donderdag 15 februari 2024

Vertrouw op je gevoel, Nicolaas Sintobin, 3e Webinar, januari-februari 2024.

Deze icoon van Ignatius van Loyola en de onderscheiding der geesten werd ontworpen door de Syrische jezuïet Sami Hallak. De icoon werd in 2002 geschreven door Rafiq Aassi.
Voor een uitleg van de icoon: Zie DEZE SITE.

Recapitulatie van wat voorafging: : 

1. Onderscheiding van de geest: brengt het diepe rust, vreugde, gedragenheid - of niet.
2. Hoe werkt het onderscheiden zelf: de noties hart, verstand en wil spelen een rol.
3. De grote vraag blijft: hoe kom ik de sleutel naar die 'diepere laag' op het spoor? 
Welke niet in grove gevoelsbewegingen zit, maar juist in het niet-schreeuwerige, de subtiele dingen.  Discrete, intieme gevoelens.

Dat kun je op het spoor komen via het levensgebed, waarmee je onderscheid zoekt in je bewustzijn: wat deugt, en wat niet. Het is je gewetensonderzoek
Het is je het meest nabij, en ben je dit op het spoor, dan moet je hieraan trouw blijven. 
Je kunt dit doen door biddende terug te kijken op je ervaring, aan het eind van de dag, over die dag. Het is een introspectief gebed, de bedoeling is dat je dit samen met God doet. Je neemt er de tijd voor, en geeft aandacht aan drie dingen: 
1. dank
2, sorry
3. alsjeblieft

Het is van belang te beginnen met het positieve, met dankbaarheid. Kijkend naar je positieve gevoelens over de voorbije dag. Waar zitten trouw, gedrevenheid, hoop Het gaat niet om je goede daden, maar om je gevoelens, je geraaktheden in het hart. Wellicht gaan die verrassend tot je spreken. 
Dan meteen God danken. 

Maar wat is danken eigenlijk? 
Moeilijk omschrijven, zegt Sintobin. Maar dan legt hij het toch verrassend leuk uit:

God zelf spreekt Frans. Dat is zijn religieuze taal
In Frans religie context: rendre grâce, de genade teruggeven!!!
Daarmee erken je, dat het goede wat je krijgt, een geschenk is. En daarvoor dank je dus God.
Het is geenszins een daad van hoogmoed, maar je erkent het goede je is gegeven door degene die aan de oorsprong ervan staat. Daarmee verleg je de nadruk van jezelf naar die ander!
Dit deel van het levensgebed is veruit het belangrijkste!
Zo vind je vaste grond, de plek waar God aanwezig is, in het positieve
Dat is beter dan vechten tegen het kwade. 
Rendre grâce, 
Foto van DEZE SITE.
Het tweede deel van het levensgebed is: Sorry zeggen.
Hier komen wel je negatieve gevoelens aan bod. Want nu je naar je  negatieve gevoelens kijkt vanuit dankbaarheid, kun je verder gaan zonder schrik. 
Sintobin noemt  het negatieve: de afwezigheid van het goede. Concreet zijn het :  boosheid, jaloezie, ergernissen,  En dat haal je allemaal kort naar boven 'op een bedje van dankbaarheid.' Zo vermijd je, dat je je wentelt in het negatieve, maar je laat het in je hart dalen om te bekeren. En wellicht om vergeving te vragen.
Doe is, zaken achter ons te laten, en ons van zonden te bevrijden.
Er is vergeving mogelijk.
Zoals het eerste deel (de dankbaarheid) is deze bewustwording een genade!
Sorry
Het derde deel is:  Alsjeblieft.
Nu pas kijken we naar morgen, nu we moet beide voeten in de werkelijkheid geworteld staan. Daar, waar licht en schaduw zijn; zowel afwezigheid als aanwezigheid. 
Vraag om kleine dingetjes, die-en-die-relatie, een eetgewoonte. Het is voor mij een
aandachtspunt, niet meer dan een klein dingetje. Alstublieft, dit is voor mij een werkpunt, geef mij als het mag, bijzondere kracht, bijstand.
Schets van twee handen, gevouwen in gebed,  z.j.
Edwin Austin Abbey (1852-1911)
Het Levensgebed werkt goed als je dit doet met regelmaat, niet te weinig, want anders bespreek je alleen grote hoogten en diepe dalen. Belangrijker zijn de kleine rimpelingen. Je kunt er ook tientallen per dag doen! Regelmaat stemt je innerlijke antenne fijner af. Het schijnbaar onbenullige kom je zo op het spoor.
Ignatius zelf beoefende elk uur twee uur levensgebed.

Zo ben je 'contemplatief in actie', je gevoeligheid vergroot, je verbondenheid met God en je openheid naar hem worden scherper. We leren ook God beschouwen in de actie, en ook dan verbonden te zijn.


In de 16e eeuw, toen Ignatius leefde, betekende zijn opvattingen en leer een grote vernieuwing. Tot dan toen trokken enkel monialen zich terug uit het leven, puur om verbonden te zijn met God. Ignatius nu leert dat verbondenheid niet exclusief is voor monniken maar ook voor ons gewoon is mee te maken. Je kunt het 10 minuten doen, een kwartier, een half uur. Maar zelfs twee minuten kan een enorm verschil maken. Je voelhorens raken scherper afgesteld. Waarschijnlijk ga je een rode draad zien in je leven, bepaalde patronen. Je ontdekt welbepaalde redenen. Je kunt je leren afstemmen op die patronen door goede keuzes
Een andere manier van sorry: vergeving vragen en geven.
Levensgebed wordt ook wel genoemd: bidden met het 5e evangelie.
2000 jaar geleden was Jezus in het leven op aarde, 
Wij maken hem niet lijfelijk mee,  Maar in onze biddende terugblik kunnen wij onszelf gevoelig maken voor de aanwezigheid van Jezus. Zo lezen we in het hoofdstuk van vandaag dat God geschonken heeft.

Daarnaast kun je het bijbelgebed beoefenen. Ook dat is dragend en behulpzaam om te onderscheiden.

Vragen: 
Als je gaat biddend luisteren naar jezelf, hoe onderscheid  je dan wat je zelf bedacht hebt en wat van God komt?
Antwoord: 
Het interessante is, dat het gaat om gevoelens.
Gevoelens heb je niet in de hand. Ze komen. Ontvang ze, ze gebeuren aan jou.
Ze zijn subjectief, maar hebben ze ook iets objectiefs?
Er is altijd een element van alteriteit (= het onherleidbare aspect van de persoon, Levinas). Maar ze hebben wel degelijk ook iets objectiefs, je mag er vertrouwen aan geven.

Daarbij is het een oefening van het geheugen, het betekent: de voorbije dag scannen. Preciezer kunnen werken in kleine hoekjes. Kleine rimpelingen.
Trainen als je het vaker doet.
Of: elk uur 2 min, terugblikken

Andere vraag: Kun je dat ook in gemeenschap doen?
In klooster wel, samen in stilte. Maar het kan ook met partner, of met kinderen
Gemeenschappelijk onderscheiden is zeker mogelijk,  als het zaken betreft  die je samen aangaan. Het kan een drive zijn.
Toch is het Ignatiaanse vertrekpunt eerder persoonlijk.
In een gemeenschap moet het dan ook zeer discreet gebeuren, schroomvol. De gevoelens waar het om gaat zijn sereen, niet storend voor anderen.

Hierbij is ook essentieel dat er vrijheid moet zijn om zelf keuzes te maken ten opzichte van Gods handelen in de wereld.
Die vrijheid is fundamenteel, de christelijke  traditie tamelijk precies:
Elke mens wordt geroepen! Pad naar het geluk. Of we daadwerkelijk beslissen om in te gaan op die uitnodiging is een kwestie van persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid. We noemen het een zonde, bij het zelf kiezen als je tegen de uitnodiging van God ingaat.
Op dit boekje kom ik nog terug. Lassalle vormt de verbinding tussen zen en christendom. Zie hier dat de geestelijke oefeningen werkelijk universeel zijn. 
Sintobin voegt nog iets toe over het kijken naar de negatieve punten, vooral als dit in gemeenschap gebeurt, het tweede punt,  sorry.
Ja, dat hoort erbij, kijk ernaar, maar niet te veel. 
Toelichting: het positieve, leven gevende dient de meeste aandacht te krijgen,  zoveel als je maar wil, je kunt het herbeleven, je laten inspireren. 
In tegenstelling hiermee gaan de negatieve ervaringen je leeg halen er valt daar niks te winnen. Ja, het is zelfs gevaarlijk in die zin, dat er een bepaalde aantrekkingskracht van uit kan gaan. Het is een plek van dood, drijfzand, niks goeds...
Behalve dan, als je het goed doet: inzicht. Maar: Wees op je hoede je kan erin verdrinken. Je kunt wel ernaar kijken, en begrijpen hoe het je afhoudt van het leven.

Voor sommige mensen is dit reflexieve niet goed. Die raken overprikkeld, of overstuur. Voor hen is er een andere weg. 
Kijken naar je gevoelens is overigens geen doel op zich: het gaat om het trio  dank- sorry - asjeblieft,  om bewust te worden van Gods uitnodiging om verder te komen op het pad. Daarna volgt weer dat je naar buiten komt in het leven, terugblik is gericht op verder leven, groei. 

Bewogen door geesten, zegt Ignatius. De geest beweegt in je.
Hoe ontdek je die uitnodiging precies?
Door erop te vertrouwen dat die gevoelens van elders komen. En je af te vragen welke uitnodiging daarachter zit. Zo is het ook niet enkel navelstaarderig, de uitnodiging staat centraal. 

Nog een vraag: Moet God erbij?

Strikt genomen spreekt Ignatius over Geest. Het gaat erom Gods geest op het spoor te komen, Om onderscheiding, werking. Die geest is onbeperkt, niet alleen voor christenen. De werkzaamheid van de geest reikt uit naar alle mensen. Door de band met Jezus hebben wij een voorrecht. Een mens van Liefde, een exclusieve, positieve geest. 

Maar op die werkzaamheid zich afstemmen kunnen andere mensen zeker ook. Het gaat erom het hart voldoende ontvankelijk te maken; te verfijnen. Elke traditie heeft die middelen. Nee, die onderscheiding der geesten is niet exclusief voor christenen. 
Als voorbeeld haalt Sintobin zijn vertaling aan van Leven met Ignatius in het Arabisch. Zo werd dit ook bereikbaar voor moslims. 
Het levensgevoel dat hier besproken is, is voor christenen, moslims, atheïsten.
Filmpje circa 9 minuten over Ignatius van Loyola.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten