Deze icoon van Ignatius van Loyola en de onderscheiding der geesten werd ontworpen door de Syrische jezuïet Sami Hallak. De icoon werd in 2002 geschreven door Rafiq Aassi.
Voor een uitleg van de icoon: Zie DEZE SITE.
Webinar II
Onderscheidingswijsheid
Ervaring, zo leerden we verleden keer, was de bevoorrechte vindplaats van Gods aanwezigheid. Het levert de grondstof om te onderscheiden. Hier ligt de uitnodiging van God.
Maar hoe gaat dat nu, de eigenlijke onderscheiding?
De menselijke vermogens zijn: gevoel, verstand (ratio) en wil.
Kijkt men naar beeltenissen van Ignatius, dan ziet men een wilskrachtig, streng persoon.
Maar schijn bedriegt: Ignatius was juist een zeer affectief, charismatisch persoon, die veel ruimte had voor liefde en vriendschap.
De gevoelens - de eerste van de menselijke vermogens - horen op de plaats van het hart; vanouds de zetel van het gevoel. Diepere gevoelens, daar gaat het om: daar spreekt God zich uit op unieke wijze.
Basisvoorwaarden om op die diepere gevoelsstroom te kunnen ervaren zijn:
- vertrouwen geven aan die ervaring.
Maar hoe onderscheid je je gevoelens als je beïnvloed bent door anderen? Als je gevoelens vreemd, of verwrongen zijn?
Het hart moet worden gevormd en gevoed. Dat gebeurt niet alleen met het intellect: ook de ontvankelijkheid van het hart moet worden geschoold.
Er bestaat nu eenmaal perversiteit. Maar als christen hebben we een groot voordeel: we hebben Jezus als leermeester. Hij bij uitstek leerde ons de wetten van de liefde.
Onderscheiding gebeurt dus primair in het hart, en is geënt op de nabijheid van Jezus. 
Innige Jezus (met Johannes)
Museum Mayer van den Bergh, Brugge.
Het hart moet worden uitgezuiverd, gekneed. Pas dan wijzen de gevoelens de richting die God zelf aanduidt.
Overigens heeft een niet-christen binnen zijn of haar eigen traditie een eigen methode om zuivere gevoeligheid te scherpen.
Je legt als het ware een dossier aan, als je je voorbereidt wanneer je voor een keuze staat. Onderscheiding vraagt dat je je informeert, de zaken bestudeert. Dán pas kan de onderscheiding beginnen.
De aanname is dichter bij God te komen. Dat zal eerder gebeuren met positieve gevoelens, zoals hoop, gedragenheid, vertrouwen.
Ertegenin - van God af, verwijdering van God - gaan doorgaans gevoelens als angst, leegte, irritatie, boosheid.
https://biddenonderweg.org/
Je moet luisteren naar je gevoelens, gehoor geven aan Gods geest. In welke richting wijzen je positieve gevoelens?
Maar: gehoorzaamheid aan Gods geest kan op weerstand stuiten.
Het gaat hierbij ook hierom, dat aan de voorwaarde van innerlijke vrijheid is voldaan..
Val niet in de valkuil dat je zelf stiekem God de richting aangeeft waarin jij wil dat hij je stuurt. Daartoe kun je vervallen als je jezelf hoog acht, ik denk wat het beste is voor mij, ik zal God eens even influisteren. Dan zogenaamd gehoorzamen wat God je voorschrijft....
Nee dus....
Geloof ik dat wat God mij aanbiedt echt het beste is?
Die innerlijke vrijheid moet er zijn, om werkelijk te luisteren.
Het hart is wispelturig, chaotisch.
Daarom is het nodig, ons verstand erbij te betrekken. Echter pas in tweede instantie,.. Het gevoel gaat voorop.
Citaat Bijbel:
"En neemt den helm der zaligheid, en het zwaard des Geestes, hetwelk is Gods Woord." (Efeziërs 6)
Apostel Paulus in gevangenschap, Rembrandt van Rijn. (1627)
In zijn brief aan de Efeziërs (6:17) noemt Paulus Gods woord "het zwaard van de Geest". Bedoeld is: om goed van kwaad te onderscheiden.
Vast attribuut van Paulus is het zwaard, waarmee hij ook om het leven werd gebracht.
Hoe onderscheid je de diepere laag van de oppervlakkige gevoelens?
Het gaat hier om de bedding van je gevoelsleven, de meer langdurige, blijvende gevoelens. Eigenlijk...., zeg je vaak. Daar zit dan wat ik in de diepte voel.
Een andere manier van onderscheiden is het interpreteren met het verstand: de rode lijnen zien, dwars door de verwarring van tijd en geheugen.
Goede gevoelens zijn duurzaam. Als die omslaan in droefheid zou dat een verkeerd spoor kunnen aanduiden.
Verlangen, een diepere gedrevenheid: dat kan een uitnodiging zijn om God zelf op het spoor te komen.
Wat de wil bewerkt volstaat niet om tot inzicht te komen. Je moet een keuze maken, de hand aan de ploeg slaan.
Niet blijven hangen in mooie gevoelens. Bedenk: in welke richting wijst mijn kompas. De positieve gevoelens zijn wellicht sterk, maar een keuze kan ook gepaard gaan met pijn, rouw droefheid, leegte. Gaat wel omslaan in vreugde, positieve gevoelens - maar je moet er som wel doorheen.
We hebben het nu enkel over de hele grote lijnen. Bij Ignatius gaat het om verfijnde subtiel waarnemingen.
https://www.gewijderuimte.org/
Hoe weet ik zeker dat God spreekt, en dat het niet mijn eigen projectie is?
Sintoban noemt 3 zaken:
1. Onderscheiding vindt plaats in het gebedsleven. Het is geen exacte wetenschap, maar is menselijk, dus gebrekkig. Betracht mildheid naar jezelf en naar anderen.
2. De belangrijkste voorwaarde is dankbaarheid, in de zin van me meer bewust worden van redenen om dankbaar te zijn. Waar heb ik Hem aan het werk gezien? Innerlijke wijsheid groeit, als genade.
3. Hinderpalen in je hart kunnen je zicht scherpen. Soms is net daarbij noodzakelijk een gesprek te hebben met iemand die kan luisteren, een geestelijk begeleider. Iemand die luistert zonder oordeel, en met je meegaat op je persoonlijke zoektocht.
Daarbij: een innerlijke verworvenheid is nooit blijvend, je moet soms terug om je innerlijke vrijheid weer te hervinden.
Als je eenmaal weet wat je moet doen is het nog altijd moeilijk om het te doen.
Hoe kan je die wil oefenen?
Heikel punt. De wil kan gevaarlijk zijn, niet alles kan op kracht van de wil.
Het is allemaal een kwestie van genade. God vragen om genade om vooruit te komen, te kunnen kiezen.
0=0=00=0=0=0=0=0=0=0=0=0
Na deze inleiding, tijd voor de vragen:
Geestelijke oefeningen gaan dus over de keuze. In een parafrase zou je kunnen zeggen: je kunt enkel maar echt kiezen voor wat je werkelijk verlangt. En je diepste verlangen komt van God. Dat verlangen te bevrijden, daar gaat het om.
Maar:
Soms zijn je gevoelens onduidelijk. En hoe ga je daar mee om?
En:
Voor sommige mensen is het helemaal lastig, omdat ze een vrij egaal gevoelsleven hebben. Dan lukt het niet op deze Ignatiaanse weg. Onderscheiding gaat gemakkelijker als de gevoelens meer op en neer gaan.
Dus is onderzoek niet alleen soms moeilijk, het werkt ook niet voor iedereen!
De Goede Herder, 3e eeuw
Catacomben van Rome
Andere problemen: de rol van twijfel; soms moet je keuzes open laten tot de mogelijkheid van onderscheiding duidelijk wordt.
Bovendien is er het probleem van het onderscheid tussen verstand en gevoel. Het gaat hier om gevoel, Merk op het verschil tussen twee uitdrukkingen: 'Ik voel dat ik moet verhuizen'. En: 'Ik voel me niet langer senang in dat huis.' Het gaat om gevoelens. Gevoelens en gedachten worden vaak door elkaar gehaspeld.
Een trucje: "Ik voel me....": zegt iets over je hart.
"Ik voel dat....": zegt iets over je ratio.
Wij kunnen een handreiking doen naar Jezus. Dit 2e webinar leidde ons binnen in het levensgebed.
https://biddenonderweg.org/retraites/12-Levensgebed+voor+volwassenen+%28kort%29
Er zijn twee gebedsvormen die ons helpen bij onze persoonlijke band met Jezus: het levensgebed en het Ignatiaanse bijbelgebed. Dit laatste is: bidden met het evangelie, met verhalen van Jezus.
Bidden met de bijbel: boek Sintobin. 
De andere gebedsvorm
Websites die je kunnen helpen om elke dag te bidden vind je bovenin bij de plaatjes: Bidden Onderweg, en Gewijde Ruimte.
Sintobin geeft nog enkele adviezen:
Je kunt inspirerende verhalen zelf beleven, door er als het ware een toneelstuk van te maken waar je binnenin kruipt met al je zintuigen.
De waarheid wijst het kompas van vreugde, en dat kun je zelf meemaken; niet zomaar op gezag van anderen.
Wat, als je keuze geen vreugde meer geeft? Zit er soms geen leven meer in? Moet je dan niet terugkomen op je keuze? We kunnen immers verkeerde keuzes maken!
De raad die Ignatius hier geeft is: doe vooral rustig aan als er een crisis is. In die omstandigheid kun je geen keuzes maken. Die heftige crisis blijft niet, de storm gaat wel weer liggen. Blijf bij je keuze tot het zover is, en je weer grond onder de voeten voelt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten