zaterdag 4 februari 2017

O.J.: Made in America - Ezra Edelman, 2016. Deel 1.

Poster
Dit is deel één van een vijfdelige documentaire over O.J. Simpson. Ik zeg het eigenlijk niet goed, want het gaat niet alleen over O.J., het gaat vooral over zijn plaats in de tijd en de stad/steden waar hij woonde. Voor het grootste deel was dat  Los Angelos, waar we in die jaren te maken kregen met de beweging voor burgerrechten, rebellie van zwarten, black power, en gewelddadig optreden van de politie. Dat alles staat in contrast met het leven van Simpson. Juist die twee tegenstellingen maken de lange documentaire zo bijzonder.

O.J. ouders waren als jong koppel verhuisd van Louisiana naar Los Angelos. De zwarte bevolking daar was onevenredig veel méér toegenomen dan de witte. Zwarten verhuisden daarheen vanuit Louisiana, Texas, Georgia, omdat men meende dat er daar geen rassenscheiding was.  
O.J. werd geboren in Los Angelos in 1947. 
Het racisme daar leek minder erg dan in het diepe zuiden, maar dat was schijn. Er heerste een grote angst voor de politie. Die was sinds de dertiger en veertiger jaren gezuiverd van corruptie. De keerzijde van dat moois was wel, dat ze zich onaantastbaar waande. Er zat geen enkele zwarte bij de politie. Zij trad zeer hard op, met veel intimidatie, geweld, en discriminatie. De man hierachter was Parker, van wie o.m. beweerd werd dat hij banden met de KKK had.
William H. Parker, onkreukbaar, maar wel racistisch. In de witte wijken had men het goed. 
In de zomer van 1965, sloeg de vlam in de pan, met de zogenaamde Watts-rellen. De zwarten sloegen terug toen de politie weer eens een van hen onrechtvaardig behandelde. Het escaleerde. Uiteindelijk kostte het tientallen mensen het leven.
Watts-rellen, augustus 1965.

Het was een illusie geweest te menen dat er in dit land van zon en palmbomen geen rassen-discriminatie was, dat was nu wel duidelijk. Huizen, auto's vlogen in de fik, tanks reden op straat. 
De zwarten zouden uiteindelijk zelf de schuld krijgen. 
Het stadion van O.J. lag tegen de wijk Watts (een achterbuurt) aan. 
L.A. Coliseum, het stadion van USC.
O.J. ging in 1967 naar deze universiteit. Een witte universiteit.
Hij ging er spelen bij het USC team, de Trojans.
Logo van de Footballclub University of Southern California. USC. O.J. studenten-sportclub.
Hier rees zijn ster snel.
Altijd nummer 32.
1966, O.J's reputatie was groots. Hij legde grote afstanden af, en maakte veel 'touchdowns.'  Zijn conditie was fenomenaal. Hij kon sneller opzij lopen dan anderen vooruit; vond ook altijd wel een gaatje om ergens doorheen te kunnen komen. 
Hij trouwde met Marguerite Whitley; ze woonden op de campus, en kregen samen drie kinderen. 
Één van hun kinderen kwam op tragische wijze om, ze verdronk in hun zwembad. Ze was nog geen  twee jaar oud.
Tegenstander UCLA; hier maakte Simpson een rush die hem landelijk beroemd beroemd maakte. Eind jaren 60.
Simpson verdiende veel geld met het maken van reclame, bijvoorbeeld voor Chevrolet. Het was revolutionair dat zwarten reclame maakten in een witte wereld. Het paste ook totaal niet bij Simpsons afkomst, hij kwam uit een achterbuurt, waar hij als jochie met anderen kleine diefstallen pleegde, Als rolmodel hadden ze de pooiers die hun vrouwen sloegen om het geld binnen te halen.
Reclame voor Chevrolet, samen met zijn  vrouw.
O.J. bij een chevrolet. Zoals een hoogleraar betoogde in de film, was O.J. de eerste Afro-Amerikaan met wie witte mensen praatten!
Het USC speelde een leidende rol, onder andere op financieel terrein. Het football-team had veel macht. 
Terzelfdertijd kwam het woord black op, negro verdween. We spreken alleen nog over zwarte mensen.
Maatschappelijke kwesties werden ook opportuun in de sport, sporters werden geëngageerd. Als voorbeelden worden genoemd Cassius Clay, Jimmy Brown en Bill Russel.
Deze drie sporthelden kwamen op voor hun ras en hun principes; ze waren tegen de commerciële belangen in de sport.
Op 6 december 1967 kwam er een boycot van de Olympische Spelen van 1968 van de Burgerrechtenbeweging. Martin Luther King steunde die beweging. O.J. Simpson deed niet mee. Toen hij benaderd werd zei hij: 'Ik ben niet wit, ik ben niet zwart, ik ben O.J.'  Hij wilde niet op zijn huidskleur beoordeeld worden.

Martin Luther King, vermoord in 1968.
Robert Kennedy, enkele maanden later ook vermoord.

Olympische Spelen, 1968. Twee zwarten, Tommy Smith en Peter Norman, brengen de Black Panther-groet tijdens het spelen van het volkslied. Ze worden van de Spelen weggestuurd.

Pas veel later zou eerherstel volgen voor de twee atleten. (In 2016)
In 1968 haalde O.J. de 1709 yards, en 22 touchdowns. Hij leefde in een andere wereld, zijn cultus bleef groeien. Hij was een rolmodel voor zwarten. Hij behaalde de Heisman-trofee.
Winnaar van de Heisman-Trophy. De 'running back' werd geprezen om zijn 'onberispelijke karakter.'
Hij werd niet als 'black' gezien. Hij was tegen de revolutionairen in de sport.
Simpson ging ook sport verslaan voor ABC. Hij moest de straattaal van zijn jeugd afleren en onberispelijk Engels leren spreken. 
Zijn succesverhaal was daaraan te danken, dat hij 'very pleasing' was tegenover witten. Hij was verder zeer ambitieus, en 'maakte' zichzelf in zijn fantasie.
Jeugdvriend Joe Bel, die zijn afkomst niet vergeten was, en ook niet verloochende. Hij geeft het contrast tussen het nieuwe leven van O.J. en dat van vroeger duidelijk aan. O.J.'s moeder was een alleenstaande ouder, en werkte 's nachts. Zo moesten de kinderen voor zichzelf zorgen. Het werden kleine crimineeltjes. O.J. vocht niet, was niet luidruchtig, maar kletste zich wel overal uit. Hij had altijd gladde praatjes. en werd daardoor ook voorgetrokken. 
Zijn (latere) vrouw Marguerite pikte hij af van zijn beste vriend. 
O.J. werd prof-football-player bij de Buffalo Bills.
Prof-speler bij Buffalo Bills. Aanvankelijk werd dat geen succes, omdat de coach O.J. niet goed inzette. Hij kon helemaal niet vangen.
Maar toen de coach vervangen werd veranderde dat. Lou Saban stond hem weer toe zijn rushes te maken. Al bij de eerste wedstrijd ging de knop weer om. Het was 'amazing', adembenemend enzovoorts. 
The Electric Company was de bijnaam voor de Buffalo Bills. Er hoorde ook een lied bij, waarin ook het woord 'Juice'  voorkwam. O.J. staat voor 'orange juice'  in Amerika. O.J.'s naam is voluit Orenthal James. Dus iedereen sprak voortaan over O.J. als 'the Juice'. 




Helm met logo Simpson.
Even tussendoor: vooraan zien we de oudere Simpson, in de gevangenis. Een boek geschreven door een bewaker. 
16 december 1973 was zijn laatste wedstrijd voor de Buffalo Bills. Hij brak het 2000 yards record van Jim Brown.
In de sneeuw, 1973, meer dan 2000 yards. Tegenstanders waren de Jets. Na afloop wilde hij zijn eigen volledige ploeg bij het pers-interview hebben. Ze pasten amper in het kleine kamertje.  Hij was genereus, gaf elke speler een gouden armband.
Hij had veel erkenning nodig, en zei 'exceptioneel te willen leven.'
Hij werd een icoon in de reclamewereld voor autoverhuurbedrijf Hertz. Die wilden benadrukken dat ze voorop gingen in snelheid in service. Symbool daarvan werd O.J.
Groot succes voor Hertz: verbeeldt de snelle service.
Hertz zag hem niet als een zwarte man. En de gekke contradictie deed zich voor, dat blanken spullen willen hebben die zwarten aanprijzen.
O.J. had zijn hele eigen zwarte cultuur uitgewist; hij had alleen nog witten om hem heen. 
Hij had het helemaal gemaakt; hij keerde terug naar Los Angeles, witten omarmden hem, hij had geld, was beroemd, kortom: dé man van de jaren 70.
Intussen voelde zijn vrouw zich als een alleenstaande moeder. Hij was bijna nooit thuis. Hij hada affaires met andere vrouwen.
Zijn jeugdvriend Joe Bel oordeelde dat hij gehersenspoeld was, en zijn eigen identiteit verloren. Hij had zogenaamd niets te maken met de Black Power-beweging.
Bel noemt ook nog en passant het feit, dat O.J.'s vader homoseksueel was. Voor iemand uit de zwarte ghetto's was gay zijn ongeveer het ergste wat je je voor kon stellen. 
Terug in L.A., en football-player áf, werd O.J. filmster. Hij speelde onder andere in de films The Towering Inferno,
Zie zijn foto rechts, tweede van onder.
In The Towering Inferno.
In de film Capricorn One.
En ook in afleveringen van The Naked Gun.
In Hollywood kreeg hij toegang tot de besloten, witte club Daisy. Daar ontmoette hij de toen 18-jarige Nicole Brown. Zij was bloedmooi, en hij bezwoer de eerste avond dat hij haar wilde trouwen.
Hij ontmoette Nicole Brown voor het eerst in de besloten club Daisy in Beverly Hills. Nicole was toen pas 18.
Een vriend van Nicole getuigt dat hij haar de eerste avond de spijkerbroek van het lijf scheurde. Ja, het was heftig, maar ze vond hem leuk. Hij gaf haar een appartement en een auto, hoewel O.J. toen nog getrouwd was. Ze trouwden binnen een paar maanden. Ja, er was sprake van 'echte liefde' tussen deze twee mensen. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten