Ondertitel:
Hoe de rivaliteit tussen Saoedi-Arabië en Iran het leven in het Midden-Oosten heeft verwoest
(In dit deel EEN werk ik door de eerste acht hoofdstukken heen. In TWEE volgt de rest van het boek.)
Een basaal onderscheid voor een goed begrip van dit boek is het verschil tussen sjiieten en soennieten. Zie hiervoor bijvoorbeeld HISTORIANET.
In het kort: De soennieten en de sjiieten raakten verdeeld toen de profeet Mohammed in 632 overleed. De soennieten meenden dat de meest bekwame man onder de volgelingen van Mohammed hen moest leiden, de sjiieten vonden dat zijn schoonzoon en neef Ali dat moest doen.
Enkele belangrijke figuren, plaatsen enzovoorts uit het boek:
Iran:
Portret van Ruhollah Khomeini (1902-1989)
door Mohammad Sayyad
Mohammad Reza Shah Pahlavi,
de laatste Sjah van Perzië/Iran
1919-1980.
Staatsieportret.
Reza regeerde van 1941 tot 1979; in dat laatste jaar werd de monarchie omvergeworpen door de Islamitische revolutie. Reza overleed in ballingschap in 1980 in Egypte.
De sjah en zijn familie kort na de kroning 1967.
Bij die gelegenheid nam hij de traditionele titel van Koning der Koningen (sjah-in-sjah) aan, die gelijkstaat aan de keizerstitel.
Musa al Sadr, 1928-1978.
Al Sadr was een in Iran geboren Libanese geleerde en politiek leider die de Amalbeweging oprichtte. Hij leidde het verzet tegen de sjah van Perzië vanuit Libanon. Hij wilde Iran moderniseren, maar op een andere manier dan de sjah. Hij sprak redevoeringen uit die naar Iran werden gesmokkeld per cassettebandjes. Hierin riep hij op tot opstand, maar maakte geen propaganda voor Khomeini. Diens ideeën vond hij 'de vrucht van een zieke geest.' Musa al Sadr verdween spoorloos in Libië in 1978.
Aanhangers van de Amalbeweging houden de beeltenis omhoog van Musa al Sadr in Beiroet op 31 augustus 2018.
Foto STR/AFP via Getty Images
De afkorting Amal betekent ook 'hoop'. Amal is een sjiitische organisatie in Libanon die streeft naar de emancipatie van de sjiieten in dat land.
Saoedi-Arabië:
De Al-Masjid al-Haram: grote moskee te Mekka.
Met Pelgrims die de Tawaf uitvoeren.
Juhayman al-Otaybi; deed zich voor als de mahdi, de verwachte verlosser, onder de naam Mohammed Abdullah al-Qatani. Eerder een crimineel dan een ware gelovige, een gelovige zou nooit de moskee bezetten met geweld. De nep-mahdi kwam door een granaat om het leven in 1979.
Zie voor de bezetting van de Grote Moskee in Mekka door islamitische revolutionairen (geleid door deze Juhayman) DEZE SITE.
De nep-mahdi om het leven gebracht. Uiteindelijk werd de moskee ontzet met behulp van Franse commando's. Een gruwelijk einde.
Ayatollah Khomeini noemde zichzelf nooit de Mahdi, maar hij nam wel het messiaanse charisma van de Mahdi aan en liet zich graag 'imam' noemen. Er waren onder de gelovigen velen die dachten dat Khomeini de Mahdi zou zijn.
Tombe van Eva in 1894, tijdens de Ottomaanse periode
De graftombe is, evenals verscheidene andere, in 1975 door de Saoedische autoriteiten met beton afgedekt om te verhinderen dat het een bedevaartsoord voor pelgrims zou worden. Dit gebruik werd als ongewenst en afgoderij (shirk) gezien door de wahabistische stroming die in Saoedi-Arabië de dominante richting binnen de islam is.
Ontwikkelingen in islamitische landen:
Saoedische koninklijke familie loopt aan de leiband van wahabistische geestelijken. Vrouwen weg van de tv, bioscopen dicht, religieuze politie terroriseert bevolking.
Khomeini in Iran verbiedt muziek, alcohol en gemengd zwemmen. Verplicht stellen van sluiers voor vrouwen; duizenden politieke gevangenene worden geëxecuteerd.
De betrekkingen tussen Iran en Saoedi-Arabië verslechteren; Kohmeini spreekt over Saoedi's als 'de kamelengrazers van Riyad... de meest eerloze en woeste leden van het menselijk geslacht. De Saoedi's op hun beurt spreken denigrerend over het sjiisme. Ze verbreiden systematisch hun wahabisme.
1979 volgende conflicthaard: Afghanistan. De Sovjet-Unie komt de daar bevreinde communistische regering te hulp door het Rode Leger te sturen.
Russische APC-pantserwagens in Afghanistan, 1979.
Bron: wikimedia commons
De ingreep mislukt, er breekt een burgeroorlog uit, waarbij de rebellen steun krijgen van Saoed-Arabië, dat spreekt van de 'islamitische strijd tegen de goddeloze communisten'. Achter Saoed-Arabië zitten weer de VS. Die meteen maar weer (Koude Oorlog!) de Russen bevechten.
Syrische president Hafez al-Assad; 1930-2000. Vader van de huidige president, Bashar Assad.
Officieel portret.
Alawiet.
De alawieten geloven dat de Twaalf Imams de enige rechtvaardige opvolgers van Mohammed zijn, net als Mozes en Jezus ook hun twaalf apostelen gehad zouden hebben.
In Syrië zijn de alawieten in de minderheid, maar spelen wel de baas over de soennieten.
Intussen zoekt Khomeini toenadering tot president Assad van Syrië. Assads geloof, het alawisme, is verwant aan het sjiisme. Assad heeft veel te stellen met de soennitische meerderheid in zijn land. De soennitische Moslim Broederschap pleegt aanslagen. In 1982 rekent Assad met hen af, hij vermorzelt de Broederschap, ruim 15.000 mensen komen om.
Een montage van het bloedbad van Hama, 1982.
Samengesteld uit foto's die beschikbaar zijn op Wikimedia Commons.
Het bloedbad werd uitgevoerd op last van Hafez al Assad.
Kim Ghattas noemt een aantal van ruim 15.000 doden, maar die schattingen lopen uiteen.
1979 (alweer!):
Saddam Hoessein wordt president van Irak. Keert zich tegen de sjiieten, de Koerden en de linkse progressieven in eigen land. Gruwelijke Ba'ath-partij. (De Ba'ath-partij is weg uit Irak sinds 2003, maar is nog steeds aanwezig in Syrië.)
Saddam Hoessein
1937-2006
Saddam is gewelddadig in eigen land; hij vermoordt onder vele anderen een Iraakse ayatollah. Khomeini roept daarna op tot afzetting Saddam. In 1980 verklaart Saddam de oorlog aan Iran (na een bezoek aan Saoedi-Arabië),
Irak krijgt vliegtuigen van Rusland. Die bombarderen Iran.
Steun vanuit Saoedi-Arabië wordt ontkend, maar dat land, Koeweit en andere Golfstaten geven Irak wel omvangrijke financiële steun.
Syrië kiest de kant van Iran (de alawieten zijn verwant met de sjiieten). De overwinning gaat niet zo simpel als Saddam hoopte, de strijd gaat acht jaar duren. Grote delen van Iran worden verwoest. Khomeini vergroot zijn greep op de bevolking. dankzij de oorlog en de buitenlandse dreiging. 
Arabieren beschuldigen Sadat van het verbreken van de Arabische eenheid. Hij doet ook niets voor de Palestijnse zaak. Arafat voelt zich verraden.
Montage Iran-Irakoorlog.
Het leger van Irak zette op grote schaal chemische en biologische wapens in. Onder de chemische wapens die gebruikt werden waren mosterdgas, sarin en tabun.
Ontwikkeling Egypte, 1977-1981.
President Sadat treedt aan in 1970, na het overlijden van Nasser. Sadat is Soenniet, hij voert een liberaal economisch beleid.
Geeft ruimte aan het salafisme in zijn rijk. een fundamentalistisch-soennitsche stroming.
Ondervindt weerstand tegen zijn beleid door zijn bezoek aan Israël in 1977.
De Israelische premier Menachem Begin (R) en de Egyptische president Anwar Sadat; King David Hotel, 19 november 1977.
Foto (Ya'akov Sa'ar/GPO archive)
Anwar Sadat, 1918-1981.
De 'gelovige president'
Een jonge Yasser Arafat;
1929-2004.
'Ze heerste met haar stem over de Arabische wereld.'(Ghattas, p. 120)
Muziek (tenzij godsdienstig, met allerlei voorschriften) is voortaan verboden door fundamentalisten in alle moslimlanden.
In 1981 wordt Sadat vermoord. tijdens een militaire parade, door een jonge officier met banden met de fundamentalisten. De gehoopte fundamentalistische opstand in Egypte blijft echter uit.
(FOTO AFP)
'Ik heb de Farao gedood!'
Pakistan, 1978-1986.
Sinds de onafhankelijkheid van de staat in 1948 formeel een islamitische republiek, maar met grote seculiere invloed. De theoloog al-Maududi speelde een prominente rol in het debat.
Abu al Maududi
Abu Ala Maududi is voor de 'politieke Islam' wat Karl Marx was voor het Communisme. Zie: DEZE SITEGhattas noemt Maududi 'de belangrijkste denker van het islamitisch reveil in de twintigste eeuw'. Hij legde de basis voor de hedendaagse politieke islam, het radicale salafisme en het jihadisme.
In 1977 treedt Zia, legerleider, aan. Hij zet premier Bhutto af.
Ziaul Haq (L) en voormalig premier Zulfiqar Ali Bhutto.
Foto van DEZE SITE.
Vrouwen die dupatta dragen
Vrouwen werden meteen onderdrukt na de omwenteling in Pakistan. Weg met de gekleurde dupatta, maar ook met werk, onderwijs, vreugde.... Ze worden gedegradeerd tot tweederangsburgers. Met dank aan Maududi en Ziaul Haq. En op de achtergrond de steun van Saoedi-Arabië. Daarvanuit pleit men voor 'opheffing van seculiere systemen hun vervanging door het sharia-recht.'
Bhutto wordt geëxecuteerd, ook Amerika steunt Zia...(!!) In ruil voor die steun mogen de Amerikanen vanuit Pakistan hulp bieden aan de Afghaanse rebellen in hun oorlog tegen de Russen....
Premier Zulfikar Ali Khan Bhutto, 1928-1979; afgezet en vermoord door Zia.
Libanon: 1982-1988
Vanuit Zuid-Libanon vallen Palestijnen Israël aan. Hierdoor Burgeroorlog vanaf 1975, én door spanningen tussen christelijke, soennitische n sjiitische bevolkingsgroepen.
1982: inval Israëlisch leger.
Vervolgens: inval Iraanse Republikeinse garde via Syrië. Vestigen zich in Bekaa-vallei.
De Bekaa-vallei was gedurende de Libanese Burgeroorlog (1975 -1990) een van de plekken waar hevig gevochten is.
Jongeren worden opgeleid tot zelfmoordterrorist. Ontstaan Hezbollah-beweging, ("Partij van God") die onder invloed van Iran tot stand kwam. Hezbollah bestrijdt zowel Israël als de internationale vredesmacht.
1985 terugtrekking Israël uit zuid-Libanon.
Markt Peshawar (plaats in het noorden van Pakistan)
Sinds de jaren tachtig werd Peshawar het zenuwcentrum van de anti-Sovjet-mujahideen die in het nabijgelegen Afghanistan vochten tegen de Sovjet-Unie.
Door de instabiliteit in Afghanistan en de poreuze grens is Peshawar het slachtoffer geweest van talrijke aanvallen van de Taliban. In 2010 waren er meer dan 100 terroristische aanslagen. In 2014 was Peshawar getuige van een gruwelijke terroristische aanslag op een school waarbij 149 mensen werden gedood.
Iran (Khomeini) steunt de sjiieten, de Saoedi's steunen Zia en de Afghanen die tegen de Russen strijden. Amerika doet mee.
Osama bin Laden financiert het 'servicebureau' voor Afghaanse vluchtelingn; hieruit komt later Al-Qaida voort. 
Osama, rond 1997.
Het Afghaans Service Bureau werd in 1984 opgericht om fondsen te werven en buitenlandse moedjahedien te rekruteren voor de oorlog tegen de Sovjets in Afghanistan. Madrassa (Koranschool) in een moskee.
In de fundamentalistische soennitische Koranscholen krijgen Afghaanse leerlingen een opleiding, en in hun midden ontstaat de Taliban.
Ehsan Elahi Zaheer; 1945-1987.
Islamitisch soennitisch geestelijke. Keerde zich tegen Iraanse revolutie. Gedood door bomaanslag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten