zondag 3 april 2022

Pilgrim Fathers, Frans Verhagen, 2020.

Ondertitel: Van Leiden naar het beloofde land, 1620. 
Schrijver van dit boek is Frans Verhagen. Het is belangrijk te weten, dat Verhagen Amerika-kenner is. Hij schreef verschillende werken over de Verenigde Staten, waaronder het grote werk Geschiedenis van de Verenigde Staten. 
Verschenen in 2021.
Ik vermeld dit, omdat Pilgrim Fathers mij een onderdeel van het grotere werk leek te zijn. Het verhaal werd mij af en toe te kort en te 'opsommerig' verteld. Dat viel bij voorbeeld op toen even kort de totale geschiedenis van de kolonisatie van Amerika behandeld werd. New England is daar maar een onderdeel van. Dat overzicht werd een dichte opeenstapeling van feiten met voor mij veel hiaten. 
Ook de namen die in het verhaal van de Pilgrims voorkwamen waren te dicht opéén, werden ook te weinig tot leven gewekt. De plaatjes zeggen ook nauwelijks iets.
Het scheelt een beetje, dat er een tv-serie gewijd is aan het onderwerp, dat gaf het verhaal weer wat meer body. Maar diepgravend, of goed verklarend vond ik het boek niet.  
New England of Nieuw-Engeland is een regio in het uiterste noordoosten van de Verenigde Staten. Het omvat de staten Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island en Vermont. In het zuidwesten grenst de regio aan de staat New York, die tot de Midden-Atlantische staten wordt gerekend.
De naam is al in gebruik sinds het begin van de koloniale tijd; John Smith beschreef het gebied in 1616 onder deze naam.
John Smith, Engels ontdekkingsreiziger; 
stichtte de eerste Engelse kolonie in de Nieuwe Wereld, in Jamestown, Virginia. Vóór de Pilgrims. 
Klein deel van de inbedding in de geschiedenis; hierboven twee plaatjes die dat  illustreren. 
William Bradford, 1590-1657.
Beschreef de eerste jaren van de stichting van de kolonie. Hij is erg belangrijk voor onze kennis over de Pilgrim Fathers. 
Of Plymouth Plantation
geschreven tussen 1630 en 1651 door William Bradford. Verslag van de eerste jaren van de stichting van de kolonie. 
Het gebied New England werd deels gekoloniseerd door de onderhavige geloofsgroep. Oorspronkelijk waren ze afkomstig uit Engeland, uit Scrooby, om precies te zijn. Ze noemden zich puriteinen. Ze hadden zich tot doel gesteld een nieuw Jeruzalem te bouwen en hun geloof te verspreiden. 
Van de oorspronkelijke Scrooby-groep waren er op een bepaald moment in Leiden nog maar 21 over. Uit angst voor verwatering van hun religieuze ideeën groeide het verlangen te vertrekken naar Amerika. 
De Reformatie in Engeland geschiedde van bovenaf; zo ontstond de Anglicaanse kerk, staatskerk. Vanaf 1558 was koningin Elizabeth hoofd van de kerk. 
Radicale protestanten vonden de kerk niet zuiver genoeg, ze wilden terugkeer naar het zuivere christendom. Ze geloofden in predestinatie, en waren wars van allerlei franje; ze stichtten hun eigen congregaties en stonden een voorbeeldig gedrag voor, dat wijst op uitverkiezing. 
Elizabeth was op deze geloofsgroep tegen, ze zag in hun gedrag een recept voor opstand. 
Haar opvolger James I zag de puriteinen als een bedreiging voor de monarchie. Ze mochten kiezen: de bak in, of verbannen worden.
William Brewster was de leider van een congregatie in Scrooby, de predikant daar was John Robinson. 
Deze ploeg vluchtte naar Holland, waarmee al onderlinge contacten over en weer bestonden. Met grote moeite vluchtten ze, en kwamen in 1608 in Amsterdam aan. Toen ze daar niet aardden, vertrokken ze naar Leiden. 1609.
Door te verhuizen naar de nieuwe wereld ontkwamen zij ook aan vervolging in Engeland. 
 
Illustratie van de drukkerij van William Brewster, hij was de huisdrukker van de Pilgrims.
Foto van: DEZE SITE
In Leiden ontwikkelde de groep zich van separatisten naar Pilgrims.
Weliswaar vond men in Leiden geloofsvrijheid en financiële steun en veiligheid, toch kon men er niet aarden, ze moesten hard werken en waren rechter in de leer dan de andere Leidenaars. Ze werkten in de lakenindustrie. John Robinson als geestelijk leider, en William Brewster als organisatorisch leider zetten hun werk daar voort. 
De Pilgrims gaan scheep; biddend in het zwart, John Robinson, 1576-1625. 
Eerst voeren ze met de Speedwell, later met de Mayflower. 
William Brewster (1567 - 1644) was een Engelse ambtenaar en Mayflower- passagier in 1620. Brewster werd senior ouderling en de leider van de gemeenschap.
Staten in Amerika.
Cape Cod Bay; kabeljauwvangst, en later walvisvaart, waren belangrijk. 
(Zie ook Moby Dick!)
Situering van de Plymouth Colony.

Squanto, de Indiaan die de Pilgrims ontmoetten. Hij sprak Engels en zou de Pilgrims helpen te overleven. 
De geschiedenis in Amerika van de Pilgrim Fathers is er een van veel honger en ontberingen, zoals van slechte oogsten, Veel mensen stierven. Er was contact met de indianen, dat soms erg goed verliep, zie Squanto. 
Maar er vonden ook gruwelijke confrontaties plaats, en niet speciaal alléén met de Pilgrims. Zo vond er een gruwelijke moordpartij plaats bij de Mystic River. Het staat bekend als het bloedbad van Mystic - ofwel als het bloedbad van Pequot en de Slag bij Mystic Fort. Dit vond plaats op 26 mei 1637 tijdens de Pequot-oorlog, toen kolonisten aldaar iedereen neerschoten die probeerde te ontsnappen uit het houten palissadefort. Ze doodden het grootste deel van het dorp als vergelding voor eerdere Pequot-aanvallen. Er werden tussen de 400 en 700 Pequot-burgers (!) gedood, en de enige Pequot-overlevenden waren krijgers die met hun sachem (= opperhoofd) Sassacus op pad waren voor een overval.
Werk van Thomas Morton.
Bij alle wederwaardigheden tussen kolonisten en indianen was ik erg onder de indruk van Thomas Morton. Verhagen vertelt dat hij 'een flierefluiter' was. - Maar wel een hele sympathieke: hij kon het best vinden met de indianen. Hij richtte een meiboom op in zijn nederzetting, waaromheen hij samen met de indianen danste en lekker dronk. Hij kon heel goed handel met hen drijven. 
Verhagen beschrijft de reactie van de Pilgrim Fathers op Morton als jaloers, en ook als steil. Ze konden het niet zetten dat Morton het zo goed deed, en hadden natuurlijk allerlei rechtzinnige motieven: de losse levenswandel. De 'squaws' zouden ook te gemakkelijk overgaan naar de kolonisten, wat zou kunnen uitlopen op oorlog. Vooral het ruilen van handelswaar tegen wapens werd bekritiseerd, maar dat was nogal hypocriet, het was ook elders gebruikelijk. 
Morton vond de indianen heel wat beschaafder dan de kolonisten, wat ik alleen maar kan beamen, na alle verhalen over moordpartijen. 
Morton vluchtte naar Londen, kwam ook weer terug, en werd gevangengezet. Hij overleed in gevangenschap, was al met al toch 71 jaar oud geworden. Hij zette zijn geschiedenis te boek in het 3-delige New English Canaan, zie foto boven. 
Kaart van de diverse indiaanse volkeren die de regio bevolkten waar de Pilgrims voet aan land zetten.
Het is vreselijk om te lezen hoe het verdrijven van de indianen feitelijk in zijn werk is gegaan. Aanvankelijk waren de indianen de nieuwkomers niet eens zo slecht gezind, wel kun je zeggen dat ze voor de kolonisten nogal ondoorgrondelijk waren. Ze pikten bijvoorbeeld ook wapens uit de nederzettingen. Maar aan het voorbeeld van Squanto is te zien dat ze ook hulpvaardig konden zijn. Velen van hen overleden door meegebrachte ziektes van de kolonisten. 

Thanksgiving is een belangrijke Amerikaanse feestdag die zijn oorsprong vond bij de Pilgrim Fathers. 
Eerste Thanksgiving, 1621.
Ingesteld nadat de oogst geslaagd was dankzij de hulp van de indianen van de Wampanoag-stam. De eerste oogst was mislukt.  

Mijn oordeel over dit boek:
Ik vind Amerika een hele vervelende voorgeschiedenis hebben. Dat komt in dit boek ook goed tot uiting. Het land is gebouwd op de verdrijving van indianen. 
Het contrast tussen Thanksgiving Day en het verheerlijken van de mythe van de Pilgrims enerzijds, en de teloorgang van de oude inheemse cultuur anderzijds, is vreselijk. 
Het boek confronteert me voortdurend met dat nare verleden.  

Een bezwaar dat ik heb, is van een ander niveau: 
Soms gaat de auteur me te snel. Hij legt niet uit wat de frontier is, een sachem (= opperhoofd), of een indentured servant (contractarbeid). 
Frans Verhagen, geboren 1954; Amerika-kenner. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten