vrijdag 12 januari 2018

Ajami, Scandar Copti en Yaron Shani, 2009.

Poster
Ajami is een wijk in Tel Aviv waar Joden, moslims en christenen naast elkaar leven. Op deze locatie worden meerdere verhaallijnen verweven - van een drugsdeal die hopeloos fout gaat tot de wanhopige zoektocht naar een vermiste Israëlische soldaat. In dit regiedebuut van Scandar Copti, een in Israël geboren Palestijn, en Yaron Shani, een Israëlische Jood, krijgt de kijker dankzij het ingenieuze scenario steeds een nieuw stukje van de puzzel aangereikt. Een enerverende en geëngageerde thriller, waarbij de niet-professionele acteurs min of meer zichzelf speelden.
Van Film Totaal:
Rustpunt in de film vormt de jonge Nasri. Regelmatig zien we hem tekenen in zijn schetsboek. Met deze tekeningen probeert hij enige structuur aan te brengen in de waanzin van zijn omgeving. Tegelijkertijd vormen de tekeningen voor de kijker een soort leidraad. De manier waarop deze scènes in beeld worden gebracht, is overigens van een verbluffende schoonheid. Zeker in tegenstelling tot de grauwe en onverbloemde rauwheid van de rest van de film. Door de wijze waarop de camera wordt gehanteerd en door het schijnbare ontbreken van enig art- of setdesign doet de film soms documentair aan. Het verhoogt evenwel de intensiteit van de film. En dat geldt ook voor het acteerwerk. Geen van de acteurs had namelijk enige ervaring of opleiding. Bovendien kreeg niemand van tevoren een script in te zien en werd er niet of nauwelijks gerepeteerd. De acteurs werden gecast op basis van hun karakter en persoonlijke geschiedenis. Een keuze die verrassend goed uitpakt.
Kritiek:
Ajami is daarmee een zeer rauwe, maar pure film geworden. Het is echter ook een verwarrende film die soms lastig te volgen is. Dat komt onder meer door de veelheid van conflicten in het Midden-Oosten, maar ook doordat van diverse personages niet altijd duidelijk is tot welke clan of religie zij behoren en/of welke taal zij spreken. Daarbij is de structuur van de ensemblefilm natuurlijk ook niet meest eenvoudige, maar nogmaals, dat is waarschijnlijk de beste, zo niet de enige manier om uiting te kunnen geven aan de wereld waarin zij leven.

'Terrorised, Omar's family go into hiding until a clan boss and restaurant owner (Youssef Sahwani) calls the warring factions to a summit, occasioning a quite superb scene where a judge sits between the parties setting a value to the "peace". Amid shouts and kisses and prayers to the prophet, a truce is reached.
(AdW: Dit is inderdaad een meesterlijk stukje film, heel onthullend! Ik vond er helaas geen foto's van!)
'
Elias, restauranteigenaar, vader van Hadir. 
Verteller Nasri, broer van Omar.
Dit zijn de vijf verhaallijnen:
1. Nasri jonge verteller, vertelt dat zijn buurjongen vermoord wordt.
Moord op Nasrins onschuldige buurjongen.
Het is een fout, het had de moord op Omar, zijn broer moeten zijn, door de Bedoeïen Clan, waarvan een lid enkele weken eerder door een oom van Nasrin was vermoord.
Omar, 19 jaar. 
Nasri, zijn zus en opa vertrekken naar Jeruzalem, Omar en zijn moeder blijven. 
Moeder Omar moet luisteren naar haar zoon. (!)
Omar zoekt bescherming bij Abu Elias, maar dat kost heel veel geld. Elias is restauranteigenaar. 
Nasri en zus keren terug, Omar moet veel geld betalen. Met vriend Shaat begint hij aan de kleine criminaliteit.
2. Malek, 16, is illegaal; hij werkt bij Abu, is vriend van Omar. Zijn moeder is terminaal ziek, hij werkt voor haar herstel. 
Malek en vriend Omar, werken beiden in restaurant van Elias.
Ook Omar werkt in het restaurant.Omar is verliefd op dochter Abu, Hadir. Omar is moslim, Hadir christen.
Verliefdheid Omar en Hadir.
3. Oudere joodse man wordt vermoord, omdat zijn  drugs dealende, Arabische buren het zat zijn dat hij klaagt over zijn slapeloosheid vanwege hun blatende schapen. De dealers verdwijnen. De politie komt, onder wie Dan/Dando, een Israëliër. Zijn familie en hij zijn op zoek naar zijn verdwenen broer Yoni. Hij was soldaat. Dando heeft vrouw en kinderen. De resten van Yoni worden gevonden. Helaas geen foto's. 
4. Binj,(Scander Copti) is kok, ook in het restaurant. 
Binj, Scandar Copti.
Ook hij is bevriend met Omar, Shaata en Malek. Hij is verliefd op een Israëlisch meisje uit Tel Aviv. Binj's broer is betrokken bij de moord op de ouder Joodse man. Binj en vader worden ondervraagd. Bij terugkeer thuis krijgt hij de drugs van zijn broer in de maag gesplitst. Bij toeval ziet Malek waar Binj de drugs verstopt. Als Malek naar zijn werk gaat, ziet hij 3 Israëlische mannen bij Binj. Malek en Omar denken dat het drugsdealers zijn, maar het zijn politie-agenten. Binj doet suiker in pakketten en spoelt de drugs door de wc. Malek en Omar besluiten de drugs te verkopen, ze hebben allebei geld nodig. Abu Elias hoort ervan en waarschuwt de politie. Probeert zo de relatie van Omar met zijn dochter te voorkomen. Hij ontslaat Malek. Dando ziet Malek met horloge dat hij aan Abu Elias wilde geven. Hij denkt dat het van zijn broer Yoni is. Nasri schiet Dando dood. Dando heeft dan al Malek gedood. Alleen Omar leeft nog. 
Ik weet niet meer welke vechtscene dit was. Ze hadden allemaal een ongelooflijk kort lontje. En ruzie betekende meteen doodmaken.
Dit is weer het verliefde stelletje. Haar vader belooft haar de benen te zullen breken als zij hem blijft zien. 
Niemand in hun omgeving aanvaardt hun liefde.
Nasrin weer. 


De vrienden samen.
Regisseur Scandar Copti. 
Voor mij was de film moeilijk te volgen. Zoals ik ook elders al las, hinderde het mij dat er Arabisch en Ivrit gesproken werd, en ik kan het niet onderscheiden. Ook werd de film in puzzelstukjes verteld, dat wil zeggen: je keek steeds een stukje verder terug in de tijd. Namen en verhoudingen worden dan nog moeilijker dan ze al zijn. De verhaallijn is ook niet al te simpel. Het was dus wel een spannende film, maar er ontging me te veel. Had verder nogal een maffia-karakter, met alle moorden en de handel in drugs. Ontroerend: het beschermingsgeld, waarvoor het vertrouwen op Allah werd aangeroepen. En de jonge Malek, die geld voor zijn moeder nodig had. Malek kwam helaas ook om. Binj stierf aan een overdosis.
Trailer
Ik zag in de trailer een motto van George Orwell: 
De genoemde zin van George Orwell: In our age there is no such thing as keeping out of politics. (Beginregel.)  Dit motto verduidelijkt veel van de samenhang van de film!
Yaron Shani en Scandar Copti, regisseurs.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten