Exquisite pain, Sophie Calle, 2004.

Darian Leader noemde dit boek van de Franse kunstenares (fotografe) een ideaal voorbeeld van hoe rouwverwerking werkt: je benadert de pijn van alle kanten (dat overkomt je). Je drukt het niet weg, maar ondergaat die pijn, kijkt ernaar. Die pijn laat je steeds een ander aspect zien van je verlies, en van degene die je kwijt bent. Uiteindelijk zal dat proces helend zijn. - Als dat het is, want het is niet gezegd dat je over elk verlies heen komt.
Dank zij deze introductie was ik nogal nieuwsgierig naar dit boekje. Het viel niet mee het in handen te krijgen, maar uiteindelijk kreeg ik het via de OBA, Amsterdam.

Van buiten is het een eenvoudig boekje. 

Als je tenminste niet kijkt naar de zijkant: want net als bij een missaal is 'de snee' verguld, met glimmend rood. 

En in de eerste helft van het boekje heeft elke bladzijde een rode rand. 

Hier staat in een notedop de inhoud van het hele boekje: Op haar reis naar Japan beleeft zij sterk haar verlangen haar geliefde terug te zien. Elke dag maakt zij een foto. De pagina is rood omrand, hetgeen zowel de rouw voorspelt, maar ook de kleur van de liefde heeft. 

Het verlangen slaat na zoveel dagen om in 'exquisite pain', dit is: intense pijn, als ze ontdekt dat hij een ander heeft, en helemaal niet zal komen. Een nieuw dagelijks verslag volgt, hoe ze elke dag weer nieuwe aspecten ontdekt aan de pijn. 

Op de tegenoverliggende pagina staan steeds ervaringen van 'de ergste pijn die andere mensen hebben meegemaakt'. 

Er staan heel heftige dingen in: bijvoorbeeld die van een meisje van 12, die van haar vader hoort dat hij zelfmoord had willen plegen, maar het niet deed omdat hij haar en haar moeder in een halo zag. Ze stapt op haar autoped, en verdwijnt een tijdlang om rond te rijden: geschokt dat haar vader zo'n loser is. 

Deze foto keert meerdere keren terug. Met een smoes laat hij weten dat hij niet komt, per telefoon. Hij moest naar het ziekenhuis, aanvankelijk denkt ze dat hij een ongeluk heeft gehad. Maar het was maar een ontsteking aan een vinger. Ze voelt zich bedrogen. 

Het boek is af en toe niet te lezen, zo klein zijn de lettertjes; bovendien zijn sommige pagina's zwart met witte lettertjes, ik denk dat ze opzettelijk vaag zijn gemaakt. (Zie bijvoorbeeld pagina 95.)

De oorspronkelijke uitgave is in het Frans. 

Sophie Calle (Parijs, 1953) is een Frans beeldend kunstenares, fotografe en installatiekunstenaar.

Sophie Calle woont en werkt in Parijs. Zij verzorgde de Franse inzending voor de Biënnale van Venetië in 2007 met de tentoonstelling 'Take care of yourself, 2007'. Een overzichtstentoonstelling ter ere van het feit dat ze 20 jaar actief was als kunstenares liep in 2003 en 2004 in het Centre Pompidou te Parijs. Deze tentoonstelling opende met de installatie "Douleur Exquise".

Bij dit installatie-kunstwerk in het Centre Pompidou, zien we dat elke bladzijde uit het boek uitvergroot is tentoongesteld. Misschien verklaart dat, waarom het boekje zo 'te klein' is, het is misschien nooit als boek bedoeld. 

Noot: Een installatie als kunstwerk is een ruimtelijk beeld bestaande uit heterogene (afzonderlijke) elementen, door een beeldend kunstenaar opgebouwd, uitgestald of opgehangen op een speciaal daarvoor uitgekozen locatie. Een installatie kan gezien worden als een tijdelijk environment. Installaties komen voort uit de conceptuele kunst, als werkwijze in de beeldhouwkunst en in de videokunst.