Young Plato, The Philosophy Boys of Ardoyne, Declan McGrath en Neasa Ni Chianáin, 2021

Die kleinen Schüler von Plato - onder deze vertaalde titel zond Arte woensdag 19 juli 2022 een ontroerende documentaire uit over een schoolmeester en zijn jongensklas in Ardoyne, een wijk in Belfast. 

De schoolmeester heet Kevin McArevey, en hij is in mijn ogen een krachtig idealist. Hij probeert zijn jongensklas, de 'Holy Cross-boys', ánders op te voeden. Hij leert hen met elkaar te praten, in plaats van er met de vuist op te slaan. Onlustgevoelens anders te verwerken, met een andere blik te kijken naar wat er in hun stad, in hun wijk voortgaat. 

Holy Cross Church, Belfast, Ardoyne

Het gaat dus om katholieke jongens, ik denk van rond de tien jaar. De kerk staat in de wijk Ardoyne, die in het verleden helaas maar al te vaak het terrein van onlusten is geweest tussen katholiek en protestant. De treurige sporen daarvan zijn nog dagelijks terug te zien: er loopt een gigantische muur dwars door de straten heen, zodat de twee religies elkaar vooral maar niet tegenkomen. 

Dit heet dan 'The peace line', die loopt langs de Cupar Way in Belfast, gezien van de protestantse kant.

Al meer dan 40 jaar loopt dit litteken, deze vredesmuur, door de stad. Deze foto is van Brendan Beirne/Rex Features

De meester van de klas Holy Cross-boys heet Kevin McArevey.

 Kevin McArevey. Ik citeer uit de Belfast Telegraph: 

"At Holy Cross Boys’ Primary School the students are taught coping mechanisms, self-respect, how to deal with anger, loneliness and other emotions, and how to cope with the impact of intergenerational trauma — because these lessons are every bit as valuable as maths and English, says the Belfast headmaster."

Wij zagen de schoolmeester - die overigens een liefhebber van Elvis Presley is - aan het werk. Als er conflicten tussen de jongens onderling zijn, krijgen ze geen straf, of ten minste: ze worden voor straf naar de Wall of Philosophy gestuurd. Daar praat de meester met hen. Een voorbeeld van zo'n gesprek: 

Een jongetje zegt: 'Mijn vader heeft me geleerd, dat als ik een mep krijg, ik er gelijk zelf maar op moet slaan.' -'Think for yourself', leert de meester hen. Beheers je woede, let op je ademhaling, leg je hand op je hart. Mediteer. Denk je in in een favoriete plek van jezelf - dat soort technieken. 

Echt wel stoere knapen. Toch luisterden ze. 

Indrukwekkend was ook, dat de meester hen de geschiedenis van hun eigen wijk liet zien. Hoe hun eigen stad-, misschien wel familiegenoten gevochten hadden. 

Nationalistische jongeren bij een brandende auto. 

Foto van Cathal Mcnaughton/Reuters

Foto van de BBC

Murals on the Newtownards Road in east Belfast

Deze muurschildering is niet in Ardoyne, maar ze zijn er wel. Hoewel ik op internet nu ook veel méér vreedzame 'murals' zag. 

Anyway: er is ook een mural gemaakt van The Holy Cross Boys. Één van de jongens staat daar afgebeeld als 'De Denker', van Rodin. 

Some wise advice from Socrates on the school mural

Hier de muurswchildering met de Holy Cross Boys en hun meester. 

Artiest is Michael Doherty. De denker in het centrum is een jochie uit de school, Hij wordt omringd door Plato, Socrates en andere wijsgeren. 

De documentaire won de IFTA-Award voor beste documentaire.

Neasa Ni Chianáin, tweede regisseur

Declan McGrath, regisseur.

Filosofische tips: beheers je woede, denk zelf, doe niet zomaar wat een ander je zegt wat je moet doen. 

Langs je vinger strijken kan je kalmeren.

Eén van de favoriete plekken van de kinderen was: MacDonalds. Hier werd aanvankelijk om gelachen. Nee, zei Kevin: ieders mening telt. 

Eén van de jongetjes had het erg moeilijk met zijn diabetes... Eenzaamheid, frustratie.

Trailer. 

'Geweld brengt nieuw geweld voort.'

'Stop fighting, peace...'