zaterdag 12 februari 2022

The Tyger, William Blake, 1794

Tijger, detail van het gedicht door William Blake zelf verlucht. 

The Tyger

BY WILLIAM BLAKE

Tyger Tyger, burning bright,
In the forests of the night;
What immortal hand or eye,
Could frame thy fearful symmetry?
In what distant deeps or skies.
Burnt the fire of thine eyes?
On what wings dare he aspire?
What the hand dare seize the fire?
And what shoulder, and what art,
Could twist the sinews of thy heart?
And why thy heart began to beat,
What dread hand and what dread feet?
What the hammer? What the chain,
In what furnace was thy brain?
What the anvil? what dread grasp,
Dare its deadly terrors grasp?
When the stars threw down their spears
And watered heaven with their tears:
Did He smile his work to see?
Did He who made the Lamb make thee?
Tyger, Tyger burning bright,
In the forests of the night,
What immortal hand or eye,
Dare frame thy fearful symmetry?

Uit: Songs of Experience, 1794.
Songs of Innocence and Experience - 
Liederen van onschuld en van ervaring; tonen de twee tegengestelde staten van de menselijke ziel.

Vertaling:


Tijger, tijger, met je helder brandende ogen
In de nachtelijke wouden,
Welke onsterfelijke handen of ogen
Konden jouw angstwekkende symmetrie ontwerpen?
In welke verre diepten of luchten
Brandde het vuur in jouw ogen?
Op welke vleugels durft hij op te stijgen?
Welke de hand die het vuur durft te grijpen?
En welke schouder, en welke kunst,
Kon de pezen van jouw hart vlechten?
En toen jouw hart begon te kloppen,
Welke ontzagwekkende hand en voeten?
Welke hamer? Welke ketting?
In welke oven zat jouw brein?
Welk aambeeld? Welke ontzagwekkende greep
Durft zijn dodelijke verschrikkingen aan te vatten?
Toen de sterren hun speren neerwierpen,
En de hemel met hun tranen bevochtigden,
Glimlachte hij toen bij het zien van zijn werk?
Maakte hij die het lam maakte ook jou?
Tijger, tijger, met je helder brandende ogen
In de nachtelijke wouden,
Welke onsterfelijke handen of ogen
Konden jouw angstwekkende symmetrie ontwerpen?

(Vertaling van DEZE SITE.)
Schilderij van Blake, Naomi 1795
Blake was behalve mystiek dichter ook beeldend kunstenaar.
Over The Tyger:
"Blake's taal pelt de alledaagse wereld weg en biedt een blik op de superrealiteit die dichters kennen. We vliegen rond in 'bossen van de nacht' door 'verre diepten of luchten', op zoek naar waar het vuur in het tijgeroog vandaan werd gehaald door de Schepper. Dit is de realiteit van uitgebreide tijd, ruimte en perceptie die Blake elders zo duidelijk verduidelijkt met de regels: 

"To see a world in a grain of sand 
And a heaven in a wild flower,  
Hold infinity in the palm of your hand,
And eternity in an hour.”
('Auguries of Innocence'). 

Dit vertelt ons indirect dat de realiteit die we gewoonlijk kennen en waarnemen in werkelijkheid onvoldoende, oppervlakkig en bedrieglijk is.

Waar we het onrecht van de wilde tijger waarnemen, kan er iets heel anders aan de hand zijn. Wat we normaal voor waarheid beschouwen, is misschien verre van dat: een gedachte die eng is, maar ook subliem of mooi - zoals de mooie en angstaanjagende tijger. Dit gedicht is dus geweldig omdat het beknopt en meeslepend een vraag presenteert die de mensheid vandaag de dag nog steeds plaagt, evenals een belangrijke aanwijzing voor het antwoord." -
Einde citaat.
William Blake. 1757–1827
Ik kwam dit gedicht The Tyger van Blake tegen in het boek Het Heilige, van Rudolf Otto. Otto voert het gedicht op als tegenhanger van een gedicht van Joseph Addison 1672-1719. Addison schrijft een gedicht over de 'lieve God' - mijn woorden- : de God van liefde, vertrouwen - de God van wie het gemakkelijk houden is. 'Een bewust 'rationele religiositeit', zegt Otto.
Blake gaat veel verder: hij ziet ook de God van de hardheid, wreedheid. De God die wij mensen niet begrijpen kunnen, omdat Hij niet in menselijke termen is uit te leggen. Alleen maar in ontkenningen: Hij is niet dit, niet dat. Soms voelen we Hem: als Hij ons vervult met ontzag, met de Vreze des Heren, met - op zijn Engels gezegd: met 'awe'.
De God van Tyger ook schepper van het Lam.

The Lamb

Little Lamb, who made thee?
Dost thou know who made thee?
Gave thee life, and bid thee feed
By the stream and o’er the mead;
Gave thee clothing of delight,
Softest clothing, woolly, bright;
Gave thee such a tender voice,
Making all the vales rejoice?
Little Lamb, who made thee?
Dost thou know who made thee?
Little Lamb, I’ll tell thee,
He is called by thy name,
For he calls himself a Lamb.
He is meek, and he is mild,
He became a little child.
I, a child, and thou a lamb,
We are called by his name.
Little Lamb, God bless thee!
Tekst uit Songs of Innocence van William Blake (1794)


Vertaling van David Avshalomov (2003)

Het Lam
Klein lammetje, wie heeft jou gemaakt?
Weet jij wie jou gemaakt heeft?
Jou het leven gaf en jou opdroeg je te voeden
Bij de stroom en boven de mede;
Jou verrukkelijke kleding gaf,
de zachtste kleding, wollig, stralend;
Jou zo’n lieve stem gaf,
Waar heel het dal zich in verheugt?
Klein lammetje, wie heeft jou gemaakt?
Weet jij wie jou gemaakt heeft?
Klein lammetje, ik zal het je zeggen,
Hij heet naar jou,
Want hij noemt zich een lam.
Hij is zachtaardig, en hij is mild,
Hij werd een klein kind.
Ik, een kind, en jij, een lam,
Wij heten naar hem.
Klein lammetje, God zegene je!

In The Guardian las ik onder andere dit commentaar: 
"Er is geen ander kunstwerk dat zo dringend en universeel de waarheid vertelt over de natuur en onze relatie ermee als Blake's verluchte gedicht, dat voor het eerst verscheen in 1794 in zijn felgekleurde boek Songs of Experience. Zie The Guardian 2018.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten