Boekomslag
Dit is het eerste boek dat ik lees van Oliver Sacks, terwijl ik toch een bijzonder warme plek voor hem heb. Ik ken hem natuurlijk wel van de televisie, van de serie Een Schitterend Ongeluk, van Wim Kayzer. Ook de film Awakenings, die over patiënten van Sacks ging, met een bepaalde slaapziekte, kende ik wel. Het is bekend dat Sacks leed aan migraine; zijn eerste boek ging daarover.
Oliver Sacks; overleed in 2015. Neuroloog.
Ik geloof dat ik van dit boek Eerste liefdes enz. vernam via een recensie, en het trok me aan.'Eerste liefdes' slaat, anders dan ik verwachtte, niet op eerste meisjes of vrouwen. (Ik las trouwens net pas, dat Sacks nooit getrouwd is geweest, en homoseksueel was!) Zijn allereerste liefde was..... zwemmen! Dat verhaal ontroerde mij zeer.
Dit plaatje vond ik op de website https://www.oliversacks.com/about-oliver-sacks/ Oliver met zijn Pa.
"Zelf weet ik niet meer hoe ik heb leren zwemmen, ik denk dat ik de zwemslagen leerde door samen met mijn vader te zwemmen, hoewel de trage, gelijkmatige, kilometer vretende slag die hij had (hij was een krachtige man van bijna honderdvijftien kilo) niet echt geschikt was voor een jongetje. Maar ik zag wel dat mijn vader, op het groge gigantische en log, in het water een dolfijnachtige elegantie verwierd. En ik, verlegen, zenuwachtig en ook nogal plomp, merkte dat ik dezelfde verrrukkelijke verandering onderging: in het water vond ik een nieuwe gedaante, een nieuwe hoedanigheid van mezelf. Ik heb een scherpe herinnering aan een zomervakanti3 aan zee in Engeland, de maand na mij vijfde verjaardag, toen ik de slaapkamer van mijn ouders in rende en aan het grote, walsvisachtige lijf van mijn vader trok. 'Kom mee, pap!' zei ik. 'Laten we gaan zwemmen.' Hij wentelde zich langzaam op zijn zij en deed één oog open. 'Hoe haal je het in je hoofd 's morgens om zes uur een oude man van drieënveertig wakker te maken?'
Een andere eerste liefde was de scheikunde, in het bijzonder Humphry Davy.
Sir Humphry Davy, 1778 – 1829) was een Brits scheikundige. Naast zijn vele scheikundige ontdekkingen is hij ook bekend als de uitvinder van de booglamp en de naar hem vernoemde mijnlamp.
Zelf deel ik die liefde absoluut niet, maar ik kon me er goed in verplaatsen, vond het ook heel leuk om te lezen hoe geïnteresseerd Sacks in hem was. Davy is voor hem een ideaal van de wetenschapper, door wie Sacks zijn hele leven geïnspireerd is gebleven om te blijven onderzoeken.
In 1992 verscheen deze biografie van Davy, van de hand van David Knight. Sacks refereert hieraan.
Citaat Sacks:
"Knight heeft een boek geschreven, dat niet alleen groots en erudiet is, maar ook inzicht in de mens en mededogen laat zien."
Van den scheikundige ontdekkingen van Davy noem ik nog de ontdekking van het lachgas. Hij beschreef de effecten daarvan op hem. Verder werkte hij samen met Faraday, en had een grote verbondenheid met de dichter Coleridge,
De kennismaking met Davy's werk stimuleerde Sacks al vanaf zijn twaalfde het pad van de wetenschap op te gaan.
Davy had affiniteit met Robert Boyle, tijdgenoot van Newton. Boyle schreef in 1661 Sceptical Chymist, waarin hij de vier metafysische elementen van de oude filosofen eruit gooide, en 'elementen' herdefinieerde als simpele, pure, ondeelbare stoffen.
Robert Boyle, The Sceptical Chymist, 1661.
Boyle riep scheikundigen op te experimenteren en stelde dat experimenten de klassieke beperking van chemische elementen in alleen de klassieke vier: aarde, vuur, lucht en water ontkrachtten. Hij pleitte er ook voor dat chemie moest ophouden afhankelijk te zijn van geneeskunde of alchemie, en een eigen tak van wetenschap zou moeten zijn.
Robert Boyle, 1627 – 1691; Iers filosoof en scheikundige/alchemist.
In Davy's tijd waren literaire en wetenschappelijke culturen nog verenigd, er bestond nog geen scheiding van het intellectuele denken en het voelen in de zeventiende-eeuwse dichtkunst. Tussen Coleridge en Davy bestond 'een hechte vriendschap en een bijna mystiek gevoel van affiniteit en verstandhouding'. Beiden veronderstelden een verbondenheid tussen geest en natuur.
In 2016 verscheen deze autobiografie van Sacks. Op de voorplaat een foto van hem op zijn geliefde motor. Het boek bevat meerdere foto's. Enkele daarvan zijn te vinden op de site van DE GROENE.
Bill Hayes, fotograaf en schrijver, in the Gallery of Photography, Temple Bar, Dublin. Foto van Cyril Byrne
Pas op zijn 75e kreeg Oliver Sacks voor het eerst een relatie, met Bill Hayes, na een celibaat van 35 jaar! Na Sacks' dood in 2015 (hij werd 82) schreef Hayes het boek Insomniac City, "a lyrical love letter to both his partner of six years, Dr Oliver Sacks, and to New York City itself."
Er staan nog méér interessante essays in dit boek; ik noem: De teloorgang en heilzame werking van het krankzinnigengesticht; ideeën die mij uit het hart gegrepen zijn.
Verder schreef hij over het syndroom De la Tourette, over Lowell Handler. (In Reizen met Lowell.)
Handler leed aan het symdroom de la Tourette. Hij schreef dit boek erover.
Lowell Handler; reisde veel met neuroloog Dr. Oliver Sacks, zowel in Amerika als in de rest van de wereld in de late jaren tachtig. Hij ondersteunde het onderzoek van Sacks naar het syndroom met zijn foto's. De bijzondere vriendschap van beide mannen wordt in dit boek door Handler verteld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten