Sympathieke documentaire van Agnès Varda over aren-leessters; vrouwen die in vroeger tijd het veld afgingen om achtergebleven aren in hun schort te verzamelen.
Agnès Varda verzamelt hier in haar film allerlei soorten van glaneurs, mensen die oprapen, of plukken, of meenemen, wat anderen niet meer de moeite waard vinden. Zo zie je glaneurs op markten, in wijn- of boomgaarden, bij supermarkten, restaurants, op rommelmarkten, of gewoon aan de straat. Varda vindt zichzelf ook een glaneuse (uit de titel): zij 'plukt' de vrachtwagens op de weg, die ons allemaal van nieuwe spullen, groenten, fruit, levensmiddelen voorziet. Terwijl er zo veel weg gaat, lees: verspild wordt. Niet door de glaneurs.
Varda vindt dit klokje wel mooi, waarin de tijd niet de kans krijgt door te lopen.
Vrachtwagens 'verzamelen.'
Containers....
.... afval aan de weg...
... bij het scheiden van de makrt: brood (o.a.)
Varda zelf, met aren.
Veel aandacht voor deze 'arenlezer' die op de markt eet wat hij vindt. Woont in een thuislozenopvang, waar hij Frans geeft, gratis. Mooi stukje, dat al eerder ergens vertoond werd. (In dezelfde Zomergasten als waar ik deze film opsloeg?)
Nogmaals de oude hand van Varda, rond een vrachtwagen.
.... achtergebleven aardappels
Hartvormig, of te groot. De boer noch de fabriek willen ze zo.
In de druiventeelt is het rapen niet toegestaan. De boeren laten de druiven liever verdrogen op de grond, om de professie te beschermen.
Er zijn meer plekken waar het niet is toegestaan; beperkingen bijvoorbeeld bij de oesterteelt.
Film, die soms zo stom was, dat ik in de lach schoot - bijvoorbeeld bij de homo's als stewards die de reddingsvesten demonstreren in het vliegtuig. Almodóvar, die ik ken van zowel goede als minder goede films, heeft hier wat mij betreft weer een mindere film gepresenteerd. Hijzelf zei, dat dit een 'lichte, zeer lichte' film was. Okay. Opvallend was, dat er heel veel seks in zit, en dat er alles gezegd wordt op het gebied van seks wat maar gezegd kan worden. Hier en daar lollig, maar uiteindelijk voor mij te veel. Over homo's, bisexuelen, ontmaagding, ga maar door.
Het verhaal speelt zich bijna helemaal af in een vliegtuig. Het landingsgestel is stuk, de passagiers moeten rekenen op een akelige noodlanding. De gekte speelt zich af tussen dit bericht en de werkelijke landing.
Hoes
Daar gaat haar mobiel, terwijl ze op het punt stond zelfmoord te plegen, en sprak met haar geliefde die waarschijnlijk in het vliegtuig zal omkomen.
Oude geliefde vangt mobiel op.
Helderziende; wil ontmaagd worden.
De drie homootjes; die waren wel grappig
Een liedje om af te leiden. I'm so excited; het werd de Engelse titel van de film.
Feeks aan boord.
Piloten. Drank vloeide overvloedig in deze film.
Trailer
Penelope Cruz speelt ook een kleine rol
Almodóvar.
Lola Dueñas, ook een bekende in de Almodóvar-films.
Faulkner is weer een schrijver die ik via Geert heb leren kennen. Ik heb toen achter mekaar dit boek gelezen, plus Absalom!Absalom!, Het geraas en het gebral, en Het Gangstermeisje Temple Drake.
Ja, in vertalingen, want dan is het al moeilijk genoeg. Maar: ook zéér de moeite waard.
Ik was benieuwd of ik hem nog steeds zou waarderen bij herlezing, en dat is gelukkig wel het geval.
Faulkner behoort trouwens tot het rijtje van de Nobelprijswinnaars van de literatuur, daar zitten héél goede schrijvers bij!
Terwijl ik al heenging, vertaling van As I lay dying gaat over een arme familie die de gestorven moeder, Addie Bundren, naar haar graf in Jefferson brengt. Daartoe is de familie zes dagen onderweg. Ze maken op hun tocht een ernstige overstroming mee, en een brand. Bij de eerste ramp is de brug waar zij over moeten, overstroomd. Koppig besluit de vader, Anse, dat ze toch door het water heen/ voor een ander deel over de ondergelopen brug heen moeten. Twee ezels komen daarbij om, de oudste zoon Cash breekt zijn been. De schuur die in de brand vliegt is waarschijnlijk aangestoken door zoon Darl (die zo een eind wil maken aan het gekkenwerk waar ze mee bezig zijn, het lijk stinkt, iedereen wordt erdoor afgeschrikt, buizerds cirkelen om de kist heen). Darl wordt gearresteerd. Eenmaal in Jefferson blijkt dochter Dewey Dell zwanger, ze zoekt een middel tegen abortus voor een tientje. Vader Anse, die geen hap eten wil aannemen omdat hij daar te eigenwijs of te trots voor is, maar die wel geld van zijn eigen kinderen inpikt, komt terug met een nieuwe vrouw en een nieuw kunstgebit.
Het bijzondere van dit boek is, dat het geschreven is vanuit de perspectieven van vijftien verschillende personen. Het zijn die van de kinderen: Cash, Jewel, Darl, DeweyDell en de jongste zoon Vardaman; van vader Anse, en moeder Addie (vanuit haar doodskist); buurman Vernon Tull en zijn vrouw Cora, de dokter Peabody (eindelijk iemand die het gezond verstand vertolkt), en verder nog een paar bijfiguren.
Het nawoord is van Maarten 't Hart, die bijzonder gegrepen is door Faulkner. Hij wijst speciaal op de stukjes van Darl, de gevoeligste van de kinderen. Zijn stukjes geven een bijzonder helder beeld van de werkelijkheid vindt hij. Darl krijgt het vaakst het woord.
Sommige zinnen zijn prachtig, zoals deze, die volgens 't Hart de sleutelzin van het boek is; het is een zin van moeder Addie, die zegt:'
'Ik wist nog precies hoe mijn vader altijd zei dat de reden om te leven was dat men zich gereedmaakte om een hele tijd dood te blijven.' Doodenbegrafenis van Addie Bundren zijn aldus symbool voor het hele leven. Het geldt als hetsomberste boek van Faulkner.
Faulkner noemde het schrijven van dit boek een tour de force, hij voltooide het in zes dagen, zonder één doorhaling; hij werkte toen als kolensjouwer bij een energiecentrale in een universiteit. Het bestaat uit 59 'monolgogues intérieurs' , een schrijfwijze die het lastig maakt op te maken wat er precies gebeurt en wie er aan het woord is. Deze manier van vertellen werd later overgenomen door o.a. Hugo Claus in De Metsiers.
Hetboek is ook verfilmd in 2013. Ik ga die film ook zeker zien.
Citaat uit het stukje van Addie
Origineel en vertaling. De titel komt overigens uit de Odysee van Homerus: Agamemnon zegt dit tegen Odysseus: As I lay dying, the woman with the dog eyes would not close my eyes as I descended into Hades.
William Faulkner. De meeste van zijn romans spelen zich af in een fictief landschap rond de Missisipi.
Maarten 't Hart vraagt zich af, hoe het komt, dat Faulkner zo weinig geëerd wordt in Nederland, in vergelijking met bijvoorbeeld Marquez. Misschien ligt dat toch in het feit dat Faulkner geldt als een moeilijk schrijver?
Deze film heb ik met veel plezier bekeken. Hij was spannend (leuke, onverwachte verhaallijn), grappig (beetje gekke hoofdpersonen) en ook nog een beetje eng (de zelfmutilatie van Sophia's man, het motorongeluk). Hij wordt wel de Spaanse Vertigo (Hitchcock) genoemd.
Jee, (Jota), de hoofdpersoon, staat aan het begin van de film op het punt zelfmoord te plegen, naar we later begrijpen, omdat zijn vriendin Elisa hem verlaten heeft. Maar in plaats dat hij dat hij daarin slaagt, ziet hij hoe een motorrijdster van het talud afvalt. Ze verliest haar geheugen door de klap.
Jee begeleidt haar naar het ziekenhuis, waar hij zich uitgeeft voor haar vriend. Hij verzint een geheel nieuwe identiteit voor haar, en haalt haar uit het ziekenhuis weg. Ze gaan samen op vakantie, alsof ze dat al lang samen hadden afgesproken.
Met z'n tweeën voor hun tentje.
Zij neemt aan wat hij zegt, ze worden allebei verliefd.
Ze hebben.....
.... een hele leuke tijd samen; ook met de buren, die hartelijk tegen hen zijn. Vooral de vrouw.
Maar het kan natuurlijk niet goed blijven gaan met zo'n leugen. De puberzoon van hun buren op de camping brengt Elisa - dit is de naam die Jee voor haar verzonnen heeft, en die ook nog eens overeenkomt met zijn vorige geliefde, voor wie hij een lied heeft gemaakt en uitgebracht - onder hypnose. Dan blijkt ze opeens wel te weten wie ze echt is: Sophia.
Onze Sophia, tussen haakjes, zingt trouwens onder de douche alsof ze opera gestudeerd heeft.
Hier kiest Elis/Sphia in de jukebox het lied Elisa uit, van de band van Jota.
Hier de rode eekhoorn. De film draagt zijn naam. Hij wordt 'de koning van het bos' genoemd; ik geloof om zijn slimheid. Dan zou Sophia in deze film de 'eekhoorn' zijn.
Sophia's man Felix, een engerd, die naar haar op zoek is sinds haar verdwijning. Hier verwondt hij zichzelf, heel akelig. Zijn woede op Jee is terecht. Ze rijden in zijn rode auto samen achter Sophia aan, maar raken te water. Dankzij zijn legendarische reactie-snelheid weet Jee te ontkomen uit de auto onder water, maar die griezel Felix komt gelukkig om.
Trailer
De maker is een Bask, en de film zou Baskische elementen hebben. Zo worden er Baskische plaatsnamen gebruikt.
Ergens las ik ook, dat de zelfverminking van Sophia's man Felix reminiscenties heeft met het geweld van Baskenland. De man is zelf gewelddadig, ook tegenover zichzelf. Dan zou Lisa's/Sophia's amnesie verklaard kunnen worden als een poging van een deel van de Baskische gemeenschap om te ontsnappen aan dat geweld, en zo een nieuwe identiteit voor dat land te scheppen.
(Ik heb het niet verzonnen, het klinkt een beetje gezocht.)
Nog over de titel:
Er is een stukje film over dit diertje, in een droom van Jota. Zie DEZE RECENSIE. Daarin komt dat stukje voor over die slimheid, dat ik al noemde.
Elke keer als er een eekhoorn voorkomt, hangt er iets vreemds in de lucht. Bijvoorbeeld met de vleesetende eekhoorn op de camping; het boekje over eekhoorns bij Felix thuis.
Maar de symboliek wordt niet helemaal duidelijk, nergens. En er is méér vreemds dan alleen deze rode eekhoorn: Jota heeft bepaalde gaven die niet normaal zijn, denk aan het kunststukje met de helm, die hij vangt en opzet, terwijl hij tegelijkertijd een andere helm afzet. Of het vreemde gedoe met de foto's: hoe kan Sophia op een foto met Elisa staan?
Zo zwalkt de film een beetje tussen realisme en surrealisme, alsook tussen komedie en drama. Er is ook gezegd dat er een teveel aan beelden en ideeën is.
Neemt allemaal niet weg dat het een goede film was, Kubrick bijvoorbeeld vond dat ook, ik ben dus in goed gezelschap! ;-)
Door deze film heb ik kennis gemaakt met twee grote Russische kunstenaars: Andrej Tarkovski en Andrej Roebjlov.
Tarkovski kende ik alleen van naam, via mijn vriendin Geert. Ik kwam zijn naam laatst tegen bij De Antichrist, van Lars von Trier. Deze droeg zijn film op aan Tarkovski.
Roebjlov was een Russische iconenschilder, hij leefde van circa 1360 tot 1430. Hij geldt als de grootste Russische iconenschilder. In 1405 schilderde hij in de Oespenski-kathedraal in het Kremlin, samen met FeofandeGriek.
Twee iconen van Feofan de Griek.
In 1408 beschilderde hij met DaniilTsjorni de Oespenski-kathedraal in Vladimir. In 1425 de Drie-eenheidskathedraal van het lavra in Sergiv Posad. Het laatste deel van zijn leven woonde en werkte hij in het Andronikov-klooster in Moskou. De icoon van de Heilige Drie-eenheid is het enige dat met zekerheid aan Roebjlov alléén toegeschreven kan worden. Het hangt nu in de Tretjakov galerij in Moskou. Roebjlov is door de orthodoxen heilig verklaard.
Icoon van de Heilige Drie-Eenheid
Tarkovski
Het script voor de film werd geschreven door Tarkovski en Andrej Kontsjalovski. In 1966 stond de film nog onder Sovjetcensuur, men oordeelde hem als te wreed, en stond alleen een gecensureerde versie toe. Een ongecensureerde werd het land uit gesmokkeld.
Overigens zijn twee ogenschijnlijk wrede scenes met hulpmiddelen gefilmd: een in brand staande koe had in werkelijkheid beschermende asbestplaten op de rug; een van de trap vallen paard was in werkelijkheid al dood(geschoten) toen het viel, en bestemd voor de slacht.
De film volgt Roebjlov vanaf circa 1400. Hij vertrekt met twee andere monniken uit het klooster om te gaan schilderen.
Andronikov klooster Moskou, waar de drie monniken vandaan komen.
We zien hoe in het land sektes optreden, maar vooral Tataren binnenvallen.
Tataren, uit Azië of Turkije. Vechtjassen die gewoon kwamen stelen.
Hetbeeld dat Tarkovski geeft van begin 15e eeuws Rusland is prachtig. Allemaal zwartwit beelden, het regent voortdurend.
Misschien hield Lars von Trier ook wel zo van dit landschap.
Het gaat Roebjlov voornamelijk om de kunst. Het is een zachtaardig mens, hij wil de mensheid vertroosten.
Tarkovski is erop uit, de vragen rond het kunstenaarschap te bespreken in deze film. Het mooist doet hij dat met het verhaal van de klokkengieter.
Maar eerst: het begin van de film: prachtig! Een man stijgt op in een zelfgemaakte ballon. Ook hier gaat het om de creativiteit.
Man stijgt op aan eigengemaakte ballon.
Op mij maakte het stuk van de klokkengieter het allermeeste indruk. Helaas heb ik daar geen foto's van kunnen vinden.
Na de inval van de Tataren, en na het verlies van het idiote meisje, die met de Tataren meeging (nadat Roebjlov haar uit hun handen gered had) moet er voor de kerk een klok gegoten worden. Een jonge man vertelt, dat hij het geheim van zijn vader kent, die heeft hem verteld wat de koperlegering was voor hij stierf. We zien nu het produktieproces van de enorme klok: een gat graven, zilver en andere metalen vergaren, smelten, leem zoeken... De metalen worden gesmolten, de leem erom heen gehuld, en ten slotte de huls gebroken. Er komt een geweldige klok met een enorme klank tevoorschijn.
Maar de jonge klokkengieter huilt, en bekent aan Roebjlov dat zijn vader hem nooit het geheim onthuld had.
Ook hier dus weer een kunstenaar aan het woord.
Ik geef nu wat plaatjes uit de film. Met als opmerking, dat er veel paarden in voorkomen. Men zegt dat paarden voor Tarkovski symbool stonden voor het leven.
Gezien vanuit de ballon
Een van de vele paarden; deze lekker rollend op de rug.
Aldoor die regen...
Potsenmaker; valt later in de film de monniken aan, omdat hij denkt dat ze hem verraden hebben.
Roebjlov kijkt naar buiten, ziet bojaren, hogergeplaatsten, die de potsenmaker meenemen.
Feofan met een werk van zijn hand.
Hier wordt het kruisigen van Jezus uitgebeeld.
Roebjlov aan het werk.
Het idiote meisje doet haar intrede in de kerk waar Roebjlov werkt.
Roebjlov doodt zelfs een man om het meisje te beschermen. Hierna zwijgt hij gedurende vele jaren.
Beeld van de klokkengieterij, het smelten van de metalen.
Hier huilt de klokkengieter in de armen van Roebjlov. R. spreekt eindelijk weer, troost hem.
Terwijlde hele film in zwart-wit was, is alleen het slot in kleur. Tarkovski toont hier enkele iconen van Roebjlov.
Ik heb de onderstaande op internet gevonden, ze komen niet precies overeen met die welke Tarkovski laat zien.
De Verlosser
Christus Pantocrator
Aartsengel Michaël
Moeder van God
De verrijzenis: afdaling in de hel.
Trailer
Laatste tien minuten van de film; als enige in kleur, met de ikonen van Roebjlev
Wikipedia geeft een goede samenvatting, per hoofdstuk. Het hielp mij de film te kunnen bekijken. Ik deed het eerst per half uur, ten slotte toch langer. De muziek irriteerde Ton soms.
Nog enige geschiedkundige informatie:
The Cathedral of the Annunciation was built by architects from Pskov in 1484-1489 as part of Grand Duke Ivan III's plans for a large-scale renovation of the Moscow Kremlin. It was built on the spot of an older 14th-century cathedral of the same name, which had been rebuilt in 1416. This older cathedral in turn had replaced a previous wooden church from the 13th century that had fallen victim to the frequent fires in the Kremlin.
Afbeelding van Iwan de Verschrikkelijke, een Bojaar uit de 16e eeuw. Bojaren waren feodale aristocraten, wat bij ons in het westen de ridders waren.
Tataren waren van oorsprong een Mongools, later Turks volk.
Gouden Poort, Vladimir; in Vladimir heeft Roebjlov veel gewerkt.
Demetrius- kathedraal, Vladimir
In een museum, klok gegoten in een mantel van leem.
Prent oude klokkengieterij
Klokkengieterij Museum Heiligerlee. Rond 1400 in Rusland ging dit allemaal met de hand, in een diepe kuil in de grond. Heel indrukwekkend primitief.
Dan nog over Tarkovski zelf:
Ik lees in Wikipedia, dat Tarkovski in zijn films kritiek uitte op het Sovjetbeleid, dat kunstenaars geen vrijheid gaf. Roebjlov de film) is het land uitgesmokkeld, en anders dan in Rusland, werd Tarkovski in Cannes uitgeroepen tot meesterregisseur, om deze film!
Zijn films zijn expressionistisch-psychologisch van aard, met veel metaforen en symboliek. (Ik denk nu aan de kruisweg, en een de klokkengieter). Zijn films gaan altijd over eenzame figuren, die door de een of andere gebeurtenis gaan nadenken over zingeving of spirituele verdieping.
Er zit ook altijd veel autobiografisch materiaal in verwerkt. Tarkovski geldt als een moeilijk, en ontoegankelijk filmer. Hij leefde en werkte van 1932 tot 1986.
Een curiositeit op YouTube vond ik onderstaande film: het is een wandeling door de Tretjakov-galerij in Moskou. Een gigantisch museum, waar iemand met een camera doorheen zwalkt. Nergens commentaar bij, een muzikaal behangetje eronder. De laatste tien minuten ongeveer zijn voor de iconen. Ik zie wat bekende werken, maar het beroemde icoon van Roebjlov zie ik niet.
Voor de curiositeit: zie vooral de laatste tien minuten voor de iconen. Waarschuwing: echt wijzer word je er niet van!
_jpeg.jpeg){kind=spacer}
.jpg)
