vrijdag 27 oktober 2023

The Killing of a Sacred Deer, Yorgos Lanthimos, 2017

Filmposter
Lanthimos maakt heel vreemde films, maar wel heel fascinerend. Eerder schreef ik over zijn films The Lobster en Dogtooth. Vooral Dogtooth maakte veel indruk op ons. 
Deze film trouwens net zo goed. Je hebt niet meteen in de gaten wat er aan de hand is. We zien eerst een open hartoperatie; daarna een gesprek tussen een hartchirurg, Steven Murphy, en een anesthesist, over een horloge. Daarna een tussen Steven en een jongen, de zestienjarige Martin Lang.
Dit is het eerste gesprek tussen Martin en Steven. Alles is nog raadselachtig. 
Steven heeft een gezin: zijn vrouw Anna (gespeeld door Nicole Kidman) en twee kinderen, Kim van veertien en de jongere Bob. Waar leidt dit begin toe?
Uit dit en volgende gesprekken tussen Martin en Steven wordt duidelijk dat Martins vader een paar jaar eerder stierf onder de handen van de hartchirurg. Tijdens die open hartoperatie aan het begin van de film, dus. 
De gebeurtenissen blijven heel vreemd. Martin dringt zich in het wonderlijke gezin Murphy binnen, je voelt de onechtheid, het bizarre - het kille ook. 
Moeder Anna in de tuin. 'De planten water geven' is een terugkerend motief en laat de bizarre regelmaat in he gezin zien. 
Even vreemd is de manier waarop Anna en Steven de liefde bedrijven. Dochter Kim kopieert dat: stijf achterover liggen, alsof ze gekruisigd wordt.  
Kim vindt Martin wel leuk, wat verontrustend wordt als duidelijk wordt wat Martin wil. 
Want Martin zoekt gerechtigheid voor de dood van zijn vader, wiens dood de schuld is van Steven - zegt hij. Martin introduceert dokter Murphy ook bij zich thuis, aan zijn moeder, en probeert hem aan haar te koppelen. Zijn moeder wordt inderdaad verliefd op hem, maar de dokter wil daar natuurlijk niets van weten. 
Dan worden de kinderen Murphy allebei getroffen door een rare ziekte.
Nicole Kidman, als altijd geweldig in haar rol. 
Ze kunnen niet meer lopen en eten niet meer. Ze komen in het ziekenhuis terecht, er wordt niets gevonden maar de verlamming en het niet willen/kunnen eten blijven. 
Martin laat zich trouwens ook onderzoeken (door Steven) en beweert dat hij dezelfde klachten heeft als zijn vader. 
Deze acteur, BarryKeoghan, is heel indrukwekkend in zijn akelige rol van zestienjarige Martin. 
De eis van Martin is, dat één van de gezinsleden zal moeten sterven, om de dood van zijn vader te compenseren. Dat komt volgens hem het dichtst in de buurt van gerechtigheid. 
Steven brengt Martin naar de kelder van het huis, bindt hem vast en schiet op hem. Martin is niet geïntimideerd, wel gewond. 
Na nog enig heen en weer begint de jongste, Bob, uit zijn ogen te bloeden. Dat was wat volgens Martin een paar uur voor de dood zou gebeuren. Zodoende plaatst Steven Bob, Kim en Anna in een cirkel, vastgebonden met duct tape, en bedekt hij hun hoofd. Steven trekt een wollen hoed over zijn gezicht, draait zich om en vuurt een geweer af. Hij mist Kim en Anna ternauwernood, maar het derde schot doodt Bob.
Dit is de hele cast van de film, inclusief de regisseur.
In het midden de acteur Colin Farrell (Steven), links van hem Nicole Kidman (Anna), midden voor Sunny Suljic (Bob). Links regisseur Yorgos Lanthimos, rechts van Farrell de actrice  Raffey Cassidy (Kim), en helemaal rechts Barry Keoghan, 
Foto Jay L. Clendenin / Los Angeles Times. 
Enige tijd later komt Martin, zijn gezicht nog steeds enigszins gekneusd, het restaurant binnen waar hij en Steven elkaar ontmoetten. De overige Murphys zijn binnen en vertrekken onmiddellijk. Martin kijkt toe terwijl ze weglopen. Steven ontwijkt zijn blik, Anna kijkt hem ijzig aan en Kim, die genezen is, kijkt achterom voordat hij de deur uitloopt.
Steven Murphy. Gespeeld door Colin Farrell
De kritieken waren het erover eens dat moeilijk uit te leggen was waar de film precies over ging. Ik ga ook niet proberen dat te verbeteren. Wel vond ik DEZE SITE, met een analyse. 
Artemis levert een hert af dat in de plaats van Iphigenia wordt geofferd
Fresco uit Pompeï. Uit het huis van de tragische dichter. 
Ik was getriggerd door de titel. Het centrale thema staat in verband met Iphiginea, een verhaal uit de Oudheid.
Van die geschiedenis is een fresco, zie boven, het staat bekend als het Offer van Iphigenia. We zien hoe een naakte Iphiginea door Ulysses en Achilles wordt meegenomen om voor Artemis te worden geofferd. 
Dit is het achterliggende verhaal: 
Agamemnon, of een van zijn soldaten, doodt de heilige hinde van Artemis. Nu wacht de Griekse vloot in de plaats Aulis op de afvaart, maar gunstige wind zal uitblijven omdat Artemis die blokkeert. Agamemnon zal eerst Iphigenia aan de godin moeten offeren. Agamemnon lokt zijn dochter naar Aulis, voorwendend dat zij er met Achilles zal trouwen. Na een ruzie tussen de Atreïden verschijnt koningin Clytemnestra met haar dochter, en komt de gruwelijke waarheid aan het licht. Achilles voelt zich misbruikt en wil het meisje in bescherming nemen, maar Iphigenia houdt zo van haar vader, dat zij in haar lot berust. Een bode komt vertellen hoe Iphigenia in extremis door Artemis werd gered.

Er schijnen meerdere versies van de afloop van het verhaal te zijn, maar hoe dan ook verwijst de film naar dit verhaal. Zegt ook DEZE SITE.
Trailer
De regisseur, Yorgos Lanthimos, geboren 1973.
Conclusie: erg spannende, raadselachtige film. Juist het niet-voor-de-hand-liggende maakt de film erg indrukwekkend. Ook het decor werkt mee aan de bevreemdende indruk die de film maakt, zie de poster. 
Wel eng hier en daar. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten