Binoche bijna voortdurend op de lip, je ziet haar huilen en hoort haar monologen.
Het enige waar ze zich nog op verheugt is de komst van haar broer, Paul Claudel. Hij is dichter. Komt hij eenmaal in beeld, dan weet je al gauw dat ze weinig aan hem zal hebben. Hij is een beetje godsdienst-gek, meent het licht te hebben gezien. Hij ziet er zalvend uit, en tegenover zijn verlaten zus - haar moeder en zus hebben haar laten opsluiten en willen niets met haar te maken hebben - is hij keihard.
Ik herinner me dat in de Trouwrecensie gesproken werd over de vraag in hoeverre Claudel nu werkelijk geestesziek was. Waarschijnlijk was ze werkelijk paranoïde, maar zeker is dat de psychiater op een gegeven moment wel vond dat ze mocht proberen om weer zelfstandig te gaan wonen.
Maar met die familie van haar lukte dat niet.
Ze moet verschrikkelijk hebben geleden, o.a. door het feit dat ze niet meer kon werken.
 
 

Verplicht wandelen met de nonnen en de 'schepsels' daar
Emille Claudel is tot haar 79e in het gesticht gebleven, tot aan haar dood in 1943. Haar broer Paul is haaar blijven bezoeken, maar kwam niet op haar begrafenis. Ze ligt in een gemeenschappelijk graf.

 Emille Claudel
 
Er bestaat ook nog een film over Camille Claudel van 1988, met Gerard Dupardieu als Rodin en Isabelle Adjani als Camille. Daarin worden meer feiten uit haar biografie getoond.
 
De poster uit 1988
 

Andere films van Bruno Dumont zijn: La vie de Jésus; Hadewych; Flandres; Humanité.
 
 
Meer informatie over de film  en over Camille Claudel .